وحی‌شناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان =‏وحی‎شناسی

'''وحی‎شناسی'''، تألیف [[کريمي، مصطفي|مصطفی کریمی]]، کتابی است که با هدف پاسخگویی به نیازهای دانش‎پژوهان رشته علوم قرآن و تفسیر تدوین یافته است. در این اثر آیات و روایات، مسائل وحی، به‎ویژه تحلیل آن و نقش فرشته و پیامبر در این زمینه، با نگاهی نو، جامع و دقیق بررسی شده است.

نویسنده، شواهد و دلایل منکران وحی را هم‎سنخ نبودن انسان با مبدأ وحی و ناتوانی همگان در ارتباط وحیانی مطرح می‎کند. برخی از خداباوران برای رهایی از تکالیف و یا عدم شناخت خدا، انسان و شرایط ارتباط وحیانی و ظاهرگرایی منکر وحی می‎شوند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/66 ر.ک: همان، ص66]</ref>.

حالات غیر عادی حضرت محمد(ص) در برخی موارد نزول وحی، فقط هنگام ارتباط وحیانی بی‎واسطه و به علت سنگینی این قسم از وحی بوده است. برخی با اذعان به صداقت پیامبران، سخنان آنان را تبلور شعور و شخصیت باطنی و ضمیر ناخودآگاه می‎دانند که بر اثر تفکر زیاد بر روی مشکلات مردم، از درون بر ایشان الهام می‎شد و ایشان آن را وحی الهی می‎پنداشتند. گاه نیز خیال می‎کردند فرشته‎ای را می‎بینند یا صدایی غیبی با ایشان نجوا می‎کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/116 ر.ک: همان، ص116]</ref>.

تکلم خداوند با پیامبران را پیروان تمام شرایع الهی پذیرفته‎اند؛ گرچه در چگونگی آن اختلاف ‎نظر وجود دارد. برخی وحی را حروف و اصوات ایجادشده در هوا یا محل دیگر می‎دانند که لازمه‎اش معرفت حصولی و قابل ‎درک برای همگان است. حال‎ آنکه وحی دریافتی حضوری و پنهان است. اشاعره سخن خدا را «کلام نفسی» می‎دانند که معنا و حقیقتی ازلی بوده، غیر از علم، اراده و کراهت است. آن معنا و حقیقت به‎وسیله الفاظ به پیامبران منتقل می‎شود. آنان دلیل قانع‎کننده‎ای بر اثبات کلام نفسی بیان نکرده‎اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/190 ر.ک: همان، ص190]</ref>.

جبرئیل سردسته فرشتگان وحی و نقش وی در این امر، تنها رساندن آن به پیامبر است. جبرئیل وحی را گاه به‎صورت مستقیم از خدا و گاه با واسطه میکائیل یا اسرافیل دریافت می‎کرد. فرشته گاه وحی را به شکل واقعی خود می‎آورد و زمانی در شکل یک انسان و در مواردی وحی را بر قلب پیامبر می‎اندازد. پیامبر هنگام دریافت وحی از فرشته، در شکل واقعی‎اش یا در شکل انسان حالت عادی داشتند و زمانی که فرشته، وحی را در دل آن حضرت می‎انداخت، عرق کرده، رنگ چهره‎شان دگرگون می‎شد و نیز هنگام دریافت وحی مستقیم از خدا، مدهوش می‎شدند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/317 ر.ک: همان، ص317]</ref>.

درس چهاردهم ثابت می‎کند وحی اصطلاحی که با هبوط حضرت آدم(ع) بر زمین آغاز شده بود، با نزول آخرین آیه بر پیامبر اسلام(ص) پایان یافته است. گرچه این امر به معنای خاتمه هرگونه دریافت انسان از خدا نبوده، همواره امامی در میان مردم هست که به او الهام می‎شود.