تاریخ مغول در ایران، سیاست، حکومت و فرهنگ دوره ایلخانان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مى‌كردند' به 'می‌كردند'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
جز (جایگزینی متن - 'مى‌كردند' به 'می‌كردند')
خط ۴۷: خط ۴۷:
بخش ديگر كتاب به وضع مذهب نزد مغولان (دين مغول) از روزگار چنگيزخان تا درآمدن غازان به دين اسلام مى‌پردازد. مغولان در اين دوره از آيين «شمنى» و دين و جهان‌بينى نياكان خود دست شستند و به اسلام گراييدند. دين پيشين آنان، مناسك ويژه و جادوگرى و احضار ارواح را در برداشت و از اين‌رو، برخى از مورخان آنان را بى‌دين مى‌شمردند. آنان به خداى يگانه باور داشتند؛ اما گاهى خدايان فرعى را نيز مى‌پرستيدند، آفرينش آسمان‌ها و زمين را به خداى يكتا نسبت مى‌دادند و او را سرچشمه خوشبختى و بدبختى مى‌دانستند و پس از مرگ در انتظار زندگى‌اى بودند كه به حيات دنيوى مى‌مانست. آيين‌هاى اين قوم درباره بيمارى و مرگ و آداب آنان درباره دفن مردگان از ديگر گزارش‌هاى اين بخش به شمار مى‌رود.
بخش ديگر كتاب به وضع مذهب نزد مغولان (دين مغول) از روزگار چنگيزخان تا درآمدن غازان به دين اسلام مى‌پردازد. مغولان در اين دوره از آيين «شمنى» و دين و جهان‌بينى نياكان خود دست شستند و به اسلام گراييدند. دين پيشين آنان، مناسك ويژه و جادوگرى و احضار ارواح را در برداشت و از اين‌رو، برخى از مورخان آنان را بى‌دين مى‌شمردند. آنان به خداى يگانه باور داشتند؛ اما گاهى خدايان فرعى را نيز مى‌پرستيدند، آفرينش آسمان‌ها و زمين را به خداى يكتا نسبت مى‌دادند و او را سرچشمه خوشبختى و بدبختى مى‌دانستند و پس از مرگ در انتظار زندگى‌اى بودند كه به حيات دنيوى مى‌مانست. آيين‌هاى اين قوم درباره بيمارى و مرگ و آداب آنان درباره دفن مردگان از ديگر گزارش‌هاى اين بخش به شمار مى‌رود.


مذهب مردم در دوره ايلخانان، درون‌مايه گزارش‌هاى تاريخى بخش ديگر كتاب است. اگرچه چنگيزخان و اوكتاى تا پايان عمرشان شمنى ماندند، بدون اينكه علاقه‌اى به ديگر دين‌ها داشته باشند، نشست‌هايى براى مباحثه پيروان آنان برگزار مى‌كردند. بازشناسى دين سران و بزرگان مغول و جايگاه ستاره‌شناسى (نجوم) در ميان آنان و شيوه‌ها و آيين‌هاى نام‌گذارى فرزندانشان نيز، از ديگر گزارش‌هاى همين بخش است.
مذهب مردم در دوره ايلخانان، درون‌مايه گزارش‌هاى تاريخى بخش ديگر كتاب است. اگرچه چنگيزخان و اوكتاى تا پايان عمرشان شمنى ماندند، بدون اينكه علاقه‌اى به ديگر دين‌ها داشته باشند، نشست‌هايى براى مباحثه پيروان آنان برگزار می‌كردند. بازشناسى دين سران و بزرگان مغول و جايگاه ستاره‌شناسى (نجوم) در ميان آنان و شيوه‌ها و آيين‌هاى نام‌گذارى فرزندانشان نيز، از ديگر گزارش‌هاى همين بخش است.


نویسنده پس از اين به روى‌كرد ايلخانان و پيوندشان با ديگر دين‌ها؛ مانند مسيحيت، يهوديت و اسلام مى‌پردازد، آن‌گاه وضع و ساختار دولت را در روزگار مغول برمى‌رسد. بر پايه گزارش وى، بازماندگان هلاكو تا 736 هجرى تنها خاندانى بودند كه بر ایران فرمان مى‌راندند؛ يعنى ایران و سرزمين‌هاى وابسته به آن؛ مانند اولوس ارگن يا نتغ، ميراث فرزندان هلاكو بود و از اين‌رو، احمد ايلخان به انگيزه نگاه‌بانى از اسلام در 681 بر اين شد كه همه شاهزادگان اين خاندان را بكشد و از فرمان‌روايى آنان كه بودايى يا مسيحى بودند، جلوگيرى كند؛ اما نتوانست اين نقشه را عملى كند. شيوه گزينش فرمان‌روا و مفهوم‌شناسى انتخاب و بيعت نزد اين قوم، چگونى رابطه ايلخانان با قاآن و چند و چون مأموران دربار و اشراف اردوى او، در اين بخش از كتاب گزارش مى‌شود.
نویسنده پس از اين به روى‌كرد ايلخانان و پيوندشان با ديگر دين‌ها؛ مانند مسيحيت، يهوديت و اسلام مى‌پردازد، آن‌گاه وضع و ساختار دولت را در روزگار مغول برمى‌رسد. بر پايه گزارش وى، بازماندگان هلاكو تا 736 هجرى تنها خاندانى بودند كه بر ایران فرمان مى‌راندند؛ يعنى ایران و سرزمين‌هاى وابسته به آن؛ مانند اولوس ارگن يا نتغ، ميراث فرزندان هلاكو بود و از اين‌رو، احمد ايلخان به انگيزه نگاه‌بانى از اسلام در 681 بر اين شد كه همه شاهزادگان اين خاندان را بكشد و از فرمان‌روايى آنان كه بودايى يا مسيحى بودند، جلوگيرى كند؛ اما نتوانست اين نقشه را عملى كند. شيوه گزينش فرمان‌روا و مفهوم‌شناسى انتخاب و بيعت نزد اين قوم، چگونى رابطه ايلخانان با قاآن و چند و چون مأموران دربار و اشراف اردوى او، در اين بخش از كتاب گزارش مى‌شود.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش