۶۱٬۱۸۹
ویرایش
ابن عدیم، عمر بن احمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' اين ' به ' این '
جز (جایگزینی متن - ' حسين' به ' حسین') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
</div> | </div> | ||
'''كمال‌الدين ابوالقاسم عمر بن احمد بن هبةالله بن عبدالعزيز بن ابى جرادة معروف به ابن عديم عقيلى حلبى'''، از تاريخ‌نگاران و محدثين قرن ششم و هفتم هجرى است. نسب وى به صحابى [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]]، ابوالجرادة مى‌رسد. خانواده وى خانواده‌اى صاحب‌نام در حلب بوده‌اند. [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] درباره آنان مى‌گوید: «بيت ابى جرادة، بيتى مشهور در حلب است. اديبان، شاعران، فقيهان، زاهدان، عابدان، قاضيان در | '''كمال‌الدين ابوالقاسم عمر بن احمد بن هبةالله بن عبدالعزيز بن ابى جرادة معروف به ابن عديم عقيلى حلبى'''، از تاريخ‌نگاران و محدثين قرن ششم و هفتم هجرى است. نسب وى به صحابى [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]]، ابوالجرادة مى‌رسد. خانواده وى خانواده‌اى صاحب‌نام در حلب بوده‌اند. [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] درباره آنان مى‌گوید: «بيت ابى جرادة، بيتى مشهور در حلب است. اديبان، شاعران، فقيهان، زاهدان، عابدان، قاضيان در این خانواده به چشم مى‌خورند و فضل و دانش را به ارث مى‌برند. (معجم الادباء، ج 5، ص16). | ||
كمال‌الدين ابن عديم، در ذى‌حجه سال 588ق (1192م)، در حلب ديده به جهان گشود. در هفت سالگى به مكتب رفت و در نه سالگى قرآن را ختم كرد و با پا نهادن به سن ده سالگى به آموختن ديگر علوم پرداخت. نقل است كه پدرش خطى ناخوش داشت و ازاين‌رو پسرش را به فراگيرى خط تشویق مى‌نمود. وى نيز با علاقه، به آموزش | كمال‌الدين ابن عديم، در ذى‌حجه سال 588ق (1192م)، در حلب ديده به جهان گشود. در هفت سالگى به مكتب رفت و در نه سالگى قرآن را ختم كرد و با پا نهادن به سن ده سالگى به آموختن ديگر علوم پرداخت. نقل است كه پدرش خطى ناخوش داشت و ازاين‌رو پسرش را به فراگيرى خط تشویق مى‌نمود. وى نيز با علاقه، به آموزش این فن پرداخت؛ به‌گونه‌اى كه [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]]، خط او را با خط ابن مقله مقايسه مى‌كند. (معجم الادباء، ج 16، ص42). | ||
البته وى به همه علوم پرداخت؛ آن‌چنان‌كه حموى او را چنين وصف نموده است: «لم يعتن بشىء الا و كان فيه بارزاً و لا تعاطى امراً الا و جاء فيه مبرزاً». | البته وى به همه علوم پرداخت؛ آن‌چنان‌كه حموى او را چنين وصف نموده است: «لم يعتن بشىء الا و كان فيه بارزاً و لا تعاطى امراً الا و جاء فيه مبرزاً». | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
پس از آنكه مغول به فرماندهى هلاكوخان به حلب حمله نمودند، وى منصب قضاوت را كه ازجانب هلاكو به او پيشنهاد شده بود، نپذيرفت و به‌سوى برزه كه از روستاهاى اطراف دمشق بود گريخت و از آنجا به غزه در فلسطين و سپس به مصر مهاجرت نمود. | پس از آنكه مغول به فرماندهى هلاكوخان به حلب حمله نمودند، وى منصب قضاوت را كه ازجانب هلاكو به او پيشنهاد شده بود، نپذيرفت و به‌سوى برزه كه از روستاهاى اطراف دمشق بود گريخت و از آنجا به غزه در فلسطين و سپس به مصر مهاجرت نمود. | ||
در سال 659ق كه مغولان از حلب بيرون رفتند، ابن عديم دوباره به حلب بازگشت و از آنچه مغولان بر سر حلب آورده بودند، سخت آزرده شد و طاقت ماندن در حلب را نداشت؛ بنابراین، دوباره به مصر بازگشت و در قاهره سكنى گزيد، البته مدت اقامت | در سال 659ق كه مغولان از حلب بيرون رفتند، ابن عديم دوباره به حلب بازگشت و از آنچه مغولان بر سر حلب آورده بودند، سخت آزرده شد و طاقت ماندن در حلب را نداشت؛ بنابراین، دوباره به مصر بازگشت و در قاهره سكنى گزيد، البته مدت اقامت این بار او در مصر، یک سال و اندى بيش به طول نينجاميد و ديده از جهان فروبست. | ||
==اساتيد== | ==اساتيد== | ||
ابن عديم، از اساتيد بسيارى بهره جست كه به‌عنوان نمونه مى‌توان به | ابن عديم، از اساتيد بسيارى بهره جست كه به‌عنوان نمونه مى‌توان به این افراد اشاره كرد: | ||
# پدرش، احمد بن هبةالله كه اولين معلم او به شمار مى‌رود؛ | # پدرش، احمد بن هبةالله كه اولين معلم او به شمار مى‌رود؛ | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
اين جماعت، اساتيد وى در شهر حلب بودند. | اين جماعت، اساتيد وى در شهر حلب بودند. | ||
وى در دمشق نيز از محضر | وى در دمشق نيز از محضر این اساتيد، دانش اندوخت: | ||
# ابواليمن، زيد بن حسن كندى؛ | # ابواليمن، زيد بن حسن كندى؛ | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
# ابن المنى. | # ابن المنى. | ||
علاوه بر | علاوه بر این افراد، وى در بغداد و بيت‌المقدس نيز از محضر افرادى كسب فيض نمود. به سبب فضل و دانش بى‌نظير او بسيارى نيز نزد او تلمذ نمودند، از جمله: | ||
# پسرش، مجد‌الدين عبدالرحمن؛ | # پسرش، مجد‌الدين عبدالرحمن؛ | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
ابن عديم، آثار گوناگونى در علوم مختلف نگاشته است كه البته بسيارى از آنها اكنون به دست ما نرسيده است. برخى از آثار وى به | ابن عديم، آثار گوناگونى در علوم مختلف نگاشته است كه البته بسيارى از آنها اكنون به دست ما نرسيده است. برخى از آثار وى به این شرح است: | ||
# «الدرارى في ذكر الذرارى»: | # «الدرارى في ذكر الذرارى»: این اثر به چاپ رسيده است؛ | ||
# «الأخبار المستفادة في ذكر بنى جرادة»: گویا | # «الأخبار المستفادة في ذكر بنى جرادة»: گویا این کتاب درباره شرح حال خانواده‌اش نگارش يافته است. این کتاب اكنون به دست ما نرسيده است؛ | ||
# «ضوء الصباح في الحث على السماح»: حاجى خليفه نام | # «ضوء الصباح في الحث على السماح»: حاجى خليفه نام این اثر را «ضوء المصباح في الحث على السماح» ضبط كرده است. ([[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]، ج 4، ص1126). این کتاب نيز مفقود شده است؛ | ||
# «الخط و علومه و وصف آدابه و اقلامه و طروسه»: | # «الخط و علومه و وصف آدابه و اقلامه و طروسه»: این کتاب نيز امروزه به دست ما نرسيده است؛ | ||
# «الانصاف و التحرى في دفع الظلم و التجرى عن ابى العلاء المعرى»: | # «الانصاف و التحرى في دفع الظلم و التجرى عن ابى العلاء المعرى»: این کتاب به چاپ رسيده است؛ | ||
# «تذكرة ابن العديم»: مؤلف، | # «تذكرة ابن العديم»: مؤلف، این اثر را در سن بيست و پنج سالگى نگاشته است. این کتاب نيز چاپ و منتشر شده است؛ | ||
# «الوصلة الى الحبيب في وصف الطيبات و الطيب»: درباره | # «الوصلة الى الحبيب في وصف الطيبات و الطيب»: درباره این اثر، به‌تفصيل سخن خواهيم گفت؛ | ||
# «تبريد حرارة الاكباد في الصبر على فقد الاولاد»؛ | # «تبريد حرارة الاكباد في الصبر على فقد الاولاد»؛ | ||
# «مراد المراد و مواد المواد»؛ | # «مراد المراد و مواد المواد»؛ | ||
# «الإشعار بما للملوك من النوادر و الأشعار»: | # «الإشعار بما للملوك من النوادر و الأشعار»: این اثر به دست ما نرسيده است؛ | ||
# «بغية الطلب في تاريخ حلب»: | # «بغية الطلب في تاريخ حلب»: این اثر كه مفصل‌ترين نگاشته ابن عديم است، در چهل جزء تأليف شده، ولى قبل از تدوین نهايى، مؤلف از دنيا رفت؛ | ||
# «ترجمة الامام الحسين(ع)». | # «ترجمة الامام الحسين(ع)». | ||