۶۱٬۱۸۹
ویرایش
مجموعه مقالات رجالی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
# رسالة القول الثابت في محمد بن احمد بن ثابت | # رسالة القول الثابت في محمد بن احمد بن ثابت | ||
#:نویسنده در ابتدای این رساله چنین می‌نویسد: در تعدادی از اسناد در تفسیر قمی و مانند آن، نام محمد بن احمد بن ثابت وارد شده است ولی شرح‌حالی از او نیافتم<ref>ر.ک: | #:نویسنده در ابتدای این رساله چنین می‌نویسد: در تعدادی از اسناد در تفسیر قمی و مانند آن، نام محمد بن احمد بن ثابت وارد شده است ولی شرح‌حالی از او نیافتم<ref>ر.ک: رسالة القول الثابت في محمد بن احمد بن ثابت، ص1</ref>. | ||
#:اتحاد ابوعبدالله بن ثابت با محمد بن احمد بن ثابت از جمله مباحثی است که شش دلیل یا شاهد بر آن اقامه شده است<ref>ر.ک: همان، ص13-4</ref>. سپس هجده تن از مشایخ محمد بن احمد بن ثابت و روات ایشان با ذکر سند در پاورقی نام برده شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص35-13</ref>. | #:اتحاد ابوعبدالله بن ثابت با محمد بن احمد بن ثابت از جمله مباحثی است که شش دلیل یا شاهد بر آن اقامه شده است<ref>ر.ک: همان، ص13-4</ref>. سپس هجده تن از مشایخ محمد بن احمد بن ثابت و روات ایشان با ذکر سند در پاورقی نام برده شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص35-13</ref>. | ||
#:نویسنده ذیل این رساله در رابطه با «محمد بن عبدالله بن غالب» که یکی از مشایخ محمد بن احمد بن ثابت بوده به بحث نشسته است<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>. | #:نویسنده ذیل این رساله در رابطه با «محمد بن عبدالله بن غالب» که یکی از مشایخ محمد بن احمد بن ثابت بوده به بحث نشسته است<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>. | ||
# رسالة الاعلان بالمراد من محمد بن مروان | # رسالة الاعلان بالمراد من محمد بن مروان | ||
#:نویسنده، این رساله را با این عبارت آغاز کرده است: نام محمد بن مروان در اسناد کتب حدیثی شیعه فراوان تکرار شده است. تعیین مراد از این نام از امور دشوار و البته در نهایت اهمیت است؛ لذا این رساله را نوشتم شاید برای کسی که می‌خواهد به حقیقت دست یابد تذکر و تأملی باشد. | #:نویسنده، این رساله را با این عبارت آغاز کرده است: نام محمد بن مروان در اسناد کتب حدیثی شیعه فراوان تکرار شده است. تعیین مراد از این نام از امور دشوار و البته در نهایت اهمیت است؛ لذا این رساله را نوشتم شاید برای کسی که می‌خواهد به حقیقت دست یابد تذکر و تأملی باشد. | ||
#:فصل اول تحقیقی است پیرامون کسانی که در منابع رجالی ذیل اصحاب امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] به نام محمد بن مروان آمده‌اند<ref>ر.ک: | #:فصل اول تحقیقی است پیرامون کسانی که در منابع رجالی ذیل اصحاب امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] به نام محمد بن مروان آمده‌اند<ref>ر.ک: رسالة الاعلان بالمراد من محمد بن مروان، ص1</ref>. جماعتی با نام محمد بن مروان در کتب رجال شیعه وجود دارند؛ از آن جمله محمد بن مروان جلاب است که احتمال دارد با محمد بن مروان خطاب و یا محمد بن هارون جلاب متحد باشند و تصحیفی در عنوانشان صورت گرفته باشد.<ref>ر.ک: همان، ص 137-136</ref>. | ||
#:در فصل دوم منظور از محمد بن مروان در طبقه اصحاب امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مورد بحث قرار گرفته است ایشان معتقد است محمد بن مروان در این طبقه همان محمد بن مروان ذهلی است و بر این مدعا دلایلی اقامه نموده است<ref>ر.ک: همان، ص 16</ref>. معروف‌ترین این افراد در طبقه اصحاب [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] عقیلی عجلی، سدّی و ذهلی بصری هستند. ازآنجاکه روایتی از محمد بن مروان کلبی از امام باقر(ع) در کتبی که در دست ماست وجود ندارد، احتمال وقوع خلط و خطا در شمارش او در اصحاب آنحضرت وجود دارد<ref>ر.ک: همان، ص133</ref>. | #:در فصل دوم منظور از محمد بن مروان در طبقه اصحاب امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مورد بحث قرار گرفته است ایشان معتقد است محمد بن مروان در این طبقه همان محمد بن مروان ذهلی است و بر این مدعا دلایلی اقامه نموده است<ref>ر.ک: همان، ص 16</ref>. معروف‌ترین این افراد در طبقه اصحاب [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] عقیلی عجلی، سدّی و ذهلی بصری هستند. ازآنجاکه روایتی از محمد بن مروان کلبی از امام باقر(ع) در کتبی که در دست ماست وجود ندارد، احتمال وقوع خلط و خطا در شمارش او در اصحاب آنحضرت وجود دارد<ref>ر.ک: همان، ص133</ref>. | ||
#:در فصل سوم وثاقت محمد بن مروان در اصحاب امام صادق(ع) بررسی شده است<ref>ر.ک: همان، ص 38</ref>. | #:در فصل سوم وثاقت محمد بن مروان در اصحاب امام صادق(ع) بررسی شده است<ref>ر.ک: همان، ص 38</ref>. | ||
#:چهارمین فصل در رابطه با دیگر افرادی است که نامشان با محمد بن مروان مشترک است<ref>ر.ک: همان، ص 40</ref> و شامل محمد بن مروان جلاب، محمد بن مروان حناط مدینی، محمد بن مروان انباری، محمد بن مروان بن زیاد غزال می‌شوند<ref>ر.ک: همان، ص44-40</ref>. | #:چهارمین فصل در رابطه با دیگر افرادی است که نامشان با محمد بن مروان مشترک است<ref>ر.ک: همان، ص 40</ref> و شامل محمد بن مروان جلاب، محمد بن مروان حناط مدینی، محمد بن مروان انباری، محمد بن مروان بن زیاد غزال می‌شوند<ref>ر.ک: همان، ص44-40</ref>. | ||
# المراد من عبدالله بن سلیمان فی اصحاب الصادقین | # المراد من عبدالله بن سلیمان فی اصحاب الصادقین | ||
#:روایاتی از عبدالله بن سلیمان در کتب احادیث شیعه تکرار شده که ایشان این روایات را از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و امام موسی کاظم(ع) نقل نموده‌اند. این رساله در معرفی این شخصیت است<ref>ر.ک: | #:روایاتی از عبدالله بن سلیمان در کتب احادیث شیعه تکرار شده که ایشان این روایات را از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و امام موسی کاظم(ع) نقل نموده‌اند. این رساله در معرفی این شخصیت است<ref>ر.ک: المراد من عبدالله بن سلیمان فی اصحاب الصادقین، ص1</ref>. | ||
#:فصل اول کتاب در شرح‌حال عبدالله بن سلیمان در کتب رجال است. در میان اصحاب امام محمدباقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)]] عناوینی برای عبدالله بن سلیمان ذکر شده است: صیرفی، عبسی، عامری، سلیمان نخعی، عجلی، نوفلی، تمیمی و عزرمی. سپس جایگاه هر یک در کتب رجال و اسناد روایات ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص11-1؛ | #:فصل اول کتاب در شرح‌حال عبدالله بن سلیمان در کتب رجال است. در میان اصحاب امام محمدباقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)]] عناوینی برای عبدالله بن سلیمان ذکر شده است: صیرفی، عبسی، عامری، سلیمان نخعی، عجلی، نوفلی، تمیمی و عزرمی. سپس جایگاه هر یک در کتب رجال و اسناد روایات ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص11-1؛ ص58</ref>. | ||
#:در برخی مصادر روایی، نام عبدالله بن سلیمان عزرمی ذکر شده است. لکن با توجه به اینکه این احادیث در سایر مصادر از طریق عبدالرحمن عزرمی روایت شده در این عنوان تحریفی صورت گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | #:در برخی مصادر روایی، نام عبدالله بن سلیمان عزرمی ذکر شده است. لکن با توجه به اینکه این احادیث در سایر مصادر از طریق عبدالرحمن عزرمی روایت شده در این عنوان تحریفی صورت گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
#:در کتاب [[رجال الطوسي|رجال شیخ طوسی]] از میان اصحاب [[امام سجاد(ع)]]، نام عبدالله بن سلیمان عبسی کوفی به صیرفی به چشم می‌خورد. بر اتحاد عبسی با صیرفی اشکال وارد است؛ چراکه عبدالله بن سلیمان صیرفی از اصحاب [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است. البته ممکن است در اینکه در رجال شیخ وی را از جمله اصحاب [[امام سجاد(ع)]] آورده‌اند سهوی صورت گرفته باشد؛ چراکه در هیچ سندی این‌گونه نیامده است و صحیح آن است که همان‌گونه که در برخی اسناد آمده او را از اصحاب امام باقر(ع) بدانیم. همچنین ممکن است در نام او با پدرش که از اصحاب [[امام سجاد(ع)]] بوده اشتباهی صورت گرفته باشد<ref>ر.ک: همان</ref>. | #:در کتاب [[رجال الطوسي|رجال شیخ طوسی]] از میان اصحاب [[امام سجاد(ع)]]، نام عبدالله بن سلیمان عبسی کوفی به صیرفی به چشم می‌خورد. بر اتحاد عبسی با صیرفی اشکال وارد است؛ چراکه عبدالله بن سلیمان صیرفی از اصحاب [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است. البته ممکن است در اینکه در رجال شیخ وی را از جمله اصحاب [[امام سجاد(ع)]] آورده‌اند سهوی صورت گرفته باشد؛ چراکه در هیچ سندی این‌گونه نیامده است و صحیح آن است که همان‌گونه که در برخی اسناد آمده او را از اصحاب امام باقر(ع) بدانیم. همچنین ممکن است در نام او با پدرش که از اصحاب [[امام سجاد(ع)]] بوده اشتباهی صورت گرفته باشد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
#:#:این رساله فاقد هرگونه فهرست است و در پاورقی‌های کتاب ارجاعات و توضیحات متعددی ذکر شده است. | #:#:این رساله فاقد هرگونه فهرست است و در پاورقی‌های کتاب ارجاعات و توضیحات متعددی ذکر شده است. | ||
# رسالة فی تحقیق حال محمد بن الحسن الاشعری | # رسالة فی تحقیق حال محمد بن الحسن الاشعری | ||
نویسنده در ابتدای رساله پس از حمد و ثنای الهی و سلام و صلوات بر نبی مکرم اسلام(ص) و خاندان طاهرینش چنین می‌نویسد: «اما بعد این رساله مختصری است که در تحقیق حال محمد بن حسن بن ابی خالد اشعری و عناوین متحد با او نوشتم و در آن مشایخ و روات او را ذکر کردم و از عناوین تحریف شده در نام او و مشایخش سخن راندم»<ref>ر.ک: | نویسنده در ابتدای رساله پس از حمد و ثنای الهی و سلام و صلوات بر نبی مکرم اسلام(ص) و خاندان طاهرینش چنین می‌نویسد: «اما بعد این رساله مختصری است که در تحقیق حال محمد بن حسن بن ابی خالد اشعری و عناوین متحد با او نوشتم و در آن مشایخ و روات او را ذکر کردم و از عناوین تحریف شده در نام او و مشایخش سخن راندم»<ref>ر.ک: رسالة فی تحقیق حال محمد بن الحسن الاشعری، ص1</ref>. | ||
سپس از [[رجال الطوسي|رجال شیخ طوسی]] با ذکر آدرس از باب اصحاب الرضا(ع) نقل می‌کند که در بعضی اسناد روایت محمد بن حسن اشعری از [[امام رضا(ع)]] وارد شده است. سپس می‌نویسد روایت محمد بن حسن ابی خالد اشعری از ابوجعفر یا ابوجعفر ثانی (امام جواد (ع)) در مواردی وارد شده است. در رجال برقی مطبوع نیز این شخصیت از اصحاب امام کاظم(ع) شمرده شده است. بر همین اساس [[خویی، ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]] سند روایتی در معجم رجالش نقل نموده که ایشان از ابوالحسن(ع) (اطلاق ابوالحسن در روایات همان امام کاظم(ع) است) روایتی نقل نموده است<ref>ر.ک: | سپس از [[رجال الطوسي|رجال شیخ طوسی]] با ذکر آدرس از باب اصحاب الرضا(ع) نقل می‌کند که در بعضی اسناد روایت محمد بن حسن اشعری از [[امام رضا(ع)]] وارد شده است. سپس می‌نویسد روایت محمد بن حسن ابی خالد اشعری از ابوجعفر یا ابوجعفر ثانی (امام جواد (ع)) در مواردی وارد شده است. در رجال برقی مطبوع نیز این شخصیت از اصحاب امام کاظم(ع) شمرده شده است. بر همین اساس [[خویی، ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]] سند روایتی در معجم رجالش نقل نموده که ایشان از ابوالحسن(ع) (اطلاق ابوالحسن در روایات همان امام کاظم(ع) است) روایتی نقل نموده است<ref>ر.ک: همان، ص2-1</ref>. | ||
نویسنده سپس مطلب ذکر شده در رجال برقی را مبنی بر احتساب اشعری از اصحاب امام کاظم(ع) را نپذیرفته و آن را از تحریف نسخه دانسته است. این تحریف از تقدیم و تأخیر در اوراق نسخه‌ای که نسخه چاپی رجال برقی از آن استنساخ شده ناشی شده است... <ref>ر.ک: همان، ص2</ref>. پس‌ازآن ذیل رجال برقی بر تأیید کلامش را نیز مورد نقد قرار داده و از جمله می‌نویسد: انصراف ابوالحسن به امام کاظم(ع) را اگر بپذیریم باید اشعری زمان آنحضرت را درک کرده باشد لکن معلوم نیست که آن زمان را درک کرده باشد و آنچه قطعی است زمان [[امام رضا(ع)]] و امام جواد(ع) را درک کرده است<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>. | نویسنده سپس مطلب ذکر شده در رجال برقی را مبنی بر احتساب اشعری از اصحاب امام کاظم(ع) را نپذیرفته و آن را از تحریف نسخه دانسته است. این تحریف از تقدیم و تأخیر در اوراق نسخه‌ای که نسخه چاپی رجال برقی از آن استنساخ شده ناشی شده است... <ref>ر.ک: همان، ص2</ref>. پس‌ازآن ذیل رجال برقی بر تأیید کلامش را نیز مورد نقد قرار داده و از جمله می‌نویسد: انصراف ابوالحسن به امام کاظم(ع) را اگر بپذیریم باید اشعری زمان آنحضرت را درک کرده باشد لکن معلوم نیست که آن زمان را درک کرده باشد و آنچه قطعی است زمان [[امام رضا(ع)]] و امام جواد(ع) را درک کرده است<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>. | ||