المشجر الوافي: تفاوت میان نسخه‌ها

نویسنده در اهدائیه کتاب درباره آن نوشته است: «البحث هذا في علمي التاريخ و الأنساب، يتضمن أدب و تاريخ و أخلاق، فن علمي رجالی، فريد في موضوعه، يبحث فيه عن أوسع شرائح المجتمع الإنساني و هي أحوال فئة من أشرف الفئات البشرية، ألا و هم بنوهاشم أصحاب السيادة الشرعية بصورة مفصلة و متشعبة من الصدر الأول أبناء القرن الأول الهجري إلی أبناء هذا القرن الخامس‎عشر الهجري، وضعته بتشجير و يعضده مبسوط حوی علی تراجم مفصلة لرجاله مزينة بفنون المعارف الأخری. أرفعه إلی مقام رائد الحرية الأول سيدنا و نبينا خاتم المرسلين محمد بن عبدالله(ص) راجيا القبول و الحمد لله رب العالمين»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/28024/1/8 ر.ک: اهدائیه کتاب، ج1، ص8]</ref>؛ مباحث این کتاب در علم تاریخ و انساب است و شامل ادبیات و تاریخ و اخلاق هم می‌شود. این اثر در موضوعش بی‎همتا است. در این کتاب از گسترده‎ترین بخش‎های جامعه انسانی بحث می‌شود؛ یعنی این اثر احوال گروهی از شریف‎ترین گروه‎های بشری را به بحث می‎گذارد. این گروه بنی‎هاشم هستند که صاحبان سیادت شرعی‎اند. در این اثر آنان به‎صورت مفصل و شاخه‎شاخه از صدر اول تا قرن پانزدهم، معرفی شده‌اند. نویسنده، آنان را به‎صورت مشجر هم آورده تا تفصیل تراجم شخصیت‎هایش کامل‎تر و واضح‎تر شود.

در حقیقت در «المشجر الوافي» مباحثی مطرح شده که امروزه از آن با عنوان «آنتروپولوژی» یاد می‌شود. همچنین این اثر ارتباطی با مباحث جامعه‎شناسی دارد و به‎ویژه هرکه خواهان تحقیق در علم‎الاجتماع باشد، محتاج مطالب آن است. به‎هرحال این کتاب دربردارنده اشخاص هاشمی به‎صورت کلی، از جدشان هاشم بن عبدمناف تا معاصرین از آنان در همین قرن (پانزدهم قمری) است. مباحث آن به شکل ذیل مطرح شده است: