پرش به محتوا

مكارم الأخلاق (ابن ابی‌الدنیا): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ت' به 'ی‌ت'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ر' به 'ی‌ر')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ت' به 'ی‌ت')
خط ۳۴: خط ۳۴:
اسلام صالح‎ترین روش تشریع در گذشته و حال است. این موضوع عجیب و غریب نیست چراکه از سوی خداوند حکیم و خبیر نازل شده است. این تشریعِ استوار، به معاملات، عقاید، آداب و سلوکیات تقسیم می‎شود. مراد از سلوکیات آن است که انسان را به تعالی اخلاقی و عزت‎نفس می‌رساند؛ زیرا عزت‎نفس مطلب شریف والایی است. ‎چراکه اساس زندگی فاضله بر اخلاق است و اخلاق در رأس همه امور است. لذا خداوند نسبت به پیامبرش چنین می‎فرماید: «وَ إِنَّکَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ» ﴿القلم‏، 4﴾ و نیز خود آن حضرت هدف از بعثتش را اتمام مکارم الاخلاق می‌داند: «انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»<ref>ر.ک: مقدمه، ص6</ref>‏. ‎
اسلام صالح‎ترین روش تشریع در گذشته و حال است. این موضوع عجیب و غریب نیست چراکه از سوی خداوند حکیم و خبیر نازل شده است. این تشریعِ استوار، به معاملات، عقاید، آداب و سلوکیات تقسیم می‎شود. مراد از سلوکیات آن است که انسان را به تعالی اخلاقی و عزت‎نفس می‌رساند؛ زیرا عزت‎نفس مطلب شریف والایی است. ‎چراکه اساس زندگی فاضله بر اخلاق است و اخلاق در رأس همه امور است. لذا خداوند نسبت به پیامبرش چنین می‎فرماید: «وَ إِنَّکَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ» ﴿القلم‏، 4﴾ و نیز خود آن حضرت هدف از بعثتش را اتمام مکارم الاخلاق می‌داند: «انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»<ref>ر.ک: مقدمه، ص6</ref>‏. ‎


روایت تتمیم مکارم اخلاق، یکی از روایات معروفی‎ است که در بسیاری‎ از‎ کتب‎ روایی و غیر روایی-معمولا-هرجا‎ از‎ بعثت‎ و اخلاق سخن به میان آمده، آورده شده است<ref>ر.ک: هادی،اصغر، ص230</ref>‏. علمای اخلاق در جهان‎ اسلام‎، با توجه به حدیث مهم یادشده از پیامبر اکرم(ص)، آموزه‎های اخلاق عملی و کاربردی را به‎عنوان مکمل احکام شرعی، گاه در آثار خود با عنوان‎ «‎ مکارم‎ الاخلاق» ذکر نموده‎اند. از مهم‎ترین تألیفات در این حوزه می‎توان از: مكارم الأخلاق‎ ابن ابی الدنیا؛ مكارم الأخلاق ابن هلال؛ مكارم الأخلاق خرائطی؛ مكارم الأخلاق رضی‌الدین‎ نیشابوری؛ مكارم الأخلاق ابومنصور احمد بن محمد عبدالواحد بن‎ الصباغ‎ و مكارم الأخلاق حسن بن فضل طبرسی یاد‎ کرد<ref>ر.ک: احمدی طباطبایی سید محمدرضا، ص11</ref>‏. ‎
روایت تتمیم مکارم اخلاق، یکی از روایات معروفی‎ است که در بسیاری‎ از‎ کتب‎ روایی و غیر روایی-معمولا-هرجا‎ از‎ بعثت‎ و اخلاق سخن به میان آمده، آورده شده است<ref>ر.ک: هادی،اصغر، ص230</ref>‏. علمای اخلاق در جهان‎ اسلام‎، با توجه به حدیث مهم یادشده از پیامبر اکرم(ص)، آموزه‎های اخلاق عملی و کاربردی را به‎عنوان مکمل احکام شرعی، گاه در آثار خود با عنوان‎ «‎ مکارم‎ الاخلاق» ذکر نموده‎اند. از مهم‎ترین تألیفات در این حوزه می‌توان از: مكارم الأخلاق‎ ابن ابی الدنیا؛ مكارم الأخلاق ابن هلال؛ مكارم الأخلاق خرائطی؛ مكارم الأخلاق رضی‌الدین‎ نیشابوری؛ مكارم الأخلاق ابومنصور احمد بن محمد عبدالواحد بن‎ الصباغ‎ و مكارم الأخلاق حسن بن فضل طبرسی یاد‎ کرد<ref>ر.ک: احمدی طباطبایی سید محمدرضا، ص11</ref>‏. ‎


محقق اثر در مقدمه سبب پرداختن به تحقیق این کتاب را نیاز عصر حاضر به مکارم اخلاق دانسته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>‏. وی پیش از ورود به مباحث به بررسی شرح‎حال و آثار نویسنده پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص11-8</ref>‏.
محقق اثر در مقدمه سبب پرداختن به تحقیق این کتاب را نیاز عصر حاضر به مکارم اخلاق دانسته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>‏. وی پیش از ورود به مباحث به بررسی شرح‎حال و آثار نویسنده پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص11-8</ref>‏.


تقوا، جزء اولین مباحث کتاب است. نویسنده روایتی نقل می‌کند که از رسول‎الله(ص) پرسیده شد: گرامی‎ترین مردم چه کسی است؟ آنحضرت فرمودند: «اتقاهم» یعنی گرامی‎ترین مردم نزد خداوند با تقواترین آنهاست<ref>ر.ک: متن کتاب، ص18</ref>‏.
تقوا، جزء اولین مباحث کتاب است. نویسنده روایتی نقل می‌کند که از رسول‎الله(ص) پرسیده شد: گرامی‌ترین مردم چه کسی است؟ آنحضرت فرمودند: «اتقاهم» یعنی گرامی‌ترین مردم نزد خداوند با تقواترین آنهاست<ref>ر.ک: متن کتاب، ص18</ref>‏.


در روایتی پیامبر خدا‎(ص) فرمود‎: «إنّی بُعِثتُ لاتمم مکارم الاخلاق». یکی از فلسفه‎های بعثت پیامبر اکرم‎، اتمام‎ مکارم اخلاق است؛ یعنی هرآنچه که از‎ طرف‎ خدای‎ حکیم بر پیامبر نازل شده، به‎نوعی‎ در‎ اتمام اخلاق مؤثر است؛ بنابراین باید گفت که هریک از آداب و اعمال شریعت‎، اثر‎ تربیتی و اخلاقی به خصوصی دارد‎<ref>ر.ک: احمدی‎نژاد، فاطمه، ص91</ref>‏. حدیث مذکور با تعابیر دیگری نیز نقل شده است: مثلاً در روایت دیگری چنین نقل شده است: «بعثت علی تمام محاسن الاخلاق». <ref>ر.ک: متن کتاب، ص21، حدیث14</ref>‏. در روایتی نیز از جابر بن عبدالله از رسول‎الله(ص) روایت شده است: «خداوند مکارم اخلاق را دوست دارد و رذالت‎های اخلاقی را دوست ندارد»<ref>ر.ک: همان، ص20، حدیث10</ref>‏.
در روایتی پیامبر خدا‎(ص) فرمود‎: «إنّی بُعِثتُ لاتمم مکارم الاخلاق». یکی از فلسفه‎های بعثت پیامبر اکرم‎، اتمام‎ مکارم اخلاق است؛ یعنی هرآنچه که از‎ طرف‎ خدای‎ حکیم بر پیامبر نازل شده، به‎نوعی‎ در‎ اتمام اخلاق مؤثر است؛ بنابراین باید گفت که هریک از آداب و اعمال شریعت‎، اثر‎ تربیتی و اخلاقی به خصوصی دارد‎<ref>ر.ک: احمدی‎نژاد، فاطمه، ص91</ref>‏. حدیث مذکور با تعابیر دیگری نیز نقل شده است: مثلاً در روایت دیگری چنین نقل شده است: «بعثت علی تمام محاسن الاخلاق». <ref>ر.ک: متن کتاب، ص21، حدیث14</ref>‏. در روایتی نیز از جابر بن عبدالله از رسول‎الله(ص) روایت شده است: «خداوند مکارم اخلاق را دوست دارد و رذالت‎های اخلاقی را دوست ندارد»<ref>ر.ک: همان، ص20، حدیث10</ref>‏.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش