پرش به محتوا

لمعات نوری در شرح افاضات منطقی شیخ اشراق: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎د' به 'ی‌د'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ی‎د' به 'ی‌د')
خط ۴۰: خط ۴۰:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده در مقدمه اثر، سبب نگارش کتاب را این‎گونه توصیف می‌کند: «سالیان متمادی، شخصیت عظیم عرفانی و فلسفی حکیم عارف [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] و آثار و سیره علمی و عملی او آتشی بر جانم افکنده بود و عطشی در دل خود احساس می‌کردم و خواهان آشنایی هرچه بیشتر با مکتب الهی او – که آمیزه‌ای از حکمت ذوقی و استدلالی بود - ‎شده بودم و در این عرصه، کتابی که به‎تنهایی روح مرا آرامش دهد و عطش مرا برطرف کند، نیافتم و از طرفی دیدم این حکیم بزرگ و مقتول در راه عقیده، همانند بسیاری از بزرگان دیگر آن‎گونه که سزاوار است معرفی نشده‌اند؛ هرچند خود را شایسته هیچ‎گونه شرح و توصیفی بر مقام شیخ نمی‎دیدم، اما از باب «ما لا يدرك كله لا يترك كله» و با بضاعت مزجات خود به معرفی شیخ بزرگ در دو مجلد پرداختم».
نویسنده در مقدمه اثر، سبب نگارش کتاب را این‎گونه توصیف می‌کند: «سالیان متمادی، شخصیت عظیم عرفانی و فلسفی حکیم عارف [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] و آثار و سیره علمی و عملی او آتشی بر جانم افکنده بود و عطشی در دل خود احساس می‌کردم و خواهان آشنایی هرچه بیشتر با مکتب الهی او – که آمیزه‌ای از حکمت ذوقی و استدلالی بود - ‎شده بودم و در این عرصه، کتابی که به‎تنهایی روح مرا آرامش دهد و عطش مرا برطرف کند، نیافتم و از طرفی دیدم این حکیم بزرگ و مقتول در راه عقیده، همانند بسیاری از بزرگان دیگر آن‎گونه که سزاوار است معرفی نشده‌اند؛ هرچند خود را شایسته هیچ‎گونه شرح و توصیفی بر مقام شیخ نمی‌دیدم، اما از باب «ما لا يدرك كله لا يترك كله» و با بضاعت مزجات خود به معرفی شیخ بزرگ در دو مجلد پرداختم».
او سپس با اشاره به مباحث این دو جلد، انتشار جلد دوم اثرش را به بعد موکول می‌کند: «مجلد اول به زیست‎نامه و کلیات و آراء منطقی شیخ اختصاص دارد و در زمینه منطق به ترجمه و شرح اجمالی منطق از کتاب «[[حکمة الإشراق|حكمة الإشراق]]» پرداخته‌ام و مجلد دوم را به آراء فلسفی و کلامی او اختصاص داده‌ام، که با عنایت و فضل الهی به‎زودی در معرض دید قرار خواهد گرفت»<ref>ر.ک: مقدمه، ص2-1</ref>.
او سپس با اشاره به مباحث این دو جلد، انتشار جلد دوم اثرش را به بعد موکول می‌کند: «مجلد اول به زیست‎نامه و کلیات و آراء منطقی شیخ اختصاص دارد و در زمینه منطق به ترجمه و شرح اجمالی منطق از کتاب «[[حکمة الإشراق|حكمة الإشراق]]» پرداخته‌ام و مجلد دوم را به آراء فلسفی و کلامی او اختصاص داده‌ام، که با عنایت و فضل الهی به‎زودی در معرض دید قرار خواهد گرفت»<ref>ر.ک: مقدمه، ص2-1</ref>.


خط ۵۳: خط ۵۳:
وجه تسمیه فلسفه اشراق و مآخذ و منابع فلسفه اشراق، از جمله مباحث دیگر کتاب است. منابع فلسفه اشراق، در چهار دسته منطق و فلسفه مشاء، فلسفه یونانی، حکمت ایران باستان یا حکمت مشارقه و آثار صوفیه به‎عنوان مآخذ فلسفه اشراق مورد بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص26-29</ref>.
وجه تسمیه فلسفه اشراق و مآخذ و منابع فلسفه اشراق، از جمله مباحث دیگر کتاب است. منابع فلسفه اشراق، در چهار دسته منطق و فلسفه مشاء، فلسفه یونانی، حکمت ایران باستان یا حکمت مشارقه و آثار صوفیه به‎عنوان مآخذ فلسفه اشراق مورد بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص26-29</ref>.


گرچه [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروری]] از منابع مختلف بهره برده است، اما هرگز نباید پنداشت که او نوعی مکتب التقاطی تأسیس کرده است. [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] خود را کسی می‎داند که آنچه را که «الحكمة اللدنية» و «الحكمة العتيقة» نامیده، از نو حالت وحدتی بخشیده است<ref>ر.ک: همان، ص29</ref>.
گرچه [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروری]] از منابع مختلف بهره برده است، اما هرگز نباید پنداشت که او نوعی مکتب التقاطی تأسیس کرده است. [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] خود را کسی می‌داند که آنچه را که «الحكمة اللدنية» و «الحكمة العتيقة» نامیده، از نو حالت وحدتی بخشیده است<ref>ر.ک: همان، ص29</ref>.


ضرورت بحث از حکمت اشراق، مطلب دیگری است که به آن پرداخته شده است. مؤلف در پاسخ به این سؤال که چرا باید از فیلسوفی سخن بگوییم که هشت قرن از حیات او می‌گذرد؟ چنین می‎نویسد:  
ضرورت بحث از حکمت اشراق، مطلب دیگری است که به آن پرداخته شده است. مؤلف در پاسخ به این سؤال که چرا باید از فیلسوفی سخن بگوییم که هشت قرن از حیات او می‌گذرد؟ چنین می‎نویسد:  
خط ۶۱: خط ۶۱:
# برای فهم حکمت متعالیه حکیم عظیم‎الشأن ملاصدرا که آمیزه‌ای از مکاتب مختلف فلسفی، از جمله حکمت اشراق است، فهم این مکتب و حکمت ذوقی و الهی لازم است<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>.
# برای فهم حکمت متعالیه حکیم عظیم‎الشأن ملاصدرا که آمیزه‌ای از مکاتب مختلف فلسفی، از جمله حکمت اشراق است، فهم این مکتب و حکمت ذوقی و الهی لازم است<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>.


دانشمندان مختلف، از کتاب‌های [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] طبقه‎بندی‎های مختلفی به‎دست داده‌اند. [[ماسینیون، لویی|ماسینیون]]، [[کربن، هانری|هانری کربن]] و [[نصر، حسین|سید حسین نصر]]، از جمله این افراد هستند؛ مثلاً کربن تقسیمی چهارگانه و نصر با اختلاف اندکی پنج دسته و طبقه برای کتاب‌های [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] ارائه می‎دهند<ref>ر.ک: همان، ص‎45 و 47</ref>.
دانشمندان مختلف، از کتاب‌های [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] طبقه‎بندی‎های مختلفی به‎دست داده‌اند. [[ماسینیون، لویی|ماسینیون]]، [[کربن، هانری|هانری کربن]] و [[نصر، حسین|سید حسین نصر]]، از جمله این افراد هستند؛ مثلاً کربن تقسیمی چهارگانه و نصر با اختلاف اندکی پنج دسته و طبقه برای کتاب‌های [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] ارائه می‌دهند<ref>ر.ک: همان، ص‎45 و 47</ref>.


در انتهای مباحث بخش اول کتاب، آثار [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] به‌اجمال مورد بررسی قرار گرفته است. در بخشی از این بررسی‎ها چنین می‌خوانیم: «از مباحث مختلف در این کتاب [تلویحات [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]]] و کتب دیگر شیخ اشراق چنین به ‎دست می‎آید که شیخ معتقد است طالب حق باید نخست در حکمت بحثی می‎پرداخته و سپس به حکمت ذوقی بپردازد؛ لذا برای شاگردان و پیروان خود ابتدا به تعلیم حکمت بحثی می‎پرداخته و سپس آنها را وارد مباحث اشراقی می‌کرده است»<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>.
در انتهای مباحث بخش اول کتاب، آثار [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] به‌اجمال مورد بررسی قرار گرفته است. در بخشی از این بررسی‎ها چنین می‌خوانیم: «از مباحث مختلف در این کتاب [تلویحات [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]]] و کتب دیگر شیخ اشراق چنین به ‎دست می‎آید که شیخ معتقد است طالب حق باید نخست در حکمت بحثی می‎پرداخته و سپس به حکمت ذوقی بپردازد؛ لذا برای شاگردان و پیروان خود ابتدا به تعلیم حکمت بحثی می‎پرداخته و سپس آنها را وارد مباحث اشراقی می‌کرده است»<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش