پرش به محتوا

رحلة الإيطالي كاسبارو بالبي إلی حلب، ديرالزور، عنة، الفلوجة، بغداد سنة 1579: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
(لینک درون متنی)
خط ۳۰: خط ۳۰:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
«رحله الايطالى كاسبارو بالبى الى حلب- ديرالزور-عنه- الفلوجه-بغداد»، تأليف جهانگرد ايتاليايى كاسبارو بالبى است كه براى اولين بار به قلم پطرس حداد به عربى ترجمه شده است. اين سفرنامه از مهم‌ترين سفرنامه‌ها است كه مشتمل بر معلومات تاريخى و جغرافيايى مربوط به عراق است.
'''''رحلة الإيطالي كاسبارو بالبي إلی حلب، ديرالزور، عنة، الفلوجة، بغداد'''''، تأليف جهانگرد ايتاليايى [[بالبی، کاسبارو|كاسبارو بالبى]] است كه براى اولين بار به قلم [[حداد، بطرس|پطرس حداد]] به عربى ترجمه شده است. اين سفرنامه از مهم‌ترين سفرنامه‌ها است كه مشتمل بر معلومات تاريخى و جغرافيايى مربوط به عراق است.


== ساختار==
== ساختار==
خط ۳۶: خط ۳۶:


== گزارش محتوا==
== گزارش محتوا==
كاسبارو بالبى در اواخر قرن شانزدهم در راه سفر به هند از عراق گذشت. سفر او از حلب در 13 كانون الاول 1579 آغاز شد. پس از دو روز به بيره و پس از آن با عبور از القائم، عنه و هيت به الفلوجه رسيد. بعد از الفلوجه از طريق خشكى به بغداد سفر نمود. او در سفر عراق 130 مكان بين شهرهاى مهم و قصبات و روستاهاى كوچك را ذكر كرده كه حاكى از اهميت سفرنامه اوست.
[[بالبی، کاسبارو|كاسبارو بالبى]] در اواخر قرن شانزدهم در راه سفر به هند از عراق گذشت. سفر او از حلب در 13 كانون الاول 1579 آغاز شد. پس از دو روز به بيره و پس از آن با عبور از القائم، عنه و هيت به الفلوجه رسيد. بعد از الفلوجه از طريق خشكى به بغداد سفر نمود. او در سفر عراق 130 مكان بين شهرهاى مهم و قصبات و روستاهاى كوچك را ذكر كرده كه حاكى از اهميت سفرنامه اوست.


كاسبارو بغداد را اگر چه خيلى بزرگ نبوده، پرجمعيت معرفى مى‌كند. اين شهر گذرگاه مهم به بلاد عرب، تركيه و فارس و ساير مناطق بوده و لذا تجارت خارجى آن رونق داشته و روزانه قافله‌هاى فراوانى به آن وارد مى‌شده‌اند. او سپس به تقسيم‌بندى عراق به دو بخش غرب دجله در حاكميت بلاد عرب و شرق آن در حاكميت فارس اشاره كرده است. پسطرس حداد در حاشيه كتاب اين سخن بالبى را برگرفته از سفرنامه‌هاى پيش از او دانسته و آن را حاكى از جهل او و جهانگردان پيش از او دانسته است.
[[بالبی، کاسبارو|كاسبارو]] بغداد را اگر چه خيلى بزرگ نبوده، پرجمعيت معرفى مى‌كند. اين شهر گذرگاه مهم به بلاد عرب، تركيه و فارس و ساير مناطق بوده و لذا تجارت خارجى آن رونق داشته و روزانه قافله‌هاى فراوانى به آن وارد مى‌شده‌اند. او سپس به تقسيم‌بندى عراق به دو بخش غرب دجله در حاكميت بلاد عرب و شرق آن در حاكميت فارس اشاره كرده است. [[حداد، بطرس|پطرس حداد]] در حاشيه كتاب اين سخن [[بالبی، کاسبارو|بالبى]] را برگرفته از سفرنامه‌هاى پيش از او دانسته و آن را حاكى از جهل او و جهانگردان پيش از او دانسته است.


نویسنده در ذكر آثار واقع در بغداد با اين كه اعتراف مى‌كند كه «در شهر آثار فراوانى مشاهده كرديم»، به توضيح مختصرى درباره قلعه‌اى تازه ساخت كه پاشا حاكم مدينه در آن مستقر بوده است، بسنده كرده و از آثار ديگر وصفى به ميان نياورده است.
نویسنده در ذكر آثار واقع در بغداد با اين كه اعتراف مى‌كند كه «در شهر آثار فراوانى مشاهده كرديم»، به توضيح مختصرى درباره قلعه‌اى تازه ساخت كه پاشا حاكم مدينه در آن مستقر بوده است، بسنده كرده و از آثار ديگر وصفى به ميان نياورده است.


بصره به فاصله 15 مايل از دريا شهرى بزرگ گزارش شده كه از طريق تنگه هرمز با مناطق ديگر در تجارت بوده است. اين شهر در آن زمان تحت سيطره اتراك (عثمانى) بوده است. پيش از آن تحت سلطه جزريان بوده كه به گفته كاسبارو در زمان او سرزمينى وسيعى را كه دست عثمانى به آن نمى‌رسيده، در تحت سلطه داشته‌اند؛ منطقه‌اى كه در هنگام مدّ آب به صورت جزيره درمى‌آمده است و مانع از تصرف آن توسط نظاميان مى‌شده است.
بصره به فاصله 15 مايل از دريا شهرى بزرگ گزارش شده كه از طريق تنگه هرمز با مناطق ديگر در تجارت بوده است. اين شهر در آن زمان تحت سيطره اتراك (عثمانى) بوده است. پيش از آن تحت سلطه جزريان بوده كه به گفته [[بالبی، کاسبارو|كاسبارو]] در زمان او سرزمينى وسيعى را كه دست عثمانى به آن نمى‌رسيده، در تحت سلطه داشته‌اند؛ منطقه‌اى كه در هنگام مدّ آب به صورت جزيره درمى‌آمده است و مانع از تصرف آن توسط نظاميان مى‌شده است.


در هنگام مطالعه سفرنامه متوجه مى‌شويم كه بالبى مقيد بوده است كه اتفاقات روزانه را در دفترى بنويسد؛ لذا در سفرنامه او دقتى است كه كمتر در ساير سفرنامه‌ها مشاهده مى‌شود. او تاريخ‌ها، ساعات و اسامى مكان‌ها را ذكر مى‌كند به گونه‌اى كه خواننده مى‌تواند منازل سفر را روزانه دنبال كند.
در هنگام مطالعه سفرنامه متوجه مى‌شويم كه [[بالبی، کاسبارو|بالبى]] مقيد بوده است كه اتفاقات روزانه را در دفترى بنويسد؛ لذا در سفرنامه او دقتى است كه كمتر در ساير سفرنامه‌ها مشاهده مى‌شود. او تاريخ‌ها، ساعات و اسامى مكان‌ها را ذكر مى‌كند به گونه‌اى كه خواننده مى‌تواند منازل سفر را روزانه دنبال كند.


از جمله ويژگى‌هاى سفرنامه بالبى تقيد به اختصار در كلام است؛ لذا عمداً در تتابع حوادث سفر از بندقيه به حلب خوددارى كرده است، چرا كه بسيارى از جهانگردان پيش از او به اين منطقه سفر كرده و به تفصيل در اين باره سخن گفته‌اند.
از جمله ويژگى‌هاى سفرنامه بالبى تقيد به اختصار در كلام است؛ لذا عمداً در تتابع حوادث سفر از بندقيه به حلب خوددارى كرده است، چرا كه بسيارى از جهانگردان پيش از او به اين منطقه سفر كرده و به تفصيل در اين باره سخن گفته‌اند.


معلوم نيست كه بالبى به عربى تكلم مى‌كرده است يا تنها توانايى تفاهم به آن را داشته و از دوستانش اسامى شهرها و روستاها را سؤال مى‌كرده و آنها تنها به نقل از شنيده‌هايش مى‌نوشته است، پس بعضى را صحيح ضبط كرده و برخى را هم به غلط نوشته است كه مترجم، صحيح برخى از اين اسامى را متذكر شده و بعضى مانند «مليو زراعه» را نيز كه ممكن است با گذشت ايام متروك شده باشد، نتوانسته تشخيص دهد.
معلوم نيست كه [[بالبی، کاسبارو|بالبى]] به عربى تكلم مى‌كرده است يا تنها توانايى تفاهم به آن را داشته و از دوستانش اسامى شهرها و روستاها را سؤال مى‌كرده و آنها تنها به نقل از شنيده‌هايش مى‌نوشته است، پس بعضى را صحيح ضبط كرده و برخى را هم به غلط نوشته است كه مترجم، صحيح برخى از اين اسامى را متذكر شده و بعضى مانند «مليو زراعه» را نيز كه ممكن است با گذشت ايام متروك شده باشد، نتوانسته تشخيص دهد.


از آنجا كه بالبى تجارت هم مى‌كرده است، لذا به موازين، مقياس‌ها و پول‌هاى رايج در شهرهاى مهمى كه از آن گذر كرده توجه داشته است. او بخشى از مطالب بغداد، بصره و تنگه هرمز را به اين امور اختصاص داده و معادل آنها به حساب حلب كه منطقه معروفى بوده و بندقيه كه موطن تجار محلى بوده است را، ذكر كرده است.
از آنجا كه [[بالبی، کاسبارو|بالبى]] تجارت هم مى‌كرده است، لذا به موازين، مقياس‌ها و پول‌هاى رايج در شهرهاى مهمى كه از آن گذر كرده توجه داشته است. او بخشى از مطالب بغداد، بصره و تنگه هرمز را به اين امور اختصاص داده و معادل آنها به حساب حلب كه منطقه معروفى بوده و بندقيه كه موطن تجار محلى بوده است را، ذكر كرده است.


بالبى، همچنين از آداب و رسوم اماكن مختلف و هدايايى كه لازم است تجار فراهم آورده و براى تسهيل كارهايشان به رؤساى قبايل و بزرگان قوم در هر شهر تقديم كنند، سخن رانده است.
[[بالبی، کاسبارو|بالبى]]، همچنين از آداب و رسوم اماكن مختلف و هدايايى كه لازم است تجار فراهم آورده و براى تسهيل كارهايشان به رؤساى قبايل و بزرگان قوم در هر شهر تقديم كنند، سخن رانده است.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
فهارس اعلام، اماكن، شهرها و محتويات در انتهاى اثر آمده است. پطرس حداد، مصحح كتاب در پاورقى مطالب مفيدى را از ديگر منابع ذكر و يا به آنها ارجاع داده و اگر برخى اشتباهات مؤلف را اصلاح كرده، تذكر داده است.
فهارس اعلام، اماكن، شهرها و محتويات در انتهاى اثر آمده است. [[حداد، بطرس|پطرس حداد]]، مصحح كتاب در پاورقى مطالب مفيدى را از ديگر منابع ذكر و يا به آنها ارجاع داده و اگر برخى اشتباهات مؤلف را اصلاح كرده، تذكر داده است.


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==
مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: تاریخ (عمومی)]]
[[رده: تاریخ (عمومی)]]
[[رده: تاریخ آسیا]]
[[رده: تاریخ آسیا]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش