الكامل في أصول‌الدين في اختصار الشامل في أصول‌الدين: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۲۹: خط ۲۹:
}}
}}
   
   
'''الكامل في أصول الدين في اختصار الشامل في أصول الدين'''، اثر [[ابن امير الحاج، موسي بن محمد|ابن امیرالحاج موسی بن محمد تبریزی]] (1270-‎1333ق)، برگزیده‎ای است از کتاب «الشامل في أصول الدين»، اثر [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|امام‎الحرمین عبدالملک بن عبدالله جوینی]] (متوفی 478ق).
'''الكامل في أصول الدين في اختصار الشامل في أصول الدين'''، اثر [[ابن امير الحاج، موسي بن محمد|ابن امیرالحاج موسی بن محمد تبریزی]] (1270-‎1333ق)، برگزیده‌ای است از کتاب «الشامل في أصول الدين»، اثر [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|امام‎الحرمین عبدالملک بن عبدالله جوینی]] (متوفی 478ق).


«الشامل في أصول الدين»، کتابی است در بیان اصول دین و عقاید اشاعره که دایرةالمعارفی در علم کلام، محسوب شده و [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] در آن، به بیان فروع علم پرداخته و احتمال می‎رود که در آن، به شرح کتاب «لمع الأدلة» و توسعه موضوعات و ادله و مناقشه در آن، اقدام نموده و آراء فرق و مذاهب دیگر، از جمله معتزله و کرامیه را نقل و نقد نموده و به تقویت مذهب اشاعره پرداخته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38712/1/48 ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص48]</ref>.
«الشامل في أصول الدين»، کتابی است در بیان اصول دین و عقاید اشاعره که دایرةالمعارفی در علم کلام، محسوب شده و [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] در آن، به بیان فروع علم پرداخته و احتمال می‎رود که در آن، به شرح کتاب «لمع الأدلة» و توسعه موضوعات و ادله و مناقشه در آن، اقدام نموده و آراء فرق و مذاهب دیگر، از جمله معتزله و کرامیه را نقل و نقد نموده و به تقویت مذهب اشاعره پرداخته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38712/1/48 ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص48]</ref>.
خط ۴۶: خط ۴۶:


شیوه ابن امیر در اختصار «الشامل» را می‎توان در امور زیر خلاصه نمود:
شیوه ابن امیر در اختصار «الشامل» را می‎توان در امور زیر خلاصه نمود:
# وی در اختصار مطالب، التزام به عبارات [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] داشته و در مواردی که مطلبی از کلام [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] دشوار بوده، توضیح داده و پاره‎ای از احالات [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] را تعلیقه زده؛ مثلاً[[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] گفته است: این مطلب را در فلان باب یا... توضیح خواهیم داد و محقق گفته است: مصنف در این باب به‎درازا سخن گفته است که ما آن را در اینجا ذکر نمی‌کنیم و به تعلیقه آن در فلان باب اکتفا می‎نماییم یا به تعلیقه آن در ذیل فلان حدیث پیشین بسنده می‌کنیم... محقق در هر مورد برای آسان کردن مطلب بر خواننده، به حذف موارد تکراری پرداخته است.
# وی در اختصار مطالب، التزام به عبارات [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] داشته و در مواردی که مطلبی از کلام [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] دشوار بوده، توضیح داده و پاره‌ای از احالات [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] را تعلیقه زده؛ مثلاً[[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] گفته است: این مطلب را در فلان باب یا... توضیح خواهیم داد و محقق گفته است: مصنف در این باب به‎درازا سخن گفته است که ما آن را در اینجا ذکر نمی‌کنیم و به تعلیقه آن در فلان باب اکتفا می‎نماییم یا به تعلیقه آن در ذیل فلان حدیث پیشین بسنده می‌کنیم... محقق در هر مورد برای آسان کردن مطلب بر خواننده، به حذف موارد تکراری پرداخته است.
# ابن امیر، پاره‎ای تعلیقات بر آرای [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] دارد؛ گرچه صراحتا غیر از این را بر زبان رانده بود: «و لم أنظر في غير هذا الكتاب من هذا الفن عند جمعه و كتابته، فكل ما فيه فهو مذكور في الشامل بعبارة طويلة أو إيراد إليه في بعض الأوقات».
# ابن امیر، پاره‌ای تعلیقات بر آرای [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] دارد؛ گرچه صراحتا غیر از این را بر زبان رانده بود: «و لم أنظر في غير هذا الكتاب من هذا الفن عند جمعه و كتابته، فكل ما فيه فهو مذكور في الشامل بعبارة طويلة أو إيراد إليه في بعض الأوقات».
وی بعضی از عبارات [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] را شرح و پیچیدگی‎های آن را، توضیح داده است و آن‎ها را در چهارچوب اصول [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]]، اصلاح نموده است.
وی بعضی از عبارات [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] را شرح و پیچیدگی‎های آن را، توضیح داده است و آن‎ها را در چهارچوب اصول [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]]، اصلاح نموده است.
# ابن امیر دارای روش و چهارچوب کلامی بارز و رأی منحصربه‎فردی نبوده و مباحث و عقاید او، بیشتر بر مدار مطالب [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] می‎چرخد؛ به‎عنوان مثال، در جایی از کتاب با چنین عباراتی مواجه می‌شویم: «ثم ذكر كلاما طويلا أکثره ما تقدم مفرقا فرأيت اختصاره اكتفاء بما سبق» و یا «و قد وقع في هذا الموضوع غلط في النسخة التي أنظر فيها و هو غلط فاحش و كلام لا يفهم معناه و لا يعقل فتركته و هو تقدير صفحة و لم أذكر منه شيئا و عدلت إلی ما بعده»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38712/1/59 ر.ک: همان، 59]</ref>.
# ابن امیر دارای روش و چهارچوب کلامی بارز و رأی منحصربه‎فردی نبوده و مباحث و عقاید او، بیشتر بر مدار مطالب [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]] می‎چرخد؛ به‎عنوان مثال، در جایی از کتاب با چنین عباراتی مواجه می‌شویم: «ثم ذكر كلاما طويلا أکثره ما تقدم مفرقا فرأيت اختصاره اكتفاء بما سبق» و یا «و قد وقع في هذا الموضوع غلط في النسخة التي أنظر فيها و هو غلط فاحش و كلام لا يفهم معناه و لا يعقل فتركته و هو تقدير صفحة و لم أذكر منه شيئا و عدلت إلی ما بعده»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38712/1/59 ر.ک: همان، 59]</ref>.
خط ۵۶: خط ۵۶:
# تلاش برا تسهیل و تیسیر عبارات کتاب «الشامل» و توضیح موارد سخت و مشکل آن برای دانش‎پژوهان<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38712/1/60 ر.ک: همان، ص60]</ref>.
# تلاش برا تسهیل و تیسیر عبارات کتاب «الشامل» و توضیح موارد سخت و مشکل آن برای دانش‎پژوهان<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38712/1/60 ر.ک: همان، ص60]</ref>.


از جمله ویژگی‎های کتاب «الكامل» آن است که در آن، مجموعه‎ای از قواعد و مبادی اصولی و فلسفی، ذکر گردیده است که از جمله آنها عبارتند از:
از جمله ویژگی‎های کتاب «الكامل» آن است که در آن، مجموعه‌ای از قواعد و مبادی اصولی و فلسفی، ذکر گردیده است که از جمله آنها عبارتند از:
# «ليس كل من خالف الإسلاميين معروفا بالعناد»؛
# «ليس كل من خالف الإسلاميين معروفا بالعناد»؛
# «ما لا يثبت بالشيء لا يثبت بأمثاله»؛
# «ما لا يثبت بالشيء لا يثبت بأمثاله»؛
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش