کلیات دیوان وهاج خوانساری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''کلیات دیوان وهاج خوانساری'''، مجموعه اشعار [[وهاج خوانساری، محمد بن امير علی اصغر|محمد بن امیر علی‎اصغر]]، معروف به [[وهاج خوانساری، محمد بن امير علی اصغر|سید محمد واعظ]] و متخلص به وهاج، به زبان فارسی است که توسط حاجی شیخ محمدحسین صدر خوانساری (صدرالمشایخ) گردآوری شده است<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص15</ref>.

وهاج خوانساری «جزئى از کلّ‎ شعراى دوره قاجار بوده است و تقریبا همگام با عصر خود حرکت کرده است». شاعران دوره قاجار معمولا در قالب از شاعران پیشین خود پیروی می‎کردند، هرچند در محتوا به مطالب جدیدی دست یافتند<ref>ر.ک: همان، ص20-24</ref>.

{{ب|'' برو به میکده زاهد! کتاب زهد بِهِل''|2='' به کفر زلف خم اندر خمش مسلمان باش''<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref>}}{{پایان شعر}}.

«سید، بنده روزگار نبود، اگرچه دوره و عصر او از نظر توجه دربار به شاعران و نویسندگان با عصر سلطان محمود غزنوى مقایسه مى‎شود و بازار شعر و ادب در اوج گرمى بود، امّا او سروکارى با دربار شاهان و فرمانروایان زمانه نداشته است. او شعر را در خدمت عقاید دینى خود به‎کار گرفته است و مفاهیم متعالى عرفان اسلامى را در قالب اشعار ریخته است. [[وهاج خوانساری، محمد بن امير علی اصغر|وهّاج]] شعر خود را هم‎ردیف با اشعار «حسّان» مى‎داند؛ آن شاعرى که خاقانى خود را بدان منتسب مى‎سازد و لقب «حسّان‎العجم» را بر خود مى‎نهد»<ref>همان، ص25</ref>.

# ‎او در حال زندگى مى‎کرده است و گذشته و آینده را از آنِ‎ خود نمى‎دانست<ref>ر.ک: همان، ص26</ref>.

وى در شعر طبع خدادادى داشت و از علوم ادبى و عربى مایه‎ور بود و از قواعد کلام عربى و فارسى آگاهى کامل داشته و در اشعارش اشتباهات صرفى و نحوى دیده نشده است. اشعارش روان است و درست. قطعات و قصایدى دارد که در ادبیات دوره خودش کم‎نظیر است. در قصاید خود پیرو سبک عراقى است و الفاظ‍‎ و کلماتى به نسبت سنگین و فخیم قافیه‎هاى دشوار انتخاب مى‎کند. گاهى در ابیات او اسطوره‎هاى افسانه‎اى ایران و... مانند رستم، سیاوش، اشکبوس و... سخن به‎ میان مى‎آید<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>.

‎رباعیات: ‎تعداد ابیات در این قالب شعرى بسیار کم (14 بیت) مى‎باشد که در پایان دیوان آمده است<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>.

همچنین در میان اشعار او به برخی تشبیهات و استعارات جالب برخورد می‎کنیم، مانند بوق غیرت، کشتی ایجاد، درهای جنون، ترک کمان‎دار، خرمن عمر، تیغ دو ابرو، شربت فنا، یونس دل، زنجیر توکل، عروس غنچه، کنگره قرب و...<ref>ر.ک: همان، ص28-30</ref>.

«آشنایى شاعر با تفاسیر و کتب اسلامى و علوم ادبى، موجب شده است، شاعر ناخودآگاه از انباشته‎هاى فکرى خود به‎صورت تلمیح در شعر استفاده کند»<ref>همان، ص30</ref>.

او در قصص اسلامى از ائمه معصومین و اهل‎بیت(ع)، ابراهیم، جبرئیل، مریم، رضوان، زلیخا، ساره، سلیمان، عمرو، عیسى، معاویه، نوح، یونس، یوسف، '''دنا فتدلى''' (النجم: 8)، آب حیات، '''قاب قوسين أو أدنى''' (النجم: 9)، قاف، شب اسرى، معراج و... براق، دجّال، دلدل، رفرف، طاووس، طور سینا، عقاب، عنکبوت، مار، هدهد... و در قصه‎‎های ملى و باستانى و... از ماجراهای اشکبوس، تهمتن، رستم، رخش، کیومرث، اسکندر، خضر، عنقا، منصور حلاّج، قباد، پشنگ و... استفاده کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

{{ب|'' فبدت على لمعاته، ظهرت على صفحاته''|2='' طلعت على قبساته، أحدية حقّ‎ ذو المنن''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، ص30-31</ref>.

{{ب|'' هزاروسیصدوده سال رفته است و هنوز''|2='' به گوش جان رسد آواز گریه اطفال''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>.

{{ب|'' جهان جمله فروغ نور حق دان''|2='' حق اندر وى زپیدایى است پنهان''}} {{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، ص31-32</ref>.

و...<ref>ر.ک: همان، ص36-40</ref>.