۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
نهج الحق و كشف الصدق: تفاوت میان نسخه‌ها
غنی سازی متن
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها ==' به '==وابسته‌ها==') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
(غنی سازی متن) |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''نهج الحق و کشف الصدق''' تألیف [[حلی، حسن بن یوسف|حسن بن يوسف بن على بن مطهر حلى]] معروف به [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] است که يكى از استدلالى‌ترين كتب اعتقادى شيعه است که در آن موارد اختلاف اهل سنت با قرآن و سنت در اصول و فروع دين و اثبات حقانيت تشیع با ذكر ادلّه قانع كننده‌اي ذكر شده است. | |||
مؤلف در اين كتاب براهينى را ذكر مى‌كرده و | |||
به عنوان عقيدۀ خود انتخاب مى‌كند.اين كتاب به گفته مؤلف به‌طور مختصر و بدون زوائد نوشته شده است. | به عنوان عقيدۀ خود انتخاب مى‌كند.اين كتاب به گفته مؤلف به‌طور مختصر و بدون زوائد نوشته شده است. | ||
بعد از وفات مؤلف، فضل بن روزبهان اصفهانى در رد و نقض اين كتاب كتابى تألیف نمود به نام «ابطال الباطل و اهمال كشف العاطل».شهيد قاضى سيد نورالله شوشترى كتاب روزبهان را نقد و از آراء [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] دفاع نمود، او كتاب خود را | كتاب نهج الحق را [[حلی، حسن بن یوسف|علامه]] به امر سلطان محمد خدابنده(اولجايتو) نگاشته است. | ||
اين كتاب علاوه بر مباحث اعتقادى، به بخشى از مباحث فقهى و اصول فقه هم پرداخته است. | |||
بعد از وفات مؤلف، فضل بن روزبهان اصفهانى در رد و نقض اين كتاب كتابى تألیف نمود به نام «ابطال الباطل و اهمال كشف العاطل».شهيد [[شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین|قاضى سيد نورالله شوشترى]] كتاب روزبهان را نقد و از آراء [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] دفاع نمود، او كتاب خود را «[[إحقاق الحق و إزهاق الباطل|احقاق حق]]» نام نهاد. | |||
وقتى عامه از كتاب قاضى اطلاع پيدا كردند او را آنقدر مورد ضرب و شتم قرار دادند كه بالأخره در سال 1019 ه.ق به شهادت رسيد. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب به‌طور كلى در هشت مساله، مباحث مربوط به عقائد، اصول فقه و فقه را بيان | كتاب به‌طور كلى در هشت مساله، مباحث مربوط به عقائد، اصول فقه و فقه را بيان كرده است. | ||
كرده است. | |||
المسألة الاولى:مسأله اول در مورد محسوسات مى‌باشد. | |||
مؤلف مى‌گويد:محسوسات اصل اعتقادات مى‌باشد.اين مسأله از هفت بحث تشكيل يافته است.مباحثى همچون: ادراك، شرائط روية، وجوب روية، امتناع ادراك با فقدان شرائط و اينكه خداوند رويت نمى‌شود.<ref>نهج الحق و کشف الصدق نوشته، علامه حلی، ص۳۹</ref> | |||
المسألة الثانية:در مورد مباحث نظر مى‌باشد.در اين مسأله مؤلف طى 7 بحث از كيفيت علم به نتيجه در قضايا، واجب بودن نظر عقلا و واجب بودن معرفت عقلا بحث مى‌كند.<ref>همان، ص۴۹</ref> | |||
المسألة الثانية:در مورد مباحث نظر مى‌باشد.در اين مسأله مؤلف طى 7 بحث از كيفيت علم به نتيجه در قضايا، واجب بودن نظر عقلا و واجب بودن معرفت عقلا بحث مى‌كند. | |||
المسألة الثالثة:مباحث مربوط به صفات خداوند و عدل مى‌باشد.اين مسأله از 11 مبحث تشكيل يافته است؛ مباحثى پيرامون قدرت خداوند، جسم نبودن او، جهت نداشتن، اتحاد و طول نداشتن در غير، مباحثى پيرامون كلام الهى و...مطرح | المسألة الثالثة:مباحث مربوط به صفات خداوند و عدل مى‌باشد.اين مسأله از 11 مبحث تشكيل يافته است؛ مباحثى پيرامون قدرت خداوند، جسم نبودن او، جهت نداشتن، اتحاد و طول نداشتن در غير، مباحثى پيرامون كلام الهى و...مطرح شده است.بحث يازدهم اين مسأله مربوط به عدل مى‌باشد اين از 19 مطلب تشكيل يافته است كه مؤلف طى اين 19 مطلب ادلۀ عدالت خداوند، بيان و ادله جبريون و قدريها را مورد انتقاد قرار داده و از حسن و قبح افعال، كسب، اراده، تكليف و اعراض بحث مى‌كند.<ref>همان، ص۵۳</ref> | ||
شده است.بحث يازدهم اين مسأله مربوط به عدل مى‌باشد اين از 19 مطلب تشكيل يافته است كه مؤلف طى اين 19 مطلب ادلۀ عدالت خداوند، بيان و ادله جبريون و قدريها را مورد انتقاد قرار داده و از حسن و قبح افعال، كسب، اراده، تكليف و اعراض بحث مى‌كند. | |||
المسألة الرابعة فى النبوة:اين مسأله كه بيشتر در مورد نبوت خاصه مى‌باشد از 3 مبحث تشكيل يافته است؛ اثبات نبوت حضرت خاتم(ص)، عصمت انبياء(ع) و منزه بودن پيامبر(ص) از دنائت پدران و ناپاكى مادران. | المسألة الرابعة فى النبوة:اين مسأله كه بيشتر در مورد نبوت خاصه مى‌باشد از 3 مبحث تشكيل يافته است؛ اثبات نبوت حضرت خاتم(ص)، عصمت انبياء(ع) و منزه بودن پيامبر(ص) از دنائت پدران و ناپاكى مادران.<ref>همان، ص۱۳۹</ref> | ||
المسألة الخامسة:در رابطه با مباحث مربوط به امامت است كه از چهار مبحث تشكيل يافته است.مبحث اول در وجوب عصمت امام، مبحث دوم در اثبات افضليت امام از رعيت، مبحث سوم در طريق تعيين امام و مبحث چهارم در تعيين امام است.مؤلف در ابتدا به ادلۀ عقلى و سپس به ادلۀ نقلى بر امامت بلافصل امیرالمؤمنین(ع) استدلال مى‌كند.[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] در ادلۀ نقلى كه خود بدو قسم تقسيم شده است ابتدا آيات را كه 84 آيه مى‌باشد،ذكر كرده و سپس روايات را كه 27 روايت از پيامبر مى‌باشد ذكر نموده است.او سپس به بيان فضائل امیرالمؤمنین پرداخته و بعد از آن به بخشى از مطاعن خلفاى ثلاثه اشاره مى‌كند مؤلف در پايان اين مبحث به بعضى از مطاعن معاويه و همچنين بعضى از صحابه | المسألة الخامسة:در رابطه با مباحث مربوط به امامت است كه از چهار مبحث تشكيل يافته است.مبحث اول در وجوب عصمت امام، مبحث دوم در اثبات افضليت امام از رعيت، مبحث سوم در طريق تعيين امام و مبحث چهارم در تعيين امام است.مؤلف در ابتدا به ادلۀ عقلى و سپس به ادلۀ نقلى بر امامت بلافصل امیرالمؤمنین(ع) استدلال مى‌كند.[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] در ادلۀ نقلى كه خود بدو قسم تقسيم شده است ابتدا آيات را كه 84 آيه مى‌باشد،ذكر كرده و سپس روايات را كه 27 روايت از پيامبر مى‌باشد ذكر نموده است.او سپس به بيان فضائل امیرالمؤمنین پرداخته و بعد از آن به بخشى از مطاعن خلفاى ثلاثه اشاره مى‌كند مؤلف در پايان اين مبحث به بعضى از مطاعن معاويه و همچنين بعضى از صحابه | ||
اشاره نموده است.او بحثى نيز پيرامون كارهاى عايشه دارد. | اشاره نموده است.او بحثى نيز پيرامون كارهاى عايشه دارد.<ref>همان، ص۱۴۶</ref> | ||
المسألة السادسة:در مسائل مربوط به معاد مى‌باشد.مؤلف در اين مسأله تنها دو مبحث از مباحث معاد، يعنى اثبات معاد جسمانى و بحث استحقاق ثواب و عقاب را مورد بحث و بررسى قرار داده است. | المسألة السادسة:در مسائل مربوط به معاد مى‌باشد.مؤلف در اين مسأله تنها دو مبحث از مباحث معاد، يعنى اثبات معاد جسمانى و بحث استحقاق ثواب و عقاب را مورد بحث و بررسى قرار داده است.<ref>همان، ص۳۷۶</ref> | ||
المسألة السابعة:مؤلف در اين مسأله مباحثى را پيرامون اصول فقه مطرح كرده است.مطالب اين مسأله در دو فصل تنظيم شده‌اند:فصل اول مباحث مربوط به تكليف همچون حكم، اقسام واجب، مخاطب تكليف بودن كفار، انقطاع تكليف و تعلق تكليف‌به محال و فصل دوم مباحث مربوط به ادله مى‌باشد؛ مباحثى همچون كتاب، | المسألة السابعة:مؤلف در اين مسأله مباحثى را پيرامون اصول فقه مطرح كرده است.مطالب اين مسأله در دو فصل تنظيم شده‌اند:فصل اول مباحث مربوط به تكليف همچون حكم، اقسام واجب، مخاطب تكليف بودن كفار، انقطاع تكليف و تعلق تكليف‌به محال و فصل دوم مباحث مربوط به ادله مى‌باشد؛ مباحثى همچون كتاب، | ||
اجماع، خبر، قياس، استحسان، اجتهاد و... | اجماع، خبر، قياس، استحسان، اجتهاد و...<ref>همان، ص۳۷۹</ref> | ||
المسألة الثامنة:در اين مساله مباحث مربوط به فقه در 17 فصل بيان شده است.در واقع هريك از فصل‌ها به نام يكى از ابواب فقهى مى‌باشد و مؤلف در هريك از آنها موارد اختلافى بين شيعۀ اماميه و ديگر مذاهب اسلامى را | المسألة الثامنة:در اين مساله مباحث مربوط به فقه در 17 فصل بيان شده است.در واقع هريك از فصل‌ها به نام يكى از ابواب فقهى مى‌باشد و مؤلف در هريك از آنها موارد اختلافى بين شيعۀ اماميه و ديگر مذاهب اسلامى را بيان مى‌كند.<ref>همان، ص۴۰۹</ref> | ||
بيان مى‌كند. | |||
==ویژگی‌هاى كتاب== | ==ویژگی‌هاى كتاب== | ||