۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '<references /> ' به '<references/> ') |
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های') |
||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
'''المقنع في الغيبة'''، اثر [[علمالهدی، علی بن الحسین|على بن حسین، علمالهدى]] معروف به [[علمالهدی، علی بن الحسین|شريف (سيد) مرتضى]] (متوفاى 436ق)، درباره امامت و به زبان عربى است. | '''المقنع في الغيبة'''، اثر [[علمالهدی، علی بن الحسین|على بن حسین، علمالهدى]] معروف به [[علمالهدی، علی بن الحسین|شريف (سيد) مرتضى]] (متوفاى 436ق)، درباره امامت و به زبان عربى است. | ||
اين كتاب كه توسط سيدمحمدعلى حكيم مورد تحقيق قرار گرفته، علىرغم حجم كمش از بهترين و نفيسترين | اين كتاب كه توسط سيدمحمدعلى حكيم مورد تحقيق قرار گرفته، علىرغم حجم كمش از بهترين و نفيسترين كتابهایى است كه در دوران غيبت، پيرامون امامت و حكمتهاى غيبت نگاشته شده است. | ||
ارزش و اهميت والاى اين كتاب زمانى بيشتر فهميده مىشود كه بدانيم [[شيخ طوسى]] كه خود يكى از نامدارترين و تواناترين علماى شيعى، در مباحث كلامى است، مقاطعى مهم از اين كتاب را گاهى بهصورت نقل صريح و گاهى با اندكى تصرّف و اختصار در كتاب «[[الغيبة (للطوسی)|غيبت]]» و نيز در «فصل في الكلام في الغيبة» آورده و در جاىجاى اين دو كتاب، مطالب مختلفى از كتاب «مقنع» را با تصريح به نام [[علمالهدی، علی بن حسین|سيدمرتضى]]، مورد استناد قرار داده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16180/1/17 واحد تحقيقات مسجد مقدس جمكران، ص17]</ref> | ارزش و اهميت والاى اين كتاب زمانى بيشتر فهميده مىشود كه بدانيم [[شيخ طوسى]] كه خود يكى از نامدارترين و تواناترين علماى شيعى، در مباحث كلامى است، مقاطعى مهم از اين كتاب را گاهى بهصورت نقل صريح و گاهى با اندكى تصرّف و اختصار در كتاب «[[الغيبة (للطوسی)|غيبت]]» و نيز در «فصل في الكلام في الغيبة» آورده و در جاىجاى اين دو كتاب، مطالب مختلفى از كتاب «مقنع» را با تصريح به نام [[علمالهدی، علی بن حسین|سيدمرتضى]]، مورد استناد قرار داده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16180/1/17 واحد تحقيقات مسجد مقدس جمكران، ص17]</ref> | ||
همينطور، مفسّر و دانشمند بزرگ اسلام مرحوم [[طبرسی، فضل بن حسن|شيخ طبرسى]] (متوفى به سال 548ق) | همينطور، مفسّر و دانشمند بزرگ اسلام مرحوم [[طبرسی، فضل بن حسن|شيخ طبرسى]] (متوفى به سال 548ق) قسمتهایى از همين كتاب را بهصورت نقل صريح يا بهاختصار در كتاب ارزشمند خود «[[إعلام الوری بأعلام الهدی]]»، طى مسائل اول تا پنجم باب پنجم ذكر نموده است. او اگرچه به نام [[علمالهدی، علی بن حسین|سيدشريف مرتضى]] بهعنوان مستند اين اقوال تصريح نموده، لكن اسم كتاب «مقنع» را بهعنوان مدرك آنها ذكر نفرموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16180/1/17 واحد تحقيقات مسجد مقدس جمكران، ص17]</ref> | ||
[[علمالهدی، علی بن حسین|سيدمرتضى]] درباره انگيزه تأليف خود، در ابتداى اين كتاب چنين مرقوم مىكند كه: «در مجلس وزير سيد- كه خدا عمرش را به عزّت زياد گرداند و بدخواهان و دشمنانش را خوار نمايد - كلامى درباره غيبت امام زمان(ع) پيش آمد... اين امر مرا بر آن داشت كه سخنى مختصر آورم...». | [[علمالهدی، علی بن حسین|سيدمرتضى]] درباره انگيزه تأليف خود، در ابتداى اين كتاب چنين مرقوم مىكند كه: «در مجلس وزير سيد- كه خدا عمرش را به عزّت زياد گرداند و بدخواهان و دشمنانش را خوار نمايد - كلامى درباره غيبت امام زمان(ع) پيش آمد... اين امر مرا بر آن داشت كه سخنى مختصر آورم...». | ||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
[[علمالهدی، علی بن حسین|سيدمرتضى]] براى اولين بار، اين روش كتابت و اسلوب خاص در طرح مسائل و شبهات را به طريقه سؤال و جواب (فإن قيل... قلنا...) به كار برد و در آن با برهانى قوى و منطقى متين، اشكالات مخالفين را جواب داده، استدلالهاى آنان را باطل ساخته و غيبت امام زمان، حضرت مهدى(عج) و اسباب و علّتها و حكمتهاى الهى موجود در آن را، اثبات نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16180/1/16 واحد تحقيقات مسجد مقدس جمكران، ص16]</ref> | [[علمالهدی، علی بن حسین|سيدمرتضى]] براى اولين بار، اين روش كتابت و اسلوب خاص در طرح مسائل و شبهات را به طريقه سؤال و جواب (فإن قيل... قلنا...) به كار برد و در آن با برهانى قوى و منطقى متين، اشكالات مخالفين را جواب داده، استدلالهاى آنان را باطل ساخته و غيبت امام زمان، حضرت مهدى(عج) و اسباب و علّتها و حكمتهاى الهى موجود در آن را، اثبات نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16180/1/16 واحد تحقيقات مسجد مقدس جمكران، ص16]</ref> | ||
سپس در نوشتارى تكميلى كه بعد از اتمام «المقنع» بر آن افزوده است، مطالب آن را تكميل نموده و در آن از كيفيت ارتباط امام غايب(ع) با اوليا و دوستان خود در طى دوران غيبت و نيز از چگونگى رفتار شیعیان با او بحث نموده و به همه | سپس در نوشتارى تكميلى كه بعد از اتمام «المقنع» بر آن افزوده است، مطالب آن را تكميل نموده و در آن از كيفيت ارتباط امام غايب(ع) با اوليا و دوستان خود در طى دوران غيبت و نيز از چگونگى رفتار شیعیان با او بحث نموده و به همه پرسشهایى كه در اثناى اين مباحث ممكن است مطرح شود، پاسخ گفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16180/1/16 واحد تحقيقات مسجد مقدس جمكران، ص16]</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
اولين بحثى كه مؤلف به آن مىپردازد «امامت و عصمت، دو اصل مبنايى براى غيبت» است. ايشان بعد از ثابت نمودن دو اصل امامت و عصمت (هيچيك از زمانهاى تكليف از امام خالى نيست؛ چون خالى بودن، نوعى اخلال به تمكين آنان و مضر به حسن تكليف آنهاست. امام مزبور به حكم عقل مىبايست از خطا و لغزش و انجام هر ناپسندى معصوم باشد)، به دنبال مصداقى براى امام غايب مىرود و ثابت مىكند كه امام دوازدهم شیعیان همان امام غايب است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16103/1/34 متن كتاب، ص34]</ref> | اولين بحثى كه مؤلف به آن مىپردازد «امامت و عصمت، دو اصل مبنايى براى غيبت» است. ايشان بعد از ثابت نمودن دو اصل امامت و عصمت (هيچيك از زمانهاى تكليف از امام خالى نيست؛ چون خالى بودن، نوعى اخلال به تمكين آنان و مضر به حسن تكليف آنهاست. امام مزبور به حكم عقل مىبايست از خطا و لغزش و انجام هر ناپسندى معصوم باشد)، به دنبال مصداقى براى امام غايب مىرود و ثابت مىكند كه امام دوازدهم شیعیان همان امام غايب است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16103/1/34 متن كتاب، ص34]</ref> | ||
مؤلف در ادامه به توضيح بيشتر اصل امامت و اصل عصمت مىپردازد، سپس ديدگاه | مؤلف در ادامه به توضيح بيشتر اصل امامت و اصل عصمت مىپردازد، سپس ديدگاه فرقههایى همچون كيسانيه، ناووسيه و واقفه را درباره امامت و مصداق آن بررسى مىكند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16103/1/37 همان، ص37]</ref> | ||
ايشان درباره علت غيبت مىگويد: ما علم دقيق و تفصيلى به سبب غيبت و وجه عدم ظهور حضرت را لازم نداريم و چنين علمى برایمان ضرورت ندارد، بلكه همان علم اجمالى (خداوند حكيم كار عبث انجام نمىدهد) كه ذكر شد در اين باره كفايت مىكند. حال اگر خود را به زحمت انداختيم و علىرغم عدم لزومش در آن تحقيق و تدقيق كرده و وجوهى را ذكر كرديم، از فضل ما محسوب مىگردد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16103/1/42 همان، ص42]</ref> | ايشان درباره علت غيبت مىگويد: ما علم دقيق و تفصيلى به سبب غيبت و وجه عدم ظهور حضرت را لازم نداريم و چنين علمى برایمان ضرورت ندارد، بلكه همان علم اجمالى (خداوند حكيم كار عبث انجام نمىدهد) كه ذكر شد در اين باره كفايت مىكند. حال اگر خود را به زحمت انداختيم و علىرغم عدم لزومش در آن تحقيق و تدقيق كرده و وجوهى را ذكر كرديم، از فضل ما محسوب مىگردد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16103/1/42 همان، ص42]</ref> |
ویرایش