۶۱٬۱۸۹
ویرایش
تاریخ نجوم اسلامی ترجمه کتاب علم الفلك تاريخه عندالعرب في القرون الوسطی: تفاوت میان نسخه‌ها
تاریخ نجوم اسلامی ترجمه کتاب علم الفلك تاريخه عندالعرب في القرون الوسطی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۶ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۴۶
، ۶ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =ترجمه کتاب علم الفلک تاریخچه عندالعرب فی القرون الوسطی | | عنوان‌های دیگر =ترجمه کتاب علم الفلک تاریخچه عندالعرب فی القرون الوسطی | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[نلینو، کرلو آلفونسو]] ( | [[نلینو، کرلو آلفونسو]] (نویسنده) | ||
[[آرام، احمد]] (مترجم) | [[آرام، احمد]] (مترجم) | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
كتاب با مقدمه مترجم آغاز و مطالب در قالب چهل درس سامان يافته است. | كتاب با مقدمه مترجم آغاز و مطالب در قالب چهل درس سامان يافته است. | ||
نویسنده در دروس ابتدايى، به بيان هدف از درس‌ها و روش ايراد آن‌ها و نيز موضوع دروس پرداخته و سپس اقدام به تعريف علم الفلك در منابع اسلامیكرده است. | |||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه كتاب ضمن اشاره مختصر به موضوع دروس، زندگى‌نامه مختصرى از | در مقدمه كتاب ضمن اشاره مختصر به موضوع دروس، زندگى‌نامه مختصرى از نویسنده نيز ارائه شده است. | ||
نویسنده در درس اول، ضمن بيان اهميت تاريخ علم به اين نكته اشاره دارد كه زمينه دروس وى، تاريخ علم هيئت در ميان اقوام عربى زبان قرون وسطى است؛ بدين معنى كه از آغاز اين علم در نزد آنان بحث خود را شروع كرده و اسباب پيدايش و تكامل و چگونگى ارتقاى آن را به اوج خود در سرزمين‌هاى مختلف اسلامى شرح داده و آنگاه از علل انحطاط آن پس از رسيدن به حدّ كمال سخن گفته است.<ref>متن كتاب، ص5</ref> | |||
غرض وى آن است كه آنچه را اعراب و دانشمندان جهان اسلام به دانسته‌هاى يونانيان و ایرانيان و هندیان در اين فن افزوده‌اند بازگو نمايد و نظريات ايشان را در بعضى از مسائل مهم شرح دهد. سپس سودى را كه مردم مغرب زمين از مراجعه به كتاب‌هاى نجومى عربى برگرفته‌اند، آشكار سازد، تا معلوم شود كه مردم مشرق زمين در رساندن علم هيئت يونان قديم به اروپائيان چه بزرگى و فضيلتى داشته‌اند.<ref>همان</ref> | غرض وى آن است كه آنچه را اعراب و دانشمندان جهان اسلام به دانسته‌هاى يونانيان و ایرانيان و هندیان در اين فن افزوده‌اند بازگو نمايد و نظريات ايشان را در بعضى از مسائل مهم شرح دهد. سپس سودى را كه مردم مغرب زمين از مراجعه به كتاب‌هاى نجومى عربى برگرفته‌اند، آشكار سازد، تا معلوم شود كه مردم مشرق زمين در رساندن علم هيئت يونان قديم به اروپائيان چه بزرگى و فضيلتى داشته‌اند.<ref>همان</ref> | ||
درس دوم، سوم و چهارم درباره تعريف علم نجوم در منابع اسلامى مى‌باشد. | درس دوم، سوم و چهارم درباره تعريف علم نجوم در منابع اسلامى مى‌باشد. نویسنده در درس دوم، ابتدا به تعريف لفظ «عرب» در اين درس‌ها و علت اختياركردن آن پرداخته است. سپس تغييراتى كه در موضوعات و مباحث علوم با گذشت زمان حاصل مى‌شود و نام‌هاى علم الفلك در نزد اعراب در قرون وسطى را توضيح داده و سپس به تعريف علم فلك و شعبه‌هاى آن در نزد اروپائيان جديد پرداخته است.<ref>همان، ص21-29</ref> | ||
درس سوم، مشتمل بر تعريف‌هاى [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]] و اخوان الصفا و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] از علم الفلك مى‌باشد. در اين درس، به اين نكته اشاره شده است كه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] و بيشتر فيلسوفان، ميان علم هيئت و علم احكام نجوم قائل به تفاوت بودند و احكام را شاخه‌اى از طبیعیات مى‌شمردند: و سبب آن تقسيم‌بندى علوم بنابر نظر پيروان فلسفه، [[ارسطو]] طاليس بوده است، ولى فلكيان عرب، به پيروى از بطليموس، هيئت و احكاميات را دو بخش از علم نجوم تصور مى‌كردند.<ref>همان، ص30</ref> | درس سوم، مشتمل بر تعريف‌هاى [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]] و اخوان الصفا و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] از علم الفلك مى‌باشد. در اين درس، به اين نكته اشاره شده است كه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] و بيشتر فيلسوفان، ميان علم هيئت و علم احكام نجوم قائل به تفاوت بودند و احكام را شاخه‌اى از طبیعیات مى‌شمردند: و سبب آن تقسيم‌بندى علوم بنابر نظر پيروان فلسفه، [[ارسطو]] طاليس بوده است، ولى فلكيان عرب، به پيروى از بطليموس، هيئت و احكاميات را دو بخش از علم نجوم تصور مى‌كردند.<ref>همان، ص30</ref> | ||
در درس چهارم، به اين امر پرداخته شده است كه مقصود فلكيان بيان كردن حركات ظاهرى آسمانى بوده است با اشكال هندسى، تا از اين راه امكان محاسبه اين حركات فراهم شود، ولو اينكه آن اشكال با حقيقت امر موافقت نداشته باشد. | در درس چهارم، به اين امر پرداخته شده است كه مقصود فلكيان بيان كردن حركات ظاهرى آسمانى بوده است با اشكال هندسى، تا از اين راه امكان محاسبه اين حركات فراهم شود، ولو اينكه آن اشكال با حقيقت امر موافقت نداشته باشد. نویسنده معقتقد است كه جستجوى حقيقت امر و علت‌هاى حركات جزئى از علم طبيعى و علم الهى بوده است. در اين درس، مقايسه‌اى ميان موضوع علم فلك جديد و موضوع علم فلك در نظر دانشمندان عربى زبان صورت گرفته و مندرجات كتاب «القانون المسعودى» تأليف بيرونى بررسى شده است.<ref>همان، ص40-49</ref> | ||
در درس‌هاى پنجم تا يازدهم، چهار منبع اصلى تحقيقى در تاريخ علم نجوم: «الفهرست» [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]]، «تاريخ الحكماء» ابن قفطى، «عيون الأنباء» ابن أبى أصيبعة و «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» حاجى خليفه مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.<ref>همان، ص51-104</ref> | در درس‌هاى پنجم تا يازدهم، چهار منبع اصلى تحقيقى در تاريخ علم نجوم: «الفهرست» [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]]، «تاريخ الحكماء» ابن قفطى، «عيون الأنباء» ابن أبى أصيبعة و «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» حاجى خليفه مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.<ref>همان، ص51-104</ref> | ||