۶۱٬۱۸۹
ویرایش
الفكر التربوي الإسلامي عند الإمام جعفر بن محمد الصادق: تفاوت میان نسخهها
الفكر التربوي الإسلامي عند الإمام جعفر بن محمد الصادق (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۵ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۴۳
، ۵ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[دیالمه، حسناء]] ( | [[دیالمه، حسناء]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
'''الفكر التربوي الإسلامي عند الإمام جعفر بن محمد الصادق'''، توسط حَسنَاء دَيالمَه، به سال 2010م، در موضوع اخلاق و تربيت اسلامى و به زبان عربى، نگاشته شده است. | '''الفكر التربوي الإسلامي عند الإمام جعفر بن محمد الصادق'''، توسط حَسنَاء دَيالمَه، به سال 2010م، در موضوع اخلاق و تربيت اسلامى و به زبان عربى، نگاشته شده است. | ||
دغدغه | دغدغه نویسنده، براى بيان تفاوت نظام تربيتى اسلام با ساير مكاتب بشرى و ضرورت بازگشت به اين نظام تربيتى در جوامع اسلامى، همچنين علاقهمندى وى به تبيين و كشف فكر تربيتى [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]]، انگيزههاى نویسنده، براى موضوع تحقيقِ پایاننامهاش، عنوان شده است و نبود تحقيقاتى از اين دست، بيانگر اهميّت و جايگاه كتاب حاضر مىباشد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب در دو مقدمه، فصل مقدماتى، به علاوه پنج فصل و خاتمه تنظيم شده است. | كتاب در دو مقدمه، فصل مقدماتى، به علاوه پنج فصل و خاتمه تنظيم شده است. | ||
از آنجايى كه اين كتاب پایاننامه | از آنجايى كه اين كتاب پایاننامه نویسنده بوده، لذا نویسنده بر اساس ضوابط پایاننامهنويسى به شرح و بسط موضوع كتاب، با متنى روان، علمى و مستند پرداخته است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
استاد محمد منير سعدالدين، در مقدمهاش، بيان مىكند كه اين كتاب، رساله دكتراى | استاد محمد منير سعدالدين، در مقدمهاش، بيان مىكند كه اين كتاب، رساله دكتراى نویسنده مىباشد و او كوشش بسيارى در جمعآورى مطالب آن نموده است. استاد در ادامه به شرح زندگى و مقام علمى [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مىپردازد.<ref>مقدمه اول، ص5</ref> | ||
نویسنده در مقدمهاى به بيان چهارچوب كلى تحقيقاتش پرداخته و به اهميّت و ضرورت تربيت در زندگى انسان و تأسف از اينكه نظام تربيتى حاكم در بلاد اسلامى، متأثر از تربيت غربى است، اشاره مىكند. وى در ادامه [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] را از شخصيتهاى اسلامى مىداند كه نقش برجستهاى در نظام تربيتى اسلام دارد. انگيزه مؤلّف از تأليف اين كتاب در اين موضوع، بيان چالشها و سختىها و روش تحقيقى اين پژوهش نيز از ديگر مسائل مطرح در مقدمه است.<ref>مقدمه مؤلف، ص9</ref> | |||
فصل مقدماتى: مؤلف، تربيت را اساس رشد فكرى انسان و سخن از تربيت اسلامى را، سخن از خود اسلام مىداند؛ زيرا اسلام، راه و روشى الهى براى حيات بشر در دنيا و آخرت است. وى در اين فصل، ابتدا به تعريف لغوى و اصطلاحى تربيت، سپس به مباحث اهميّت و جايگاه تربيت اسلامى و عوامل مؤثر در آن، مانند: وراثت، محيطِ خانواده، مدرسه و جامعه، پرداخته است. | فصل مقدماتى: مؤلف، تربيت را اساس رشد فكرى انسان و سخن از تربيت اسلامى را، سخن از خود اسلام مىداند؛ زيرا اسلام، راه و روشى الهى براى حيات بشر در دنيا و آخرت است. وى در اين فصل، ابتدا به تعريف لغوى و اصطلاحى تربيت، سپس به مباحث اهميّت و جايگاه تربيت اسلامى و عوامل مؤثر در آن، مانند: وراثت، محيطِ خانواده، مدرسه و جامعه، پرداخته است. | ||
نویسنده بيان مىكند كه مصادر نظام تربيتى اسلام، در ميان قرآن و سنت نبوى است و ويژهگىهايى مانند الهى بودن، شمول تمام جوانب انسان از جسم تا روح، توازن و اعتدال، سلوك عملى، استمرار، آسان و فطرى بودن، عالمگيرى و جاودنگى، تربيت اسلامى را از تربيت بشرى متمايز مىكند. | |||
ايشان اشاره دارد: هدف از تربيت اسلامى، رشد انسان در بندگى خداوند است كه با روشهايى چون نصيحت و اندرز، ايجاد الگو، بيان داستان، ترغيب و ترساندن، ضربالمثل و تربيت عملى، به بار مىنشيند.<ref>متن كتاب، ص15</ref> | ايشان اشاره دارد: هدف از تربيت اسلامى، رشد انسان در بندگى خداوند است كه با روشهايى چون نصيحت و اندرز، ايجاد الگو، بيان داستان، ترغيب و ترساندن، ضربالمثل و تربيت عملى، به بار مىنشيند.<ref>متن كتاب، ص15</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
مبحث دوم، در بررسى زندگانى امام، مقام علمى و نظرات علما درباره ايشان، نشانههاى مدرسه فكرى و شاگردان [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است. مؤلف در بخش زندگانى امام، به بيان ولادت، والدين، پشتيبانان علمى و فكرى ايشان، مانند [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]] و امام باقر(ع)، همچنين بررسى بعضى از صفات و اخلاق امام، مانند: اخلاص، عبادت، سخاوت، حلم، مهماننوازى، تواضع و... مىپردازد. | مبحث دوم، در بررسى زندگانى امام، مقام علمى و نظرات علما درباره ايشان، نشانههاى مدرسه فكرى و شاگردان [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است. مؤلف در بخش زندگانى امام، به بيان ولادت، والدين، پشتيبانان علمى و فكرى ايشان، مانند [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]] و امام باقر(ع)، همچنين بررسى بعضى از صفات و اخلاق امام، مانند: اخلاص، عبادت، سخاوت، حلم، مهماننوازى، تواضع و... مىپردازد. | ||
مبحث سوم، درباره چهارچوب فكر تربيتى، در مكتب [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و بررسى سه مفهوم الله، هستى و انسان مىباشد. | مبحث سوم، درباره چهارچوب فكر تربيتى، در مكتب [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و بررسى سه مفهوم الله، هستى و انسان مىباشد. نویسنده در رابطه با مفهوم انسان، مباحث طبيعت، فطرت، آزادى و اراده انسان، همچنين اهتمام امام به تربيت جسمى و روحى انسان را مطرح مىكند. عوامل مؤثر در تربيت و اهميّت تربيت كودكان در فكر [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و همچنين راههاى تربيت و تعليم، مانند وعظ، نامهنگارى، مناظره، وصيت، دعا و... از ديگر مطالب مطرح در اين مبحث است.<ref>همان، ص47</ref> | ||
فصل دوم در مورد تربيت، بر اساس ساخت عقائد و امور عبادى مىباشد. | فصل دوم در مورد تربيت، بر اساس ساخت عقائد و امور عبادى مىباشد. | ||
نویسنده در مبحث اول به تعريف عقيده و بيان اهميّت آن در اسلام و روش امام، در پايهگذارى عقيده اسلامى پرداخته است. وى بيان مىدارد كه شناخت خداوند با دلائل فطرى، حسى و عقلى، تعريف خداوند به اسماء و صفاتش، ايمان به فرشتگان و كتابهاى آسمانى، معرفت به انبياى الهى و اسوه قرار دادن پيامبر، شناخت قيامت و ايمان به مقدرات الهى، روش امام براى ساخت عقيدهاى صحيح و بهدور از انحراف مىباشد. | |||
در مبحث دوم به تعريف مفهوم عبادت و اهميّت آن و كيفيت آموزش فقه عبادات، پرداخته شده است. همچنين در اين بحث، تربيت روح از طريق مظاهر عبادت، چون تقويت اتصال به خداوند از طريق نماز، تطهير نفس و مال بهوسيله زكات، كمال عبوديت بهواسطه حج، كنترل شهوات توسط روزه، آموزش درونى و عميق بهوسيله تلاوت قرآن و اظهار نياز به خدا از طريق دعا، توضيح داده شده است.<ref>همان، ص135</ref> | در مبحث دوم به تعريف مفهوم عبادت و اهميّت آن و كيفيت آموزش فقه عبادات، پرداخته شده است. همچنين در اين بحث، تربيت روح از طريق مظاهر عبادت، چون تقويت اتصال به خداوند از طريق نماز، تطهير نفس و مال بهوسيله زكات، كمال عبوديت بهواسطه حج، كنترل شهوات توسط روزه، آموزش درونى و عميق بهوسيله تلاوت قرآن و اظهار نياز به خدا از طريق دعا، توضيح داده شده است.<ref>همان، ص135</ref> | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
فصل چهارم، درباره بارزترين روش امام در تربيت اخلاقى و اجتماعى است كه مبحث اول آن شامل مباحث سلوك فردى انسان صالح و ماهيت اخلاق و جايگاه آن در افكار تربيتى امام مىباشد. همچنين ايجاد حالت حب و اقبال به فضائل اخلاقى و تقويت اراده فردى، از اصول و مبادى تربيت اخلاقى امام شمرده شده است. | فصل چهارم، درباره بارزترين روش امام در تربيت اخلاقى و اجتماعى است كه مبحث اول آن شامل مباحث سلوك فردى انسان صالح و ماهيت اخلاق و جايگاه آن در افكار تربيتى امام مىباشد. همچنين ايجاد حالت حب و اقبال به فضائل اخلاقى و تقويت اراده فردى، از اصول و مبادى تربيت اخلاقى امام شمرده شده است. | ||
نویسنده، در مبحث دوم به جهتگيرىهاى امام در تربيت اخلاقى و كيفيت رشد شعور، بهوسيله مسئوليت فرد، نسبت به خانواده، نزدیک ان، زيردستان و... پرداخته و به مهمترين مبادى تربيتى امام در ايجاد سلوك اجتماعى مناسب، براى انسان صالح، مثل برادرى، هميارى، راستگويى، امانتدارى و اصلاح اجتماعى اشاره نموده است.<ref>همان، ص257</ref> | |||
فصل پنجم، درباره تربيت اقتصادى و شغلى است كه در دو مبحث آمده: | فصل پنجم، درباره تربيت اقتصادى و شغلى است كه در دو مبحث آمده: | ||