۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ابن زولاق، حسن بن ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'مي' به 'می'
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می') |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
وى، در جوانى به حديث و تاريخ روى آورد و حديث را از ابوجعفر طحاوى فراگرفت. او، در 330ق، به دمشق رفت و پس از حضور در مجالس درس محدثان و راویان آن ديار، به مصر بازگشت و مدتى عهده‌دار امر قضا شد، اما چون شيفته تاريخ و گردآورى رویدادهاى آن بود، بيشتر عمر را بر سر این كار گذاشت. | وى، در جوانى به حديث و تاريخ روى آورد و حديث را از ابوجعفر طحاوى فراگرفت. او، در 330ق، به دمشق رفت و پس از حضور در مجالس درس محدثان و راویان آن ديار، به مصر بازگشت و مدتى عهده‌دار امر قضا شد، اما چون شيفته تاريخ و گردآورى رویدادهاى آن بود، بيشتر عمر را بر سر این كار گذاشت. | ||
[[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] عسقلانى پس از بيان این نكته كه ابن زولاق از جمع كثيرى استماع حديث كرده و تصانيف او را گواه بر این امر دانسته است، گفته كه ابن اعين الغزال به ناحق او را، به دليل ابراز تشيع نسبت به | [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] عسقلانى پس از بيان این نكته كه ابن زولاق از جمع كثيرى استماع حديث كرده و تصانيف او را گواه بر این امر دانسته است، گفته كه ابن اعين الغزال به ناحق او را، به دليل ابراز تشيع نسبت به فاطمیان، نكوهش و تكذيب كرده است كه با توجه به تأليفات او، تشيع وى بعيد نمى‌نمايد. | ||
امین كه زندگى‌نامه نسبتاً كاملى از وى به دست داده است، با استناد به همین قول [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]]، وى را شيعه دانسته و مى‌گوید: احتمالاً دوازده امامى بوده است. | |||
نوشته‌هاى وى از منابع عمده و اصيل تاريخ سده‌هاى نخستين مصر اسلامى، به‌ویژه دوره‌هاى اخشيدى و فاطمى است. البته بيشتر این آثار از | نوشته‌هاى وى از منابع عمده و اصيل تاريخ سده‌هاى نخستين مصر اسلامى، به‌ویژه دوره‌هاى اخشيدى و فاطمى است. البته بيشتر این آثار از میان رفته، اما پيش از آن، از مآخذ مؤلفان تاريخ بوده است. از کتاب‌هاى او جز چند نسخه خطى ناقص، در دست نيست. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
# اتمام اخبار امراء مصر للكندى؛ | # اتمام اخبار امراء مصر للكندى؛ | ||
# ذيل اخبار قضاة مصر كندى (در اخبار قاضيان مصر كه از 246ق، با ترجمه احوال قاضى بكار بن قتيبه آغاز مى‌شود و به رجب 386ق، در احوال محمد بن نعمان قاضى فاطمى پایان مى‌يابد. بر | # ذيل اخبار قضاة مصر كندى (در اخبار قاضيان مصر كه از 246ق، با ترجمه احوال قاضى بكار بن قتيبه آغاز مى‌شود و به رجب 386ق، در احوال محمد بن نعمان قاضى فاطمى پایان مى‌يابد. بر همین کتاب كندى، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] و شاگردش سخاوى، ذيل‌هايى نوشته‌اند)؛ | ||
# اخبار [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] المصرى (كه در آن، افزون بر شرح احوال، برخى از اشعار و لطايف و كلمات قصار [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] را آورده است)؛ | # اخبار [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] المصرى (كه در آن، افزون بر شرح احوال، برخى از اشعار و لطايف و كلمات قصار [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] را آورده است)؛ | ||
# العيون الدعج في حلى دولة بنى طغج(كه ابن سعيد، مختصر آن را در المغرب في حلى المغرب نقل كرده است)؛ | # العيون الدعج في حلى دولة بنى طغج(كه ابن سعيد، مختصر آن را در المغرب في حلى المغرب نقل كرده است)؛ | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
# كواكب در احوال خاندان ماذرايى (نام ديگر این کتاب، سيرة الماذر آيتين است). | # كواكب در احوال خاندان ماذرايى (نام ديگر این کتاب، سيرة الماذر آيتين است). | ||
آثار ابن زولاق، چنان‌كه اشاره شد، توجه مورخان و نویسندگان بعدى را به خود جلب كرده است. اينان، گاه به صراحت و با ذكر نام و اغلب بدون ذكر نام، مطالب خود را از نوشته‌هاى وى گرفته‌اند؛ برای نمونه ياقوت در «[[معجم البلدان]]» در 8 مورد، [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] در 4 مورد، دوادارى در 2 مورد، [[ابن دقماق، ابراهیم بن محمد|ابن دقماق]] در 3 مورد، [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] در «اتعاظ» در 4 مورد و در «خطط» نيز در 4 مورد، ابن ظهيره در 20 مورد، [[حر عاملى]] در 1 مورد و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] در 36 مورد، به نوشته‌هاى ابن زولاق استناد جسته‌اند؛ علاوه بر اينها، ویت، معتقد است كه ابن | آثار ابن زولاق، چنان‌كه اشاره شد، توجه مورخان و نویسندگان بعدى را به خود جلب كرده است. اينان، گاه به صراحت و با ذكر نام و اغلب بدون ذكر نام، مطالب خود را از نوشته‌هاى وى گرفته‌اند؛ برای نمونه ياقوت در «[[معجم البلدان]]» در 8 مورد، [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] در 4 مورد، دوادارى در 2 مورد، [[ابن دقماق، ابراهیم بن محمد|ابن دقماق]] در 3 مورد، [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] در «اتعاظ» در 4 مورد و در «خطط» نيز در 4 مورد، ابن ظهيره در 20 مورد، [[حر عاملى]] در 1 مورد و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] در 36 مورد، به نوشته‌هاى ابن زولاق استناد جسته‌اند؛ علاوه بر اينها، ویت، معتقد است كه ابن میسر هم از ابن زولاق بسيار نقل كرده و تقريباً تمامى گزارش مربوط به سال‌هاى 362 تا 365ق را از وى گرفته است. برخى نيز ابن سعيد و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] را، پس از [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]، از مؤلفانى دانسته‌اند كه بيش از ديگران از وى نقل كرده‌اند. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||