۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاريخ مصر الفاطمية (أبحاث و دراسات): تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه، علاوه بر اشاره به اهمیت و موضوع کتاب، توضیحاتی پیرامون فاطمیان و تصوف و نام کتاب ارائه گردیده است<ref>مقدمه، ص5- 18</ref> | در مقدمه، علاوه بر اشاره به اهمیت و موضوع کتاب، توضیحاتی پیرامون فاطمیان و تصوف و نام کتاب ارائه گردیده است.<ref>مقدمه، ص5- 18</ref> | ||
در مدخل، به تشریح و توضیح منابعی پرداخته که در آنها، مطالبی پیرامون تاریخ فاطمیون مصر نوشته شده است<ref>همان، ص19- 24</ref> | در مدخل، به تشریح و توضیح منابعی پرداخته که در آنها، مطالبی پیرامون تاریخ فاطمیون مصر نوشته شده است.<ref>همان، ص19- 24</ref> | ||
فصل نخست، به تشریح سیستم حاکمیت مصر در زمان فاطمیان اختصاص یافته است. نویسنده این سیستم را در چهار مرحله زیر، بررسی نموده است: | فصل نخست، به تشریح سیستم حاکمیت مصر در زمان فاطمیان اختصاص یافته است. نویسنده این سیستم را در چهار مرحله زیر، بررسی نموده است: | ||
# مرحله مغربیه(آغاز به کار فاطمیان از شمال آفریقا)؛ در این قسمت نویسنده، به معرفی شیعه (از دیدگاه خود) و فرقه اسماعیلیه پرداخته و تاریخ مختصری از چگونگی شکلگیری قیام و دعوت اسماعیلیان و به قدرت رسیدن این فرقه در شمال آفریقا یا مغرب اسلامی را ارائه نموده است<ref>متن کتاب، ص29-37</ref> | # مرحله مغربیه(آغاز به کار فاطمیان از شمال آفریقا)؛ در این قسمت نویسنده، به معرفی شیعه (از دیدگاه خود) و فرقه اسماعیلیه پرداخته و تاریخ مختصری از چگونگی شکلگیری قیام و دعوت اسماعیلیان و به قدرت رسیدن این فرقه در شمال آفریقا یا مغرب اسلامی را ارائه نموده است.<ref>متن کتاب، ص29-37</ref> | ||
# مرحله مصریه؛ مرحلهای است که به دلیل اوضاع اقتصادی و سیاسی مصر، دولت فاطمیه، مرکز حکومت خود را به مصر منتقل نموده و قاهره را پایتخت خود کرد<ref>همان، ص37- 40</ref> | # مرحله مصریه؛ مرحلهای است که به دلیل اوضاع اقتصادی و سیاسی مصر، دولت فاطمیه، مرکز حکومت خود را به مصر منتقل نموده و قاهره را پایتخت خود کرد<ref>همان، ص37- 40</ref> | ||
# فاطمیه و قرامطه بحرین؛ به اعتقاد نویسنده، مسئله اساسی سیاست خارجی فاطمیون پس از استیلای بر مصر، تسلط کامل بر سوریه و پسازآن بر کل خلافت عباسی و سپس، بر تمام دنیا بوده است. در این بخش، به بررسی رابطه فاطمیون با قرامطه بحرین، که فرقهای از اسماعیلیه بودند، پرداخته شده است<ref>همان، ص40- 46</ref> | # فاطمیه و قرامطه بحرین؛ به اعتقاد نویسنده، مسئله اساسی سیاست خارجی فاطمیون پس از استیلای بر مصر، تسلط کامل بر سوریه و پسازآن بر کل خلافت عباسی و سپس، بر تمام دنیا بوده است. در این بخش، به بررسی رابطه فاطمیون با قرامطه بحرین، که فرقهای از اسماعیلیه بودند، پرداخته شده است.<ref>همان، ص40- 46</ref> | ||
# فاطمیون در سوریه؛ سلطه حکومت عباسی در سوریه پیش از تهاجم فاطمیون به آن، غیر مستقر و متزلزل بوده و قبایل بدوی آن، از تحت سلطه حکومت عباسی خارج شده بودند. در این قسمت، به تشریح موقعیت سوریه و نحوه تسلط فاطمیون در آن پرداخته شده است<ref>همان، ص46- 53</ref> | # فاطمیون در سوریه؛ سلطه حکومت عباسی در سوریه پیش از تهاجم فاطمیون به آن، غیر مستقر و متزلزل بوده و قبایل بدوی آن، از تحت سلطه حکومت عباسی خارج شده بودند. در این قسمت، به تشریح موقعیت سوریه و نحوه تسلط فاطمیون در آن پرداخته شده است.<ref>همان، ص46- 53</ref> | ||
در فصل دوم، به بررسی زراعت و امور مربوط به کشاورزی در مصر پرداخته شده است. انواع مالکیت زراعی؛ اصلاحاتی که یعقوب بن کلس؛ وزیر خلیفه فاطمی، المعز، با مساعدت و همراهی عسلوج بن حسن انجام داد؛ وخامت مالکیت دولت بر زمینهای کشاورزی (که نویسنده آن را از مظاهر ضعف سلطه حکومت فاطمی برشمرده است)؛ | در فصل دوم، به بررسی زراعت و امور مربوط به کشاورزی در مصر پرداخته شده است. انواع مالکیت زراعی؛ اصلاحاتی که یعقوب بن کلس؛ وزیر خلیفه فاطمی، المعز، با مساعدت و همراهی عسلوج بن حسن انجام داد؛ وخامت مالکیت دولت بر زمینهای کشاورزی (که نویسنده آن را از مظاهر ضعف سلطه حکومت فاطمی برشمرده است)؛ | ||
میزان توسعه کشاورزی؛ معاصران و حقوق دهقانان در زمین؛ مسئله استقرار اراضی و سیستم فئودالی و اشکال و انواع آن در مصر، از جمله موضوعات و مطالب مطرح شده در این فصل است<ref>همان، ص61- 94</ref> | میزان توسعه کشاورزی؛ معاصران و حقوق دهقانان در زمین؛ مسئله استقرار اراضی و سیستم فئودالی و اشکال و انواع آن در مصر، از جمله موضوعات و مطالب مطرح شده در این فصل است.<ref>همان، ص61- 94</ref> | ||
به اعتقاد نویسنده، در عصر فاطمی، شهرها مراکز حرف و تجارت در مصر بودند و اغلب این شهرها و در رأس آنها اسکندریه، از زمانهای بسیار دور، چنین بوده و پسازآن، فسطاط و قاهره نیز چنین شدند، بدین منظور در فصل سوم، به تشریح وضعیت حرف و تجارت در مصر در دوران خلافت فاطمی پرداخته شده است<ref>همان، ص117</ref> | به اعتقاد نویسنده، در عصر فاطمی، شهرها مراکز حرف و تجارت در مصر بودند و اغلب این شهرها و در رأس آنها اسکندریه، از زمانهای بسیار دور، چنین بوده و پسازآن، فسطاط و قاهره نیز چنین شدند، بدین منظور در فصل سوم، به تشریح وضعیت حرف و تجارت در مصر در دوران خلافت فاطمی پرداخته شده است.<ref>همان، ص117</ref> | ||
از جمله مطالب مطرح شده در این فصل، میتوان به انواع حرفههای شهری (مانند نساجی و تولید پارچههای حریر و ابریشم؛ استخراج معادن مس، آهن و...؛ صنایعدستی ساختهشده از عاج فیل؛ شیشهگری؛ میناکاری، سفالگری و ساخت ظروف تزئینی؛ صنعت کاغذ؛ مهندسی و ساخت بنا؛ کشتیسازی؛ بستهبندی مواد غذایی بهمنظور فروش در شهرهای بزرگتر و صنعت مشروبات الکلی- هرچند از نظر حکومت صنعتی غیرمجاز بود-)؛ سازمان صنایعدستی؛ صنایعدستی روستایی، و تجارت داخلی و خارجی؛ همکاریهای تجاری؛ نمایندگی تجاری برای کشورهای اروپایی؛ تجارت نقدی و انواع نقود در مصر اشاره نمود<ref>همان، ص117- 156</ref> | از جمله مطالب مطرح شده در این فصل، میتوان به انواع حرفههای شهری (مانند نساجی و تولید پارچههای حریر و ابریشم؛ استخراج معادن مس، آهن و...؛ صنایعدستی ساختهشده از عاج فیل؛ شیشهگری؛ میناکاری، سفالگری و ساخت ظروف تزئینی؛ صنعت کاغذ؛ مهندسی و ساخت بنا؛ کشتیسازی؛ بستهبندی مواد غذایی بهمنظور فروش در شهرهای بزرگتر و صنعت مشروبات الکلی- هرچند از نظر حکومت صنعتی غیرمجاز بود-)؛ سازمان صنایعدستی؛ صنایعدستی روستایی، و تجارت داخلی و خارجی؛ همکاریهای تجاری؛ نمایندگی تجاری برای کشورهای اروپایی؛ تجارت نقدی و انواع نقود در مصر اشاره نمود<ref>همان، ص117- 156</ref> | ||
فصل آخر، به بررسی تضادهای اجتماعی در مصر در دوران خلافت فاطمیان اختصاص یافته است. خلافت فاطمی قبل و بعد از تهاجم به مصر، نمونه کامل یک حکومت مرکزی شرقی در دوران قرون وسطی بوده که ارتباط عمیق و قدرتمندی با عناصر حکومت دینی داشته و رئیس آن، «الامام الخلیفه» نام داشت که تعبیری از سلطنت و حاکمیت دینی و دنیایی در زمان واحد بود. در این فصل، به تضادها و اختلافاتی که طبقه حاکم با اقشار مردم در مصر در عصر فاطمیون داشتند، اشاره گردیده است<ref>همان، ص181</ref> | فصل آخر، به بررسی تضادهای اجتماعی در مصر در دوران خلافت فاطمیان اختصاص یافته است. خلافت فاطمی قبل و بعد از تهاجم به مصر، نمونه کامل یک حکومت مرکزی شرقی در دوران قرون وسطی بوده که ارتباط عمیق و قدرتمندی با عناصر حکومت دینی داشته و رئیس آن، «الامام الخلیفه» نام داشت که تعبیری از سلطنت و حاکمیت دینی و دنیایی در زمان واحد بود. در این فصل، به تضادها و اختلافاتی که طبقه حاکم با اقشار مردم در مصر در عصر فاطمیون داشتند، اشاره گردیده است.<ref>همان، ص181</ref> | ||
روحانیون؛ دیوانسالاران و اربابان قلم؛ نیروهای نظامی؛ درگیریهای داخلی سلسله فاطمیه؛ انشعابات اسماعیلیه؛ شورشهای مسلحانه؛ قیامهای ابتدایی و درگیریهای و نزاعهای بر سر وزارت و جنبشهای مردمی، از جمله موضوعات و مسائل مطرح شده در این فصل است<ref>همان، ص184- 223</ref> | روحانیون؛ دیوانسالاران و اربابان قلم؛ نیروهای نظامی؛ درگیریهای داخلی سلسله فاطمیه؛ انشعابات اسماعیلیه؛ شورشهای مسلحانه؛ قیامهای ابتدایی و درگیریهای و نزاعهای بر سر وزارت و جنبشهای مردمی، از جمله موضوعات و مسائل مطرح شده در این فصل است.<ref>همان، ص184- 223</ref> | ||
برخی از نصوص عربی پیرامون حکومت عبیدیین به همراه فهرست این نصوص و اسامی خلفای فاطمیان و شجرهنامه آنها و فرزندانشان در انتهای کتاب آورده شده است<ref>همان، ص251- 353</ref> | برخی از نصوص عربی پیرامون حکومت عبیدیین به همراه فهرست این نصوص و اسامی خلفای فاطمیان و شجرهنامه آنها و فرزندانشان در انتهای کتاب آورده شده است.<ref>همان، ص251- 353</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب و منابع و مصادر مورد استفاده مترجم، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست مطالب و منابع و مصادر مورد استفاده مترجم، در انتهای کتاب آمده است. | ||
حواشی و پاورقیهای هر فصل، در انتهای همان فصل آمده است. این حواشی، به توضیحات مترجم پیرامون برخی از کلمات و عبارات متن، اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص233</ref> | حواشی و پاورقیهای هر فصل، در انتهای همان فصل آمده است. این حواشی، به توضیحات مترجم پیرامون برخی از کلمات و عبارات متن، اختصاص یافته است.<ref>ر.ک: همان، ص233</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||