۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
آشنایی با علوم قرآن (سعیدی روشن): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>'
جز (جایگزینی متن - 'براى' به 'برای') |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
اثرى که در پیش روى دارید به هدف تهیه یک متن آموزشى بر اساس سرفصل مصوب مرکز جهانى علوم اسلامى تحریر یافته است. به همین خاطر با وجودى که تلاش شده تا متن از قلمى روان و گویا برخوردار باشد، درعین‌حال این حقیقت را نباید از نظر دور داشت که متن آموزشى و مناسب با فضاى تدریس، با یک متن متعارف و خواندنى محض متفاوت است<ref>ر.ک: مقدمه، ص1</ref>. | اثرى که در پیش روى دارید به هدف تهیه یک متن آموزشى بر اساس سرفصل مصوب مرکز جهانى علوم اسلامى تحریر یافته است. به همین خاطر با وجودى که تلاش شده تا متن از قلمى روان و گویا برخوردار باشد، درعین‌حال این حقیقت را نباید از نظر دور داشت که متن آموزشى و مناسب با فضاى تدریس، با یک متن متعارف و خواندنى محض متفاوت است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص1</ref>. | ||
نویسنده همچنین در مقدمه به نکات ذیل اشاره می‌کند: | نویسنده همچنین در مقدمه به نکات ذیل اشاره می‌کند: | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
دانش قرائت از دانش‌هاى بنیادین در عالم اسلام است که مقارن با فرود قرآن عظیم از ملکوت اعلا به قالب واژگان و جارى شدن در زبان رسول اکرم(ص) تکوین یافت. ازآن‌پس نیز همین دانش پایه‌گذار و زمینه‌ساز بخشى سترگ از علوم اسلامى گردید. بدون شک اولین قارى رسمى و آموزگار قرآن پیامبر گرامى(ص) بوده است اما این‌که چه کسى برای نخستین بار در زمینه دانش قرائات و قاریان به تألیف و تدوین اهتمام ورزید؟ کمابیش محل اختلاف است. نظر رایج دراین‌باره آن است که ابوعبید قاسم بن سلّام (متوفی 224ق) برای اولین بار به تحریر علم قرائات پرداخت. لکن [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزرى]] در [[غاية النهاية في طبقات القراء|غاية النهاية]] اولین پیشگام در تدوین قرائات را ابوحاتم سجستانى (متوفی 255ق) مى‌داند. [[صدر، حسن|سیدحسن صدر]] در [[تأسيس الشيعة لعلوم الإسلام|تأسيس الشيعة]] بر آن است که ابان بن تغلب کوفى (متوفی 141ق) برای نخستین بار کتاب «القراءات» را در این خصوص پدید آورد<ref>ر.ک: همان، ص96-95</ref>. | دانش قرائت از دانش‌هاى بنیادین در عالم اسلام است که مقارن با فرود قرآن عظیم از ملکوت اعلا به قالب واژگان و جارى شدن در زبان رسول اکرم(ص) تکوین یافت. ازآن‌پس نیز همین دانش پایه‌گذار و زمینه‌ساز بخشى سترگ از علوم اسلامى گردید. بدون شک اولین قارى رسمى و آموزگار قرآن پیامبر گرامى(ص) بوده است اما این‌که چه کسى برای نخستین بار در زمینه دانش قرائات و قاریان به تألیف و تدوین اهتمام ورزید؟ کمابیش محل اختلاف است. نظر رایج دراین‌باره آن است که ابوعبید قاسم بن سلّام (متوفی 224ق) برای اولین بار به تحریر علم قرائات پرداخت. لکن [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزرى]] در [[غاية النهاية في طبقات القراء|غاية النهاية]] اولین پیشگام در تدوین قرائات را ابوحاتم سجستانى (متوفی 255ق) مى‌داند. [[صدر، حسن|سیدحسن صدر]] در [[تأسيس الشيعة لعلوم الإسلام|تأسيس الشيعة]] بر آن است که ابان بن تغلب کوفى (متوفی 141ق) برای نخستین بار کتاب «القراءات» را در این خصوص پدید آورد<ref>ر.ک: همان، ص96-95</ref>. | ||
نص قرآن شریف همان وحى محمدى(ص) است که از روزگار پیامبر اکرم(ص) تا امروز در میان تمام فرق اسلامى با همه اختلافات مذهبى، سیاسى، اجتماعى، فرهنگى و نژادى که داشته‌اند، نسل به نسل به طور متواتر برقرار مانده و احدى مجال دستبرد و دگرگونى این ماده و صورت را نیافته و صیانت آن از سوى خداى على عظیم تضمین گردیده است، درحالی‌که قرائات گوناگون قاریان هرگز برخوردار از چنین ویژگى و تواتر نبوده و متفق‌علیه امت اسلامى نیست<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>. غیر از اهل‌الحدیث عامه که روایات فاقد اعتبار نسخ‌التلاوة را پذیرفتند و اخبارى‌هاى شیعه که بدون ارزیابى همه جانبه، برخى روایات را دست‌آویز خویش ساختند، مسئله صیانت قرآن از هر نوع تحریف، عقیده تردیدناپذیر همه مسلمانان اعم از عالم و عامى بوده است<ref>ر.ک: همان، ص183</ref>. | نص قرآن شریف همان وحى محمدى(ص) است که از روزگار پیامبر اکرم(ص) تا امروز در میان تمام فرق اسلامى با همه اختلافات مذهبى، سیاسى، اجتماعى، فرهنگى و نژادى که داشته‌اند، نسل به نسل به طور متواتر برقرار مانده و احدى مجال دستبرد و دگرگونى این ماده و صورت را نیافته و صیانت آن از سوى خداى على عظیم تضمین گردیده است، درحالی‌که قرائات گوناگون قاریان هرگز برخوردار از چنین ویژگى و تواتر نبوده و متفق‌علیه امت اسلامى نیست<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>. غیر از اهل‌الحدیث عامه که روایات فاقد اعتبار نسخ‌التلاوة را پذیرفتند و اخبارى‌هاى شیعه که بدون ارزیابى همه جانبه، برخى روایات را دست‌آویز خویش ساختند، مسئله صیانت قرآن از هر نوع تحریف، عقیده تردیدناپذیر همه مسلمانان اعم از عالم و عامى بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص183</ref>. | ||
نویسنده پس از اشاره به منابع مختلف برای تفسیر قرآن کریم، خود کلام الهی را منبعی برای تفسیر خودش دانسته است: یکى از اصول عقلایى در تفسیر و شناخت معناى سخن یک گوینده یا نوشته یک نویسنده، مراجعه به سایر گفته‌ها و نوشته‌هاى اوست. بر این اساس سخنان یک فرد به‌نوبه خود منبع قابل‌توجهی برای به دست آوردن منظور و مقصود وى است. با توجه به این اصل عقلایى آیات قرآن کریم که سخن خداى حکیم و مبرّا از هر غفلت و نقصانى است، مفسر و مبین یکدیگر و منبع شناخت مقاصد خداوند است<ref>ر.ک: همان، ص206</ref>. در رابطه با آیات متشابه نیز راسخان در علم مى‌توانند تأویل درست آیات متشابه را به دست آورند. البته رسول اکرم(ص) و پیشوایان معصوم الهى مصداق کامل راسخ در علم هستند<ref>ر.ک: همان، ص212</ref>. | نویسنده پس از اشاره به منابع مختلف برای تفسیر قرآن کریم، خود کلام الهی را منبعی برای تفسیر خودش دانسته است: یکى از اصول عقلایى در تفسیر و شناخت معناى سخن یک گوینده یا نوشته یک نویسنده، مراجعه به سایر گفته‌ها و نوشته‌هاى اوست. بر این اساس سخنان یک فرد به‌نوبه خود منبع قابل‌توجهی برای به دست آوردن منظور و مقصود وى است. با توجه به این اصل عقلایى آیات قرآن کریم که سخن خداى حکیم و مبرّا از هر غفلت و نقصانى است، مفسر و مبین یکدیگر و منبع شناخت مقاصد خداوند است.<ref>ر.ک: همان، ص206</ref>. در رابطه با آیات متشابه نیز راسخان در علم مى‌توانند تأویل درست آیات متشابه را به دست آورند. البته رسول اکرم(ص) و پیشوایان معصوم الهى مصداق کامل راسخ در علم هستند<ref>ر.ک: همان، ص212</ref>. | ||