پرش به محتوا

الجامع اللطيف في فضل مكة و أهلها و بناء البيت الشريف: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ديگري' به 'ديگری'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
جز (جایگزینی متن - 'ديگري' به 'ديگری')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۵: خط ۳۵:


== ساختار==
== ساختار==
كتاب؛ مشتمل بر مقدمه، 10 باب و يك خاتمه است.در مقدمه در رابطه با فضيلت علم سخن گفته است. ابواب به توصيف كعبه و فضيلت آن مكان شريف و مقام و مسجدالحرام ومطالب ديگري اختصاص يافته است. در خاتمه نيز اماكن و مشاهد مكه ذكر شده است. شيوه ارائه مطالب بدين گونه است كه پس از ذكر اقوال مختلف، با أقول يا قلت نظر خود را نيز ذكر مى‌كند و با عباراتي مانند فائده يا تنبيه توضیحاتی را مى‌افزايد. مباحثي را نيز استطراداً مى‌آورد.
كتاب؛ مشتمل بر مقدمه، 10 باب و يك خاتمه است.در مقدمه در رابطه با فضيلت علم سخن گفته است. ابواب به توصيف كعبه و فضيلت آن مكان شريف و مقام و مسجدالحرام ومطالب ديگری اختصاص يافته است. در خاتمه نيز اماكن و مشاهد مكه ذكر شده است. شيوه ارائه مطالب بدين گونه است كه پس از ذكر اقوال مختلف، با أقول يا قلت نظر خود را نيز ذكر مى‌كند و با عباراتي مانند فائده يا تنبيه توضیحاتی را مى‌افزايد. مباحثي را نيز استطراداً مى‌آورد.


== گزارش محتوا==
== گزارش محتوا==
خط ۴۶: خط ۴۶:
#به تصريح آيات قرآن، كعبه اولين خانه‌اي كه برای مردم ايجاد شده است، علي(ع) در تبيين معناي آيه، كعبه را اولين محل عبادت مى‌دانند. روايتي نيز از اباذر نقل شده كه به نقل از پيامبر اكرم(ص) اولين مسجد را مسجد الحرام دانسته است. مسئله قبله و تحويل آن از بيت‌المقدس به مسجد الحرام و همچنين وجوه تسميه بيت الحرام به كعبه و بيت العتيق از ديگر مطالب است كه مورد بحث واقع شده است.
#به تصريح آيات قرآن، كعبه اولين خانه‌اي كه برای مردم ايجاد شده است، علي(ع) در تبيين معناي آيه، كعبه را اولين محل عبادت مى‌دانند. روايتي نيز از اباذر نقل شده كه به نقل از پيامبر اكرم(ص) اولين مسجد را مسجد الحرام دانسته است. مسئله قبله و تحويل آن از بيت‌المقدس به مسجد الحرام و همچنين وجوه تسميه بيت الحرام به كعبه و بيت العتيق از ديگر مطالب است كه مورد بحث واقع شده است.
#در بخش ابتدایی اين باب با عنوان "مطلب مهم" تذكري در رابطه با مسح و تقبيل مقام داده شده است كه اگر چه سنت نيست؛ اما انجام آن به قصد تبرک منعي ندارد. پس از آن نيز لفظ "فتأمل" آمده است كه ظاهراً تعريضي است به كساني كه اين عمل را شرك آلود دانسته‌اند. مطلب جالبي كه در ادامه ديده مى‌شود، اجتهاد عمر بن خطاب درباره حجرالاسود است. در منابع اهل سنت چنين آمده است كه عمر حجرالاسود را بوسيد‌‎و گفت: به خدا سوگند كه مى‌دانم كه تو سنگ هستي و سود و زيان نمى‌بخشي. در روايت آمده است كه علي بن ابى‌طالب(ع) به عمر گفت: «بلي همانا سود و زيان مى‌بخشد... از رسول خدا(ص) شنيدم كه فرمود: روز قيامت حجرالاسود را مى‌آوردند و برای كسي كه با توحيد او را بوسيده است، شهادت مى‌دهد». پس عمر همان جمله‌اي را كه در منابع مختلف با تعبيرات گوناگون ذكر شده، بر زبان جاري ساخت: خيري در زندگی قومي كه تو در ميان آنها نيستي نيست، اي اباالحسن. در روايت ديگر چنين آمده: خداوند مرا را با مشكلي كه ابن ابى‌طالب در آن حاضر نباشد، زنده نگذارد.
#در بخش ابتدایی اين باب با عنوان "مطلب مهم" تذكري در رابطه با مسح و تقبيل مقام داده شده است كه اگر چه سنت نيست؛ اما انجام آن به قصد تبرک منعي ندارد. پس از آن نيز لفظ "فتأمل" آمده است كه ظاهراً تعريضي است به كساني كه اين عمل را شرك آلود دانسته‌اند. مطلب جالبي كه در ادامه ديده مى‌شود، اجتهاد عمر بن خطاب درباره حجرالاسود است. در منابع اهل سنت چنين آمده است كه عمر حجرالاسود را بوسيد‌‎و گفت: به خدا سوگند كه مى‌دانم كه تو سنگ هستي و سود و زيان نمى‌بخشي. در روايت آمده است كه علي بن ابى‌طالب(ع) به عمر گفت: «بلي همانا سود و زيان مى‌بخشد... از رسول خدا(ص) شنيدم كه فرمود: روز قيامت حجرالاسود را مى‌آوردند و برای كسي كه با توحيد او را بوسيده است، شهادت مى‌دهد». پس عمر همان جمله‌اي را كه در منابع مختلف با تعبيرات گوناگون ذكر شده، بر زبان جاري ساخت: خيري در زندگی قومي كه تو در ميان آنها نيستي نيست، اي اباالحسن. در روايت ديگر چنين آمده: خداوند مرا را با مشكلي كه ابن ابى‌طالب در آن حاضر نباشد، زنده نگذارد.
#:در ادامه اين فصل مطالبی درباره ركن يماني، ملتزم، مستجار و تعجيل عقوبت برای كسي كه قصد بدي به بيت الحرام داشته باشد و مطالب ديگري آمده است.
#:در ادامه اين فصل مطالبی درباره ركن يماني، ملتزم، مستجار و تعجيل عقوبت برای كسي كه قصد بدي به بيت الحرام داشته باشد و مطالب ديگری آمده است.
#در اينكه كعبه اولين بار توسط چه كسي بنا شده است در منابع، مختلف ذكر شده است. در روايتي از علي بن الحسين(ع) اولين بانيان كعبه ملائكه دانسته شده و سبب ايجاد بيت الحرام توسط آنها بيان شده است. سيوطي در كتاب‌هايش چنين آورده كه جميع انبياء، به جز هود و صالح كه به امر قومشان اشتغال داشته و پيش از به جاي آوردن حج از دنيا رفته‌اند، حج كرده‌اند. ذكر ثواب دخول به كعبه و مطالب استطرادي؛ مانند: ذي القرنين و فضل جده از ديگر موضوعات اين باب است.
#در اينكه كعبه اولين بار توسط چه كسي بنا شده است در منابع، مختلف ذكر شده است. در روايتي از علي بن الحسين(ع) اولين بانيان كعبه ملائكه دانسته شده و سبب ايجاد بيت الحرام توسط آنها بيان شده است. سيوطي در كتاب‌هايش چنين آورده كه جميع انبياء، به جز هود و صالح كه به امر قومشان اشتغال داشته و پيش از به جاي آوردن حج از دنيا رفته‌اند، حج كرده‌اند. ذكر ثواب دخول به كعبه و مطالب استطرادي؛ مانند: ذي القرنين و فضل جده از ديگر موضوعات اين باب است.
#از موضوعاتی كه تاريخ‌نگاران به آن اهتمام داشته‌اند توصيفات ظاهري و پوشش و تعليقات كعبه است. در بخش اول جنس پوشش و دفعات تعويض آن و كساني كه اين كار را انجام داده‌اند، به تفصيل آمده است. در بخش‌هاي ديگر تطهير و معطر كردن آن بيت شريف با مشك و عنبر و اختلاف علماي اهل سنت در حليت يا حرمت تزئين آن آمده است. در آخر نيز سدانة البيت كه به معناي كليدداري و انجام اموري؛ مانند سقايت و قيادت و غيره است، تشريح شده است.
#از موضوعاتی كه تاريخ‌نگاران به آن اهتمام داشته‌اند توصيفات ظاهري و پوشش و تعليقات كعبه است. در بخش اول جنس پوشش و دفعات تعويض آن و كساني كه اين كار را انجام داده‌اند، به تفصيل آمده است. در بخش‌هاي ديگر تطهير و معطر كردن آن بيت شريف با مشك و عنبر و اختلاف علماي اهل سنت در حليت يا حرمت تزئين آن آمده است. در آخر نيز سدانة البيت كه به معناي كليدداري و انجام اموري؛ مانند سقايت و قيادت و غيره است، تشريح شده است.
۵۳٬۳۲۷

ویرایش