۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اخبار نامه: تاریخ تالشان از سلطنت نادرشاه تا سلطنت محمدشاه قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها
اخبار نامه: تاریخ تالشان از سلطنت نادرشاه تا سلطنت محمدشاه قاجار (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۴:۵۱
، ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'وي' به 'وی'
جز (جایگزینی متن - 'پايان' به 'پایان') |
جز (جایگزینی متن - 'وي' به 'وی') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =تاریخ تالشان از سلطنت نادرشاه تا سلطنت محمدشاه قاجار | | عنوان‌های دیگر =تاریخ تالشان از سلطنت نادرشاه تا سلطنت محمدشاه قاجار | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[احمد بن خداوردی]] ( | [[احمد بن خداوردی]] (نویسنده) | ||
[[احمدی، حسین]] (محقق) | [[احمدی، حسین]] (محقق) | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''اخبارنامه'''، اثرى بى مانند به زبان فارسى و حاوى شرح حوادث و | '''اخبارنامه'''، اثرى بى مانند به زبان فارسى و حاوى شرح حوادث و رویدادهايى است كه در يك دوره تقريبا يكصدساله، از دوره نادرشاه افشار تا اواخر سلطنت فتحعلى شاه قاجار در سرزمين تالشان اتفاق افتاده است. | ||
مؤلف در بيان انگيزه خود از نگارش اين اثر | مؤلف در بيان انگيزه خود از نگارش اين اثر مى‌نویسد: | ||
پس من ميرزا احمد ميرزا | پس من ميرزا احمد ميرزا خداویردى اغلى در سن هفتاد سالگى بر خود لازم دانسته وصف آبا واجداد و خود را به رقم تحرير بياورم كه بعد از من اولادان من بخوانند و بدانند.» | ||
با توجه به سن مؤلف، كه ظاهرا هفتاد و هفت سال به طول انجاميده است، به نظر مى‌رسد، ميرزا احمد در سال 1299ق. شروع به نوشتن کتاب كرده و آن را در 1307ق. در مدتى كمتر از هشت سال به پایان برده است. | با توجه به سن مؤلف، كه ظاهرا هفتاد و هفت سال به طول انجاميده است، به نظر مى‌رسد، ميرزا احمد در سال 1299ق. شروع به نوشتن کتاب كرده و آن را در 1307ق. در مدتى كمتر از هشت سال به پایان برده است. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
بخش دوم کتاب كه وقايع آن به دوره آقا محمدخان اختصاص دارد، با فرار مرتضى قليخان - برادر آقا محمدخان - به سرزمين تالش آغاز مى‌شود كه طى آن حاكميت ميرمصطفى‌خان بر اين منطقه به تفصيل بازگو مى‌شود. | بخش دوم کتاب كه وقايع آن به دوره آقا محمدخان اختصاص دارد، با فرار مرتضى قليخان - برادر آقا محمدخان - به سرزمين تالش آغاز مى‌شود كه طى آن حاكميت ميرمصطفى‌خان بر اين منطقه به تفصيل بازگو مى‌شود. | ||
در بخش سوم، شرح مشاهدات | در بخش سوم، شرح مشاهدات نویسنده از دوره دوم جنگ‌هاى روس و ايران درج گرديده است. | ||
در بخش پایانى کتاب، شرح حال | در بخش پایانى کتاب، شرح حال نویسنده با اشاره به چگونگى تسلط روس‌ها بر منطقه تالشان و نابودى خاندان ميرمصطفى‌خان و سرانجام اين خاندان و نيز جنايات روس‌ها در اين خطه بيان شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
بخش نخست کتاب، از دوره نادرشاه آغاز و تا زمان آقا محمدخان پایان مى‌يابد كه ميرزا احمد از پدرش، ميرزا | بخش نخست کتاب، از دوره نادرشاه آغاز و تا زمان آقا محمدخان پایان مى‌يابد كه ميرزا احمد از پدرش، ميرزا خداویردى، يا ديگران شنيده و آن را به نگارش درآورده است. | ||
نویسنده در اين بخش قصد دارد خاندان ميرمصطفى‌خان، پسر قره‌خان فرزند ميرعباس‌بيگ را كه پس از مرگ نادرشاه به هواى به دست گرفتن قدرت و حاكميت بر تالش شمالى با سهراب بيگ به رقابت پرداخت، را از نسل پيامبر، و حاكميت او بر تالش شمالى را از مقدرات الهى بداند؛ در نتيجه ضمن توصيف ماجراى آمدن ميرعباس‌بيگ از روستاى هير خلخال به تالش شمالى، از ارتباط وى با خداوند سخن مى‌گوید كه بى گمان داستانى بيش نيست. | |||
بخش دوم کتاب، در دوره آقا محمدخان قاجار، با فرار مرتضى قلى‌خان، برادر آقامحمدخان - كه مؤلف آن را رضاقلى‌خان، برادر فتحعلى شاه، مى‌داند - به سرزمين تالش و حاكميت ميرمصطفى‌خان آغاز مى‌شود كه مؤلف اين حوادث را با تفصيل بيشترى از پدرش روايت مى‌كند. | بخش دوم کتاب، در دوره آقا محمدخان قاجار، با فرار مرتضى قلى‌خان، برادر آقامحمدخان - كه مؤلف آن را رضاقلى‌خان، برادر فتحعلى شاه، مى‌داند - به سرزمين تالش و حاكميت ميرمصطفى‌خان آغاز مى‌شود كه مؤلف اين حوادث را با تفصيل بيشترى از پدرش روايت مى‌كند. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
بخش سوم کتاب كه با مرگ مير مصطفى‌خان آغاز مى‌شود؛ شامل دو بخش است: بخش نخست مطالبى است كه مؤلف به نقل از پدرش نوشته و بخش دوم بيشتر شرح مشاهدات ميرزا احمد از دوره دوم جنگ‌هاى روس و ايران است كه به مراتب تفصيل بيشترى دارد. | بخش سوم کتاب كه با مرگ مير مصطفى‌خان آغاز مى‌شود؛ شامل دو بخش است: بخش نخست مطالبى است كه مؤلف به نقل از پدرش نوشته و بخش دوم بيشتر شرح مشاهدات ميرزا احمد از دوره دوم جنگ‌هاى روس و ايران است كه به مراتب تفصيل بيشترى دارد. | ||
بخش پایانى کتاب كه شرح حال | بخش پایانى کتاب كه شرح حال نویسنده و پدرش در دوران پس از جدايى از ميرحسين خان، پسر مير مصطفى‌خان، است، مطالب دست اولى از چگونگى تسلط روس‌ها بر منطقه و نابودى خاندان ميرمصطفى‌خان، تبعيد تالشان به سيبرى، بخشش زمين‌هاى تالشان به فرماندهى نظامى روسى مستقر در منطقه، غارت اموال سرزمين تالش توسط روس‌ها، نيرنگ برادران ميرحسين خان براى تسليم وى به فرمانده روسى لنكران، محدوديت‌هاى ايجاد شده براى سفر تالشان، مهاجرت اقليت‌هاى غير تالشى از ارانى، ارمنى و روسى به سرزمين تالش و سرانجام اطلاعاتى در مورد بالاخان، حاكم كرگان‌رود، و عليقلى‌خان، حاكم تالش دولاب، به خوانندگان ارائه مى‌دهد. | ||
== | ==ویژگى‌ها== | ||
اخبارنامه در مقايسه با آثار ساير | اخبارنامه در مقايسه با آثار ساير نویسندگان ديگر ویژگى‌هاى منحصر به فردى دارد كه عبارتند از: | ||
صراحت گفتار، نداشتن تسلط كامل به دستور زبان فارسى، يكسان به كار بردن حروف مترادفى؛ چون:ق غ، چ ج، ز ض، ح ه و... و در نتيجه داشتن غلطهاى املايى متعددى؛ همچون: حياط حياتف، هولناك حولناك و...، تعصب نسبت به مردم مسلمان ايران و زبان فارسى و در برابر بيزارى از روس‌ها. | صراحت گفتار، نداشتن تسلط كامل به دستور زبان فارسى، يكسان به كار بردن حروف مترادفى؛ چون:ق غ، چ ج، ز ض، ح ه و... و در نتيجه داشتن غلطهاى املايى متعددى؛ همچون: حياط حياتف، هولناك حولناك و...، تعصب نسبت به مردم مسلمان ايران و زبان فارسى و در برابر بيزارى از روس‌ها. | ||