پرش به محتوا

المزهر في شرح الشاطبية و الدرة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
| چاپ =2
| چاپ =2
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =  
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 34172
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۳۸: خط ۳۸:
# منظومه [[شاطبی، قاسم بن فیره|قاسم بن فیره اندلسی شاطبی]] (م 590ق)، که «[[حرز الأماني و وجه التهاني في القراءات السبع|حرز الأماني و وجه التهاني]]» نام دارد و به شاطبیه معروف است. در این کتاب، محتوای کتاب «التيسير» به رشته نظم درآمده و ابیات‎ آن‎ به‎ یک‎هزارویک‎صدوهفتادوسه بیت‎ می‎رسد‎.
# منظومه [[شاطبی، قاسم بن فیره|قاسم بن فیره اندلسی شاطبی]] (م 590ق)، که «[[حرز الأماني و وجه التهاني في القراءات السبع|حرز الأماني و وجه التهاني]]» نام دارد و به شاطبیه معروف است. در این کتاب، محتوای کتاب «التيسير» به رشته نظم درآمده و ابیات‎ آن‎ به‎ یک‎هزارویک‎صدوهفتادوسه بیت‎ می‎رسد‎.
   
   
با توجّه به اینکه کتاب [[كتاب التيسير في القراءات السبع|التيسير]] و [[حرز الأماني و وجه التهاني في القراءات السبع|کتاب شاطبیه]] بر فضای درسی و تحقیقات مربوط به قرائات قرآنی حاکم شد، شرح‎های زیادی بر کتاب‎ شاطبیه‎ نوشته‎ شد. به نظر‎ می‎رسد‎ تألیف‎ [[كتاب التيسير في القراءات السبع|کتاب التيسير]] و شاطبیه و آثار دیگری که در قرن پنجم هجری تألیف‎ شد‎، باعث گشت میان قرائات صحیح و قرائات شاذ امتیاز و تفاوتی آشکار مشخّص گردد<ref>ر.ک: راغبی، محمدعلی، ص17-16</ref>. ‎
با توجّه به اینکه کتاب [[كتاب التيسير في القراءات السبع|التيسير]] و [[حرز الأماني و وجه التهاني في القراءات السبع|کتاب شاطبیه]] بر فضای درسی و تحقیقات مربوط به قرائات قرآنی حاکم شد، شرح‎های زیادی بر کتاب‎ شاطبیه‎ نوشته‎ شد. به نظر‎ می‎رسد‎ تألیف‎ [[كتاب التيسير في القراءات السبع|کتاب التيسير]] و شاطبیه و آثار دیگری که در قرن پنجم هجری تألیف‎ شد‎، باعث گشت میان قرائات صحیح و قرائات شاذ امتیاز و تفاوتی آشکار مشخّص گردد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/231/16 ر.ک: راغبی، محمدعلی، ص17-16]</ref>. ‎


سه منظومه پیرامون قرائات عشر تألیف شده که عبارتند از: «الشاطبية»، «الدرة» و «طيبة النشر في القراءات العشر المتواترة» [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] (ت 833ق). شاطبیه و دره مشتمل بر 21 طریق برای قراء هستند و نزد قراء متأخر، قرائات عشر صغری و طيبة النشر هم قرائات عشر کبری نامیده شده است. طيبة النشر مشتمل بر طرق شاطبیه و دره و مطالب فراوان دیگری است. علمای قرائات معمولاً دانشجوی این علم را ابتدا به شاطبیه و دره و پس از فراگیری این دو به طيبة النشر ارجاع می‎دهند<ref>ر.ک: مقدمه شارحان، ص9-8</ref>.  
سه منظومه پیرامون قرائات عشر تألیف شده که عبارتند از: «الشاطبية»، «الدرة» و «طيبة النشر في القراءات العشر المتواترة» [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] (ت 833ق). شاطبیه و دره مشتمل بر 21 طریق برای قراء هستند و نزد قراء متأخر، قرائات عشر صغری و طيبة النشر هم قرائات عشر کبری نامیده شده است. طيبة النشر مشتمل بر طرق شاطبیه و دره و مطالب فراوان دیگری است. علمای قرائات معمولاً دانشجوی این علم را ابتدا به شاطبیه و دره و پس از فراگیری این دو به طيبة النشر ارجاع می‎دهند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34172/1/8 ر.ک: مقدمه شارحان، ص9-8]</ref>.  


این اثر، مشتمل بر مقدمه مختصری از شارحان و دو بخش است که بخش اول مشتمل بر مقدمه‎ای در معرفی شاطبی و آثار او و شرح شاطبیه و بخش دوم نیز همانند بخش اول حاوی مقدمه‎ای در معرفی ابن جزری و آثارش و سپس شرح دره است. بخش اعظم هریک از شروح به باب فرش الحروف اختصاص دارد؛ به‎طوری‎که در شرح شاطبیه بیش از نیمی از اثر و در شرح دره دو ثلث آن به این موضوع اختصاص یافته است.  
این اثر، مشتمل بر مقدمه مختصری از شارحان و دو بخش است که بخش اول مشتمل بر مقدمه‎ای در معرفی شاطبی و آثار او و شرح شاطبیه و بخش دوم نیز همانند بخش اول حاوی مقدمه‎ای در معرفی ابن جزری و آثارش و سپس شرح دره است. بخش اعظم هریک از شروح به باب فرش الحروف اختصاص دارد؛ به‎طوری‎که در شرح شاطبیه بیش از نیمی از اثر و در شرح دره دو ثلث آن به این موضوع اختصاص یافته است.  


شاطبیه، منظومه لامیه‎ای در بحر طویل در رابطه با قرائات سبعه است. شاطبی در این اثر از [[كتاب التيسير في القراءات السبع|التيسير]] استفاده کرده و بر قراء سبعه و روات چهارده‎گانه آنها و طرقی که ابوعمرو دانی به آن طرق بر شیوخ خود قرائت کرده بسنده کرده است و البته بر مطالب التيسير مباحث مهم دیگری در موضوع قرائات و تفسیر و اعراب افزوده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref>. ‎تعداد ابیات این اثر 1173 بیت است.<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>.  
شاطبیه، منظومه لامیه‎ای در بحر طویل در رابطه با قرائات سبعه است. شاطبی در این اثر از [[كتاب التيسير في القراءات السبع|التيسير]] استفاده کرده و بر قراء سبعه و روات چهارده‎گانه آنها و طرقی که ابوعمرو دانی به آن طرق بر شیوخ خود قرائت کرده بسنده کرده است و البته بر مطالب التيسير مباحث مهم دیگری در موضوع قرائات و تفسیر و اعراب افزوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34172/1/15 ر.ک: متن کتاب، ص15]</ref>. ‎تعداد ابیات این اثر 1173 بیت است.<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>.  


دره نیز منظومه‎ای در قرائات سه‎گانه متمم قرائات عشره است که [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] آن را بر وزن شاطبیه سروده است. این منظومه 24 بیت دارد و بین اهل علم شهرت فراوانی داشته تا جایی‎که برخی از اساتید ابن جزری آن را حفظ کرده بودند. نام دره با نام شاطبیه مقرون شد و با هم از آنها یاد می‎شد. [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] در انتهای سرودن دره در مسیر حج بوده است و حوادثی را که برایش رخ داده ذکر کرده است. در این سفر راهز‎نان به آنان حمله کرده و اموال آنها را گرفته و آنها را می‎ترسانند و نزدیک بوده که [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] را نیز بکشند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص451-450</ref>.  
دره نیز منظومه‎ای در قرائات سه‎گانه متمم قرائات عشره است که [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] آن را بر وزن شاطبیه سروده است. این منظومه 24 بیت دارد و بین اهل علم شهرت فراوانی داشته تا جایی‎که برخی از اساتید ابن جزری آن را حفظ کرده بودند. نام دره با نام شاطبیه مقرون شد و با هم از آنها یاد می‎شد. [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] در انتهای سرودن دره در مسیر حج بوده است و حوادثی را که برایش رخ داده ذکر کرده است. در این سفر راهز‎نان به آنان حمله کرده و اموال آنها را گرفته و آنها را می‎ترسانند و نزدیک بوده که [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] را نیز بکشند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34172/1/450 ر.ک: متن کتاب، ص451-450]</ref>.  


شیوه تحقیقی شارحان اثر عبارت است از:  
شیوه تحقیقی شارحان اثر عبارت است از:  
خط ۵۷: خط ۵۷:
# کتابت آیات با رسم‎الخط عثمانی با ذکر اسم سوره و رقم آیه؛
# کتابت آیات با رسم‎الخط عثمانی با ذکر اسم سوره و رقم آیه؛
# استخراج احادیث ذکرشده در شرح؛
# استخراج احادیث ذکرشده در شرح؛
# ذکر فهرست موضوعات شرح<ref>ر.ک: مقدمه شارحان، ص10-9</ref>. ‎
# ذکر فهرست موضوعات شرح<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34172/1/9 ر.ک: مقدمه شارحان، ص10-9]</ref>. ‎


==پانویس==
==پانویس==
خط ۷۷: خط ۷۷:


[[رده: 25 آبان الی 24 آذر]]
[[رده: 25 آبان الی 24 آذر]]
[[رده:25 فروردین الی 24 اردیبهشت(98)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش