۵۳٬۳۲۷
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مى پذ' به 'میپذ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
او را به خاطر نسبت داشتن با جدش عاصمی مینامند و به خاطر ثقفی بودن جد اخیرش ثقفی میدانند. چون زادگاهش «جیان» بوده جیانی میخوانندش، به خاطر زندگی و علمآموزی در «غرناطه»، غرناطیاش میدانند (در غرناطه متولی قضا و امام مسجد کبیرش بود) و چون از عربهایی بود که به اندلس داخل شده به اندلس منسوبش کردهاند.<ref>ر.ک: همان، ص61-62</ref> | او را به خاطر نسبت داشتن با جدش عاصمی مینامند و به خاطر ثقفی بودن جد اخیرش ثقفی میدانند. چون زادگاهش «جیان» بوده جیانی میخوانندش، به خاطر زندگی و علمآموزی در «غرناطه»، غرناطیاش میدانند (در غرناطه متولی قضا و امام مسجد کبیرش بود) و چون از عربهایی بود که به اندلس داخل شده به اندلس منسوبش کردهاند.<ref>ر.ک: همان، ص61-62</ref> | ||
==تولد== | |||
او در ذیقعده 628 یا 628ق / 1230م در «جیان» در خانوادهای اصیل و ثروتمند به دنیا آمد. جیان که در شمال غرناطه و شرق قرطبه قرار دارد در آن روز از مراکز مهم اسلامی بود. در سال 643 (که ابن زبیر بین 5-6 سال داشت)، پدرش به دلیل حمله دشمن مجبور به ترک آنجا به مقصد غرناطه شد.<ref>ر.ک: همان، ص62-63</ref> | او در ذیقعده 628 یا 628ق / 1230م در «جیان» در خانوادهای اصیل و ثروتمند به دنیا آمد. جیان که در شمال غرناطه و شرق قرطبه قرار دارد در آن روز از مراکز مهم اسلامی بود. در سال 643 (که ابن زبیر بین 5-6 سال داشت)، پدرش به دلیل حمله دشمن مجبور به ترک آنجا به مقصد غرناطه شد.<ref>ر.ک: همان، ص62-63</ref> | ||
دوران کودکى و نوجوانى را در زادگاهش جَیان گذراند و در 643ق به دنبال تصرف جیان به دست مسیحیان همراه پدر این شهر را ترک گفت. پدرش که مردی توانگر بود، او را در طلب علم و استفاده از محضر بزرگان مساعدت بسیار کرد. ابن زبیر قرائات سبع و سنن نسایى را نزد ابوالحسن شاری فرا گرفت و از 645ق نزد بسیاری از مشاهیر علم و ادب که ابن فرحون شمار آنان را قریب 400 تن دانسته است، به تحصیل علوم مختلف از جمله تاریخ، نحو، رجال، فقه و حدیث پرداخت و در زمره علمای بنام اندلس درآمد و در شهرهای مالقه و غرناطه به تعلیم نحو و قرائت و تفسیر و فقه و اصول و حدیث پرداخت و بهزودی شهرتش از مرزهای اندلس فراتر رفت و نامدارانى چون ابوحیان غرناطى نزد او به فراگرفتن علوم پرداختند.<ref>ر.ک: فاتحی نژاد، عنایتالله، ج 3، ص618</ref> | دوران کودکى و نوجوانى را در زادگاهش جَیان گذراند و در 643ق به دنبال تصرف جیان به دست مسیحیان همراه پدر این شهر را ترک گفت. پدرش که مردی توانگر بود، او را در طلب علم و استفاده از محضر بزرگان مساعدت بسیار کرد. ابن زبیر قرائات سبع و سنن نسایى را نزد ابوالحسن شاری فرا گرفت و از 645ق نزد بسیاری از مشاهیر علم و ادب که ابن فرحون شمار آنان را قریب 400 تن دانسته است، به تحصیل علوم مختلف از جمله تاریخ، نحو، رجال، فقه و حدیث پرداخت و در زمره علمای بنام اندلس درآمد و در شهرهای مالقه و غرناطه به تعلیم نحو و قرائت و تفسیر و فقه و اصول و حدیث پرداخت و بهزودی شهرتش از مرزهای اندلس فراتر رفت و نامدارانى چون ابوحیان غرناطى نزد او به فراگرفتن علوم پرداختند.<ref>ر.ک: فاتحی نژاد، عنایتالله، ج 3، ص618</ref> | ||
==نظرات علماء== | |||
ابوحیان فصاحت او را در سخنوری و زبردستیاش را در علوم حدیث و قرائات و نحو و اصول فقه و کلام ستوده و او را از مهربانترین و پارساترین عالمان دانسته است. او علاوه بر پرداختن به علوم دینى گاه شعر نیز میسروده، اما ابن طیب شعر او را فاقد ارزش و زیبایى دانسته است. | ابوحیان فصاحت او را در سخنوری و زبردستیاش را در علوم حدیث و قرائات و نحو و اصول فقه و کلام ستوده و او را از مهربانترین و پارساترین عالمان دانسته است. او علاوه بر پرداختن به علوم دینى گاه شعر نیز میسروده، اما ابن طیب شعر او را فاقد ارزش و زیبایى دانسته است. | ||
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
از خصایصی که برای او برشمردهاند، اخلاصش در طریق علم، چشمپوشی نکردن در حق، تقوی، عفت نفس، خوشمشربی و... است.<ref>ر.ک: فلاح، سعید، ص63-65</ref> | از خصایصی که برای او برشمردهاند، اخلاصش در طریق علم، چشمپوشی نکردن در حق، تقوی، عفت نفس، خوشمشربی و... است.<ref>ر.ک: فلاح، سعید، ص63-65</ref> | ||
==وفات== | |||
ابوجعفر در روز سهشنبه هشتم ربیعالاول 708 مطابق با 1308م در 81 سالگی در غرناطه از دنیا رفت و بر شانه شاگردانش تشییع شد. گروهی از آنان برای مرگ وی مرثیه سرودهاند.<ref>ر.ک: همان، ص101-102</ref> | ابوجعفر در روز سهشنبه هشتم ربیعالاول 708 مطابق با 1308م در 81 سالگی در غرناطه از دنیا رفت و بر شانه شاگردانش تشییع شد. گروهی از آنان برای مرگ وی مرثیه سرودهاند.<ref>ر.ک: همان، ص101-102</ref> | ||
==مذهب== | |||
ابن زبیر ثقفی، سنی و مالکی مذهب بود.<ref>ر.ک: همان، ص69</ref> وی در موارد فراوانی از تفسیرش عقاید سنی خودش را آشکار میکند و فرقههای مخالف و نظریاتشان را قویاً رد میکند؛ برای نمونه میتوان به نظرش در تفسیر آیه 28 سوره انعام نگاه کرد. <ref>ر.ک: همان، ص70</ref> | ابن زبیر ثقفی، سنی و مالکی مذهب بود.<ref>ر.ک: همان، ص69</ref> وی در موارد فراوانی از تفسیرش عقاید سنی خودش را آشکار میکند و فرقههای مخالف و نظریاتشان را قویاً رد میکند؛ برای نمونه میتوان به نظرش در تفسیر آیه 28 سوره انعام نگاه کرد. <ref>ر.ک: همان، ص70</ref> | ||
== | ==اساتید== | ||
به خاطر علاقه ابن زبیر به علوم متعدد و تحصیل در آنها، تعداد اساتید وی هم زیاد است تا جایی که چهارصد استاد برای وی شمردهاند.<ref>ر.ک: همان، ص71</ref> | به خاطر علاقه ابن زبیر به علوم متعدد و تحصیل در آنها، تعداد اساتید وی هم زیاد است تا جایی که چهارصد استاد برای وی شمردهاند.<ref>ر.ک: همان، ص71</ref> | ||
از مهمترین اساتید وی میتوان اشخاص ذیل را نام برد؛ | از مهمترین اساتید وی میتوان اشخاص ذیل را نام برد؛ | ||
# ابراهیم بن محمد بن ابراهیم بن ابوبکر طبری (636-722ق)؛ | # ابراهیم بن محمد بن ابراهیم بن ابوبکر طبری (636-722ق)؛ | ||
خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
# ابوالحجاج، یوسف بن ابیریحانه مالقی (متوفی 720) استاد وی در علوم عربی.<ref>ر.ک: همان، ص71-80</ref> | # ابوالحجاج، یوسف بن ابیریحانه مالقی (متوفی 720) استاد وی در علوم عربی.<ref>ر.ک: همان، ص71-80</ref> | ||
==آثار علمی== | |||
# أرجوزة في بيان مذهب الشوذية؛ | # أرجوزة في بيان مذهب الشوذية؛ | ||
# كتاب الإعلام بمن ختم به القطر الأندلسي من الأعلام؛ | # كتاب الإعلام بمن ختم به القطر الأندلسي من الأعلام؛ | ||
خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
# ملاك التأویل القاطع بذوی الإلحاد و التعطيل في توجيه المتشابه اللفظ من آي التنزيل.<ref>ر.ک: همان، ص91-96</ref> | # ملاك التأویل القاطع بذوی الإلحاد و التعطيل في توجيه المتشابه اللفظ من آي التنزيل.<ref>ر.ک: همان، ص91-96</ref> | ||
==شاگردان== | |||
# ابراهیم بن محمد بن علی بن محمد بن ابوالعاصی تنوخی؛ | # ابراهیم بن محمد بن علی بن محمد بن ابوالعاصی تنوخی؛ | ||
# احمد بن حسن بن علی بن زیات کلاعی، معروف به زیات(متوفی 728ق)؛ | # احمد بن حسن بن علی بن زیات کلاعی، معروف به زیات(متوفی 728ق)؛ |
ویرایش