۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المباحث الكلامية في مجمع الفائدة و زبدة البيان (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۲ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۴۰
، ۱۲ مارس ۲۰۱۹بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
مباحث این کتاب در شش بخش به نامهای اثبات خداوند و صفات او، عدل، نبوت، معاد، امامت و ایمان و کفر گردآوری شده است. | مباحث این کتاب در شش بخش به نامهای اثبات خداوند و صفات او، عدل، نبوت، معاد، امامت و ایمان و کفر گردآوری شده است. | ||
مؤلف در ابتدای هر بخش بهمنظور درک بهتر مطالب آن، مقدمهای را ذکر کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص296</ref> | مؤلف در ابتدای هر بخش بهمنظور درک بهتر مطالب آن، مقدمهای را ذکر کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/296 ر.ک: همان، ص296]</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
کتاب با مقدمهای از مؤلف آغاز شده است. در این مقدمه آمده است: | کتاب با مقدمهای از مؤلف آغاز شده است. در این مقدمه آمده است: | ||
رجوع به علمای هیئت و تقلید از آنها - به دلیل تشتت نظرات آنها، عدم دستیابی به علم (یقین) در آن زمان و نیز چون مأخذ این علوم، علمای مسلمان و یا اهل کتاب نبودند، پس به گفتار آنها اعتمادی نیست - صحیح نیست.<ref>ر.ک: همان، ص297</ref> | رجوع به علمای هیئت و تقلید از آنها - به دلیل تشتت نظرات آنها، عدم دستیابی به علم (یقین) در آن زمان و نیز چون مأخذ این علوم، علمای مسلمان و یا اهل کتاب نبودند، پس به گفتار آنها اعتمادی نیست - صحیح نیست.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/297 ر.ک: همان، ص297]</ref> | ||
ایشان در معارضه بین فقها و متکلمین با فلاسفه و عرفا، نظر فقها و متکلمین را برگزیده و همچنین در موضعگیری پیرامون آرای فلکی جدید، برتری فقها و متکلمین مسلمان بر علمای مسیحی را مطرح نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص298</ref> | ایشان در معارضه بین فقها و متکلمین با فلاسفه و عرفا، نظر فقها و متکلمین را برگزیده و همچنین در موضعگیری پیرامون آرای فلکی جدید، برتری فقها و متکلمین مسلمان بر علمای مسیحی را مطرح نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/298 ر.ک: همان، ص298]</ref> | ||
===اثبات خدواند متعال و صفات او=== | ===اثبات خدواند متعال و صفات او=== | ||
ایشان در مبحث اول کتابش به اثبات خداوند متعال و صفات ثبوتیه و سلبیه، بهجز عدل پرداخته است. این بخش از کتاب را به سه قسمت اثبات صانع که نفی آن باعث کفر میشود، توحید در خلق و تدبیر، توحید در عبادت و تشریع تقسیم نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص299</ref> | ایشان در مبحث اول کتابش به اثبات خداوند متعال و صفات ثبوتیه و سلبیه، بهجز عدل پرداخته است. این بخش از کتاب را به سه قسمت اثبات صانع که نفی آن باعث کفر میشود، توحید در خلق و تدبیر، توحید در عبادت و تشریع تقسیم نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/299 ر.ک: همان، ص299]</ref> | ||
وی درباره اقسام کفر میگوید: کفر بر چهار قسم است: الف)- کفر صریح: این در صورتی است که کسی علنی اعلام کند که من منکر دین اسلام هستم؛ ب)- کفر باطنی یا نفاق؛ ج)- ادعای اعتقاد به دین اسلام با درآمیختن آن با مذهب انحرافی؛ د)- اعتقاد به اسلام با انکار برخی از ضروریات آن. | وی درباره اقسام کفر میگوید: کفر بر چهار قسم است: الف)- کفر صریح: این در صورتی است که کسی علنی اعلام کند که من منکر دین اسلام هستم؛ ب)- کفر باطنی یا نفاق؛ ج)- ادعای اعتقاد به دین اسلام با درآمیختن آن با مذهب انحرافی؛ د)- اعتقاد به اسلام با انکار برخی از ضروریات آن. | ||
ایشان میگوید: مقدس اردبیلی با توجه به آیه شریفه «'''إنما المشركون نجس فلا يقربوا المسجد الحرام بعد عامهم هذا'''»، کفر صریح را در کسانی میداند که انکار دین اسلام را آشکارا اعلام کنند.<ref>ر.ک: همان، ص304</ref> | ایشان میگوید: مقدس اردبیلی با توجه به آیه شریفه «'''إنما المشركون نجس فلا يقربوا المسجد الحرام بعد عامهم هذا'''»، کفر صریح را در کسانی میداند که انکار دین اسلام را آشکارا اعلام کنند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/304 ر.ک: همان، ص304]</ref> | ||
===عدل=== | ===عدل=== | ||
عدل دومین مبحث از مباحث کتاب است. مؤلف در این مبحث میگوید: عدل دومین اصل از اصول دین از دیدگاه شیعه است که مشتمل بر مسائل بسیاری است، ولی مقدس اردبیلی در کتابش فقط به چهار مسئله تکلیف به ترک، حسن و قبح عقلی، توبه و حکم ولد الزنا اشاره کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص312</ref> | عدل دومین مبحث از مباحث کتاب است. مؤلف در این مبحث میگوید: عدل دومین اصل از اصول دین از دیدگاه شیعه است که مشتمل بر مسائل بسیاری است، ولی مقدس اردبیلی در کتابش فقط به چهار مسئله تکلیف به ترک، حسن و قبح عقلی، توبه و حکم ولد الزنا اشاره کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/312 ر.ک: همان، ص312]</ref> | ||
===نبوت=== | ===نبوت=== | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
مؤلف در این بحث میگوید: شیعه برخلاف اهل سنت بر عدم سهو نبی در امور دینی، تکالیف شرعی (در امور تبلیغی و غیر تبلیغی) متفقند. در این میان اقوال کسانی مانند [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] که سهو نبی را پذیرفتهاند از اقوال شاذ بشمار میرود. | مؤلف در این بحث میگوید: شیعه برخلاف اهل سنت بر عدم سهو نبی در امور دینی، تکالیف شرعی (در امور تبلیغی و غیر تبلیغی) متفقند. در این میان اقوال کسانی مانند [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] که سهو نبی را پذیرفتهاند از اقوال شاذ بشمار میرود. | ||
ظاهر عبارت طبرسی در «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]» این است که وی معتقد است: «اسهاء و انساء از طرف خداوند نسبت به پیامبر واقع شده»، ولی مقدس اردبیلی این را نپذیرفته و آیه شریفهای را که در این مورد آمده، از قبیل «إياك أعني و اسمعي يا جارة» دانسته که هرچند خطابش به پیامبر است، ولی مراد غیر پیامبر میباشد.<ref>ر.ک: همان، ص316</ref> | ظاهر عبارت طبرسی در «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]» این است که وی معتقد است: «اسهاء و انساء از طرف خداوند نسبت به پیامبر واقع شده»، ولی مقدس اردبیلی این را نپذیرفته و آیه شریفهای را که در این مورد آمده، از قبیل «إياك أعني و اسمعي يا جارة» دانسته که هرچند خطابش به پیامبر است، ولی مراد غیر پیامبر میباشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/316 ر.ک: همان، ص316]</ref> | ||
===معاد=== | ===معاد=== | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
چهارمین بحث کتاب درباره معاد است. این اصل را تمام مسلمین قبول دارند و اصلی از اصول دین میدانند. | چهارمین بحث کتاب درباره معاد است. این اصل را تمام مسلمین قبول دارند و اصلی از اصول دین میدانند. | ||
احباط و خلقت بهشت و جهنم از مباحث این بخش از کتاب است.<ref>ر.ک: همان، ص324 تا 333</ref> | احباط و خلقت بهشت و جهنم از مباحث این بخش از کتاب است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/324 ر.ک: همان، ص324 تا 333]</ref> | ||
===امامت=== | ===امامت=== | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
پنجمین مبحث کتاب به امامت اختصاص یافته است. | پنجمین مبحث کتاب به امامت اختصاص یافته است. | ||
آیاتی که دلالت بر امامت میکنند و دلیل عصمت امام، مناقشه بین مقدس اردبیلی و صاحب کشاف، غیبت امام و... از مباحث این بخش از کتاب میباشد.<ref>ر.ک: همان، ص334 تا 392</ref> | آیاتی که دلالت بر امامت میکنند و دلیل عصمت امام، مناقشه بین مقدس اردبیلی و صاحب کشاف، غیبت امام و... از مباحث این بخش از کتاب میباشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/334 ر.ک: همان، ص334 تا 392]</ref> | ||
===ایمان و کفر=== | ===ایمان و کفر=== | ||
ایمان و کفر مبحث پایانی این کتاب میباشد. مؤلف میگوید: مقدس اردبیلی به ده مسئله از مسائل ایمان و کفر اشاره کرده است؛ از جمله: ایمان به غیب، عمل خارج از ایمان، اثر معصیت بر ایمان، ایمان مرتکبین گناه کبیره و...<ref> | ایمان و کفر مبحث پایانی این کتاب میباشد. مؤلف میگوید: مقدس اردبیلی به ده مسئله از مسائل ایمان و کفر اشاره کرده است؛ از جمله: ایمان به غیب، عمل خارج از ایمان، اثر معصیت بر ایمان، ایمان مرتکبین گناه کبیره و...<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/394 ر.ک: همان، ص394 تا 400]</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||