پرش به محتوا

تنبیه الغافلین عن فضائل الطالبیین: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ر' به 'ی‌ر'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ر' به 'ی‌ر')
خط ۴۶: خط ۴۶:
در مقدمه محقق، ترجمه و آثار مؤلف به‎همراه معرفی این اثر آمده؛ سپس محقق از شیوه تحقیق خود سخن به میان آورده است.
در مقدمه محقق، ترجمه و آثار مؤلف به‎همراه معرفی این اثر آمده؛ سپس محقق از شیوه تحقیق خود سخن به میان آورده است.


روایاتی که [[حاکم جشمی، محسن بن محمد|حاکم جشمی]] در این کتاب آورده، اغلب از متواترات (معنوی) و مشهورات است و آیاتی را که به‎نحوی به علی(ع) ربط پیدا می‎کند، با احادیث تفسیری و نکات تفسیری موجزاً به‎ترتیب سوره‎ها آورده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/30778/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%87 ر.ک: ذکاوتی قراگزلو، علی‎رضا، ص167]</ref>.
روایاتی که [[حاکم جشمی، محسن بن محمد|حاکم جشمی]] در این کتاب آورده، اغلب از متواترات (معنوی) و مشهورات است و آیاتی را که به‎نحوی به علی(ع) ربط پیدا می‎کند، با احادیث تفسیری و نکات تفسیری موجزاً به‎ترتیب سوره‎ها آورده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/30778/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%87 ر.ک: ذکاوتی قراگزلو، علی‌رضا، ص167]</ref>.


ازآنجاکه مؤلف یکی از علمای زیدی‎مذهب است، در جای‎جای کتاب به هر مناسبتی اشاره به اعتقاد خویش و دفاع از مذهب زیدیه و بیان اصول عقاید ایشان (عدم انحصار امامت در اولاد امام حسین و تعمیم آن به اولاد حسن(ع) و حسین(ع)، لزوم خروج امام به جهاد با منحرفین، اقامه امر به ‎معروف و نهی از منکر، عدم اعتبار عصمت امام) پرداخته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33412/%D8%AA%D9%86%D8%A8%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%A7%D9%81%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%86-%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86 ر.ک: انصاری قمی، ناصرالدین، ص32]</ref>.
ازآنجاکه مؤلف یکی از علمای زیدی‎مذهب است، در جای‎جای کتاب به هر مناسبتی اشاره به اعتقاد خویش و دفاع از مذهب زیدیه و بیان اصول عقاید ایشان (عدم انحصار امامت در اولاد امام حسین و تعمیم آن به اولاد حسن(ع) و حسین(ع)، لزوم خروج امام به جهاد با منحرفین، اقامه امر به ‎معروف و نهی از منکر، عدم اعتبار عصمت امام) پرداخته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33412/%D8%AA%D9%86%D8%A8%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%A7%D9%81%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%86-%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86 ر.ک: انصاری قمی، ناصرالدین، ص32]</ref>.
خط ۵۳: خط ۵۳:


برخی از محتویات کتاب به شرح ذیل است:
برخی از محتویات کتاب به شرح ذیل است:
# از ابن عباس روایت کرده است که: «يٰا أَيهَا الذِینَ آمَنُوا»، بهترین مخاطبش [[امام على(ع)|علی(ع)]] است و اصحاب دیگر کمابیش در بعضی آیات مورد عتاب قرارگرفته‌اند، الا علی(ع) که جز به خیر یاد نشده است و هر مدح و تعظیم و اکرامی که در قرآن آمده، [[امام على(ع)|علی(ع)]] مشمول آن است و هر رحمت و نصرتی که وعده داده شده، شامل او می‎شود<ref>ر.ک: ذکاوتی قراگزلو، علی‎رضا، ص168</ref>.
# از ابن عباس روایت کرده است که: «يٰا أَيهَا الذِینَ آمَنُوا»، بهترین مخاطبش [[امام على(ع)|علی(ع)]] است و اصحاب دیگر کمابیش در بعضی آیات مورد عتاب قرارگرفته‌اند، الا علی(ع) که جز به خیر یاد نشده است و هر مدح و تعظیم و اکرامی که در قرآن آمده، [[امام على(ع)|علی(ع)]] مشمول آن است و هر رحمت و نصرتی که وعده داده شده، شامل او می‎شود<ref>ر.ک: ذکاوتی قراگزلو، علی‌رضا، ص168</ref>.
# ذیل آیه '''فَتَلَقٰى آدَمُ مِنْ رَبهِ كلِمٰاتٍ فَتٰابَ عَلَيهِ''' (بقره: 37)؛ «پس آدم کلماتی را از سوی پروردگارش دریافت کرد...»، آورده است که کلمات، پنج‎تنند و می‎گوید گناه آدم کبیره نبود و بیان مطلب را به «تنزيه الأنبياء»، تألیف خودش حواله می‌دهد. مصحح در حاشیه، این عنوان را از مصنفات گمشده مؤلف می‌داند (تنزیه الانبیای موجود از سید مرتضی است)<ref>ر.ک: همان، ص168</ref>.
# ذیل آیه '''فَتَلَقٰى آدَمُ مِنْ رَبهِ كلِمٰاتٍ فَتٰابَ عَلَيهِ''' (بقره: 37)؛ «پس آدم کلماتی را از سوی پروردگارش دریافت کرد...»، آورده است که کلمات، پنج‎تنند و می‎گوید گناه آدم کبیره نبود و بیان مطلب را به «تنزيه الأنبياء»، تألیف خودش حواله می‌دهد. مصحح در حاشیه، این عنوان را از مصنفات گمشده مؤلف می‌داند (تنزیه الانبیای موجود از سید مرتضی است)<ref>ر.ک: همان، ص168</ref>.
# آیه '''وَ مِنَ اَلنٰاسِ مَنْ يشْرِی نَفْسَهُ اِبْتِغٰاءَ مَرْضٰاتِ اَللّهِ''' (بقره: 207)؛ «و از مردم کسی است که جانش را برای خشنودی خدا می‌فروشد»، در شأن علی(ع) است، به‎مناسبت خوابیدن در جای پیغمبر(ص) در شبی که حضرت، مکه را به ‎قصد مدینه ترک کرد. طبق این روایت، ابوطالب، علی(ع) را در جای پیغمبر خوابانید؛ حال ‎آنکه ابوطالب خیلی پیش از آن درگذشته بود<ref>ر.ک: همان</ref>.
# آیه '''وَ مِنَ اَلنٰاسِ مَنْ يشْرِی نَفْسَهُ اِبْتِغٰاءَ مَرْضٰاتِ اَللّهِ''' (بقره: 207)؛ «و از مردم کسی است که جانش را برای خشنودی خدا می‌فروشد»، در شأن علی(ع) است، به‎مناسبت خوابیدن در جای پیغمبر(ص) در شبی که حضرت، مکه را به ‎قصد مدینه ترک کرد. طبق این روایت، ابوطالب، علی(ع) را در جای پیغمبر خوابانید؛ حال ‎آنکه ابوطالب خیلی پیش از آن درگذشته بود<ref>ر.ک: همان</ref>.
خط ۶۱: خط ۶۱:
# ذیل آیه '''مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الْأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَ اللَّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ وَ اللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ‎''' ﴿الأنفال: 67﴾؛ «هیچ پیامبری را نسزد و نشاید که [پیش از جنگ و پیروزی بر دشمن] اسیران جنگی بگیرد تا زمانی که [دشمن را به‎طور کامل] در زمین از قدرت و توان بیندازد [و موقعیت دین و مؤمنان در جهان پابرجا و استوار گردد، آنگاه اسیر بگیرد؛ شما ای یاران پیامبر!] متاع ناچیز و ناپایدار دنیا را می‎خواهید و خدا [برای شما] آخرت را می‎خواهد»، روایت کرده است که عمر و علی(ع) نظرشان بر قتل اسیران بود و ابوبکر و عثمان نظرشان بر زنده نگه‎داشتن و فدیه گرفتن و پیغمبر(ص) فدیه گرفت و خدا عتابش کرد. مؤلف طبق مذاق معتزلی‎اش این را به‎عنوان صغیره‌ای بر پیغمبر(ص) گرفته است!
# ذیل آیه '''مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الْأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَ اللَّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ وَ اللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ‎''' ﴿الأنفال: 67﴾؛ «هیچ پیامبری را نسزد و نشاید که [پیش از جنگ و پیروزی بر دشمن] اسیران جنگی بگیرد تا زمانی که [دشمن را به‎طور کامل] در زمین از قدرت و توان بیندازد [و موقعیت دین و مؤمنان در جهان پابرجا و استوار گردد، آنگاه اسیر بگیرد؛ شما ای یاران پیامبر!] متاع ناچیز و ناپایدار دنیا را می‎خواهید و خدا [برای شما] آخرت را می‎خواهد»، روایت کرده است که عمر و علی(ع) نظرشان بر قتل اسیران بود و ابوبکر و عثمان نظرشان بر زنده نگه‎داشتن و فدیه گرفتن و پیغمبر(ص) فدیه گرفت و خدا عتابش کرد. مؤلف طبق مذاق معتزلی‎اش این را به‎عنوان صغیره‌ای بر پیغمبر(ص) گرفته است!
# '''بَرَاءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ'''  
# '''بَرَاءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ'''  
#:﴿التوبة: 1﴾؛ «این [اعلام] بیزاری و لغو پیمان از سوی خدا و پیامبرش به کسانی از مشرکان است که با آنان پیمان بسته‌اید»، مفسران عموماً ذکر کرده‌اند که آیات صدر سوره برائت را پیغمبر(ص) به ابوبکر داد که در رأس مسلمین به حج می‎رفت و سپس [[امام على(ع)|علی(ع)]] را فرستاد که آیات را از او بگیرد و شخصاً بر مکیان بخواند. روایت کرده‌اند که پیغمبر(ص) فرمود: «لا يبلغ عني إلا أنا و رجل مني»<ref>ر.ک: همان، ص170</ref>.
#:﴿التوبة: 1﴾؛ «این [اعلام] بیزاری و لغو پیمان از سوی خدا و پیامبرش به کسانی از مشرکان است که با آنان پیمان بسته‌اید»، مفسران عموماً ذکر کرده‌اند که آیات صدر سوره برائت را پیغمبر(ص) به ابوبکر داد که در رأس مسلمین به حج می‌رفت و سپس [[امام على(ع)|علی(ع)]] را فرستاد که آیات را از او بگیرد و شخصاً بر مکیان بخواند. روایت کرده‌اند که پیغمبر(ص) فرمود: «لا يبلغ عني إلا أنا و رجل مني»<ref>ر.ک: همان، ص170</ref>.
# '''وَ تَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ'''‎ ﴿الشعراء: 219﴾؛ «و گردش و حرکت تو را در میان سجده‎کنندگان». بعضی گفته‌اند: مراد نماز خواندن پیغمبر(ص) است و بعضی گفته‌اند پاک بودن صلب و رحم پدر و مادر و نیاکان پیغمبر(ص) است. سعید بن جبیر از پیغمبر(ص) روایت کرده که من و [[امام على(ع)|علی(ع)]] روح واحدیم و از زمان آدم در اصلاب منتقل شدیم تا روح من به صلب عبدالله و روح علی(ع) به صلب ابوطالب منتقل شد، پس علی از من است و من از علی...<ref>ر.ک: همان، ص172</ref>.
# '''وَ تَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ'''‎ ﴿الشعراء: 219﴾؛ «و گردش و حرکت تو را در میان سجده‎کنندگان». بعضی گفته‌اند: مراد نماز خواندن پیغمبر(ص) است و بعضی گفته‌اند پاک بودن صلب و رحم پدر و مادر و نیاکان پیغمبر(ص) است. سعید بن جبیر از پیغمبر(ص) روایت کرده که من و [[امام على(ع)|علی(ع)]] روح واحدیم و از زمان آدم در اصلاب منتقل شدیم تا روح من به صلب عبدالله و روح علی(ع) به صلب ابوطالب منتقل شد، پس علی از من است و من از علی...<ref>ر.ک: همان، ص172</ref>.
# '''فَالْيوْمَ الذِينَ آمَنُوا مِنَ اَلْكفٰارِ یضْحَكونَ''' (مطففین: 34)؛ «پس امروز همواره مؤمنان به کافران می‎خندند».
# '''فَالْيوْمَ الذِينَ آمَنُوا مِنَ اَلْكفٰارِ یضْحَكونَ''' (مطففین: 34)؛ «پس امروز همواره مؤمنان به کافران می‎خندند».
خط ۷۹: خط ۷۹:
# مقدمه و متن کتاب.
# مقدمه و متن کتاب.
#[[:noormags:33412|انصاری قمی، ناصرالدین، «تنبيه الغافلين عن فضائل الطالبيين»، کتاب ماه دین، تیر 1379، شماره 33، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]].
#[[:noormags:33412|انصاری قمی، ناصرالدین، «تنبيه الغافلين عن فضائل الطالبيين»، کتاب ماه دین، تیر 1379، شماره 33، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]].
#[[:noormags:30778|ذکاوتی قراگزلو، علی‎رضا، «تفسیر آیات قرآن در فضائل علی(ع) به روایت زیدیه»، آینه پژوهش، شماره 66، بهمن و اسفند 1379، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]].
#[[:noormags:30778|ذکاوتی قراگزلو، علی‌رضا، «تفسیر آیات قرآن در فضائل علی(ع) به روایت زیدیه»، آینه پژوهش، شماره 66، بهمن و اسفند 1379، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]].


   
   
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش