سرمه سعادت: جوان و باید و نبایدهای اخلاقی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۹: خط ۳۹:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده در مقدمه (طلوع سخن) با عباراتی روان و با استناد به روایات امامان معصوم(ع)، به بیان اهمیت جوانی و رعایت اخلاق در آن می‎پردازد. او در بخشی از مقدمه می‎نویسد: «تربیت اصولی و آموزش درست و مطمئن در جوانی بیشترین اثر را در آینده انسان دارد. پیامبر اکرم(ص)، نیز بر ارزش و اهمیت دوره جوانی تأکید دارد و در سفارشی به ابوذر می‎فرماید: «يا أباذر اغتنم خمسا قبل خمس... شبابك قبل هرمك» ؛ «ای ابوذر پنج چیز را قبل از پنج چیز دریاب و غنیمت شمار... و جوانی‎ات را قبل از پیری». جوانی، که به‎قدر و منزلت جوانی آگاه است، هرگز آینده خود را از نظر دور نمی‎دارد و می‎کوشد تا از رهگذر جوانی، توشه‎های گران‎سنگی برای باروری و بالندگی آینده‎اش برگیرد؛ از جمله گنج‎ها و ذخیره‎های دوره جوانی، خودسازی و اصلاح نفس است که پایه انسانیت بشمار می‎آید و تلاش در این زمینه، از سفارش‎های پیاپی پیشوایان معصوم بوده است: «لا تترك الاجتهاد في إصلاح نفسك فإنه لا يعينك عليها إلا الجد»؛ «کوشش و تلاش در اصلاح درون و خودسازی را رها نکن؛ زیرا جز تلاش و جدیت، چیزی تو را در برابر نفست یاری نمی‎کند»»<ref>ر.ک: طلوع سخن، ص18</ref>.
نویسنده در مقدمه (طلوع سخن) با عباراتی روان و با استناد به روایات امامان معصوم(ع)، به بیان اهمیت جوانی و رعایت اخلاق در آن می‎پردازد. او در بخشی از مقدمه می‎نویسد: «تربیت اصولی و آموزش درست و مطمئن در جوانی بیشترین اثر را در آینده انسان دارد. پیامبر اکرم(ص)، نیز بر ارزش و اهمیت دوره جوانی تأکید دارد و در سفارشی به ابوذر می‎فرماید: «يا أباذر اغتنم خمسا قبل خمس... شبابك قبل هرمك» ؛ «ای ابوذر پنج چیز را قبل از پنج چیز دریاب و غنیمت شمار... و جوانی‎ات را قبل از پیری». جوانی، که به‎قدر و منزلت جوانی آگاه است، هرگز آینده خود را از نظر دور نمی‎دارد و می‎کوشد تا از رهگذر جوانی، توشه‎های گران‎سنگی برای باروری و بالندگی آینده‎اش برگیرد؛ از جمله گنج‎ها و ذخیره‎های دوره جوانی، خودسازی و اصلاح نفس است که پایه انسانیت بشمار می‎آید و تلاش در این زمینه، از سفارش‎های پیاپی پیشوایان معصوم بوده است: «لا تترك الاجتهاد في إصلاح نفسك فإنه لا يعينك عليها إلا الجد»؛ «کوشش و تلاش در اصلاح درون و خودسازی را رها نکن؛ زیرا جز تلاش و جدیت، چیزی تو را در برابر نفست یاری نمی‎کند»»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/27110/1/18 ر.ک: طلوع سخن، ص18]</ref>.


نویسنده در فصل اول کتاب، نگاهی به ویژگی‎های جوانی کرده است، در فصل دوم هفت مورد از بایسته‎های اخلاقی (احترام به والدین، مهرورزی و دوستی، شادی و سرور، خوش‎خلقی، امر به معروف و نهی از منکر و عزت‎مندی) و برخی ناشایست‎های اخلاقی (حسد، عجب و خودپسندی، کینه‎توزی، و رازگشایی) را بیان کرده است، او در فصل سوم به بیان مسائل مربوط به جوان و اخلاق اقتصادی پرداخته و فصل چهارم را به معرفی شیوه تربیتی [[خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی(ره)]] برای جوانان اختصاص داده است.
نویسنده در فصل اول کتاب، نگاهی به ویژگی‎های جوانی کرده است، در فصل دوم هفت مورد از بایسته‎های اخلاقی (احترام به والدین، مهرورزی و دوستی، شادی و سرور، خوش‎خلقی، امر به معروف و نهی از منکر و عزت‎مندی) و برخی ناشایست‎های اخلاقی (حسد، عجب و خودپسندی، کینه‎توزی، و رازگشایی) را بیان کرده است، او در فصل سوم به بیان مسائل مربوط به جوان و اخلاق اقتصادی پرداخته و فصل چهارم را به معرفی شیوه تربیتی [[خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی(ره)]] برای جوانان اختصاص داده است.
خط ۵۰: خط ۵۰:
صفات خوب و پسندیده نیز به‎راحتی به دوستان فرد منتقل می‎شود. سعدی این تأثیرپذیری را بسیار زیبا به نظم درآورده است:  
صفات خوب و پسندیده نیز به‎راحتی به دوستان فرد منتقل می‎شود. سعدی این تأثیرپذیری را بسیار زیبا به نظم درآورده است:  


'''گِلی خوش‎بوی در حمام روزی'''
{{شعر}}
رسید از دست محبوبی به دستم
{{ب|''گِلی خوش‎بوی در حمام روزی ''|2=''رسید از دست محبوبی به دستم ''}}
'''بدو گفتم که مشکی یا عبیری'''
{{ب|''بدو گفتم که مشکی یا عبیری''|2=''که از بوی دلاویز تو مستم''}}
که از بوی دلاویز تو مستم
{{ب|''بگفتا من گلی ناچیز بودم''|2=''ولیکن مدتی با گل نشستم''}}
{{ب|''کمال هم‎نشین در من اثر کرد''|2=''وگرنه من همان خاکم که هستم''<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/27110/1/45 ر.ک: متن کتاب، ص45-46]</ref>}}
{{پایان شعر}}


'''بگفتا من گلی ناچیز بودم'''
ولیکن مدتی با گل نشستم
'''کمال هم‎نشین در من اثر کرد'''
وگرنه من همان خاکم که هستم'''»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص45-46</ref>.'''


وی در ادامه به لزوم هم‎سنخی دوستان تأکید می‎کند و می‎نویسد: «امیر مؤمنان علی(ع) در نامه‎ای به حارث همدانی توصیه می‎کند: «از هم‎نشینی آنکه رأیش سست و کارش ناپسند است بپرهیز؛ که هرکس را از دوستان او شناسند». در حقیقت، زمانی میان دو شخص رابطه دوستی برقرار می‎شود که با هم، سنخیت و شباهتی داشته باشند. مولوی با اشاره به این نکته مهم چنین می‎سراید:
وی در ادامه به لزوم هم‎سنخی دوستان تأکید می‎کند و می‎نویسد: «امیر مؤمنان علی(ع) در نامه‎ای به حارث همدانی توصیه می‎کند: «از هم‎نشینی آنکه رأیش سست و کارش ناپسند است بپرهیز؛ که هرکس را از دوستان او شناسند». در حقیقت، زمانی میان دو شخص رابطه دوستی برقرار می‎شود که با هم، سنخیت و شباهتی داشته باشند. مولوی با اشاره به این نکته مهم چنین می‎سراید:


'''آن حکیمی گفت دیدم در تکی'''
{{شعر}}
 
{{ب|'' آن حکیمی گفت دیدم در تکی''|2='' می‎دویدی زاغ با یک لک‎لکی''}}
می‎دویدی زاغ با یک لک‎لکی
{{ب|'' در عجب ماندم، بجستم حالشان''|2='' تا ز قدر مشترک یابم نشان''}}
'''در عجب ماندم، بجستم حالشان'''
{{ب|'' چون شدم نزدیک و من حیران و دنگ''|2='' خود بدیدم هر دوان بودند لنگ''}}{{پایان شعر}}
تا ز قدر مشترک یابم نشان
 
'''چون شدم نزدیک و من حیران و دنگ'''
خود بدیدم هر دوان بودند لنگ


دوستان هر فرد، بهترین محک برای شناخت شخصیت او هستند؛ برای مثال، اگر کسی با انسان‎های دروغگو، چاپلوس، فریب‎کار و خیانت‎پیشه دوستی دارد، این نشانه خوبی است برای بازشناسی شخصیت او.
دوستان هر فرد، بهترین محک برای شناخت شخصیت او هستند؛ برای مثال، اگر کسی با انسان‎های دروغگو، چاپلوس، فریب‎کار و خیانت‎پیشه دوستی دارد، این نشانه خوبی است برای بازشناسی شخصیت او.
انسان‎های خوب و طاهر، هیچ‎گاه با افراد ناباب طرح معاشرت و دوستی نمی‎ریزند و در صورت پی بردن به اوصاف ناپسند دوستان خود، می‎کوشند آنان را هدایت کنند و اگر نپذیرند، قطع ارتباط می‎کنند. بر اثر رعایت نکردن همین امر، راه و روش زندگی پسر نوح دگرگون شد و هم‎سنخ گمراهان و کافران گردید و راه شقاوت را بر صراط سعادت و رستگاری برگزید»<ref>ر.ک: همان، ص46-47</ref>.
انسان‎های خوب و طاهر، هیچ‎گاه با افراد ناباب طرح معاشرت و دوستی نمی‎ریزند و در صورت پی بردن به اوصاف ناپسند دوستان خود، می‎کوشند آنان را هدایت کنند و اگر نپذیرند، قطع ارتباط می‎کنند. بر اثر رعایت نکردن همین امر، راه و روش زندگی پسر نوح دگرگون شد و هم‎سنخ گمراهان و کافران گردید و راه شقاوت را بر صراط سعادت و رستگاری برگزید»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/27110/1/46 ر.ک: همان، ص46-47]</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش