۵۳٬۳۲۷
ویرایش
ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '==وابسته‌ها=={{وابسته‌ها}}' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
</div> | </div> | ||
'''ابوريحان محمد بن احمد بيرونى''' از دانشمندان بزرگ قرن چهارم و پنجم هجرى در دوم ذى الحجة سال 362ق در محلّى به نام بيرون در حومۀ خوارزم‌زاده شد و نسبت بيرونى را از آن‌جا گرفت.دربارۀ نسب و پدر وى اطلاع چندانى در دست نيست.كنيۀ ابوريحان نيز روشن نيست.نامش محمد بن احمد است‌كه چيزى از آن نمى‌شود فهميد.وى به خوبى از عهدۀ فراگيرى علوم زمان خويش برآمد و سفرهاى بسيار و دوره‌گردى و شوق معرفت، كه از آغاز سن عواطف او را ملتهب كرده بود، به وسعت معلومات وى كمك كرد.از همان آغاز در زمينۀ دانش به مسائلى توجه داشت كه در ميان متعلّمان قرون وسطاى اسلامى چندان معهود و شناخته شده نبود.وى در سن 20 سالگى وطن خود را ترك كرد و به سوى سواحل درياى قزوين (خزر)روانه شد.در گرگان از توجهات قابوس بن وشمگير زيارى بهره برد و نخستين تأليف‌بزرگ خود«آثار الباقية» را به او پيشكش كرد.وى مكاتباتى با [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، معاصركوچكترش-داشت كه عمق معرفت فلسفى و تندخويى او را نشان مى‌دهد.در حدودسال 400ق به وطن خويش بازگشت و خيلى زود دستخوش دسيسه‌ها و توطئه‌هاى سياسى شد و در سال 408ق محمود غزنوى وى را به عنوان عنصر نامطمئن با خود به غزنه بردو پيوسته تحت نظر وى بود.در اين دوران كه زندگى برايش سخت بود و ابزار و لوازم علمى براى ادامه تحقيقات را در اختيار نداشت، تعدادى کتاب بزرگ و از جمله اثر معروف «[[تحقيق ما للهند]]» را تأليف كرد.گرچه نام بيرونى در نوشته‌هاى عربى در زمينۀ جغرافيا و جهان‌گردى مقامى دارد اما چنانكه از مؤلفات وى برمى‌آيد، وى جغرافى‌شناس نبوده است.به تعبير درست‌تر او بيشتر از آنكه جغرافى‌دان باشد مؤلفى بوده با معرفتى بسيار گسترده كه همه علوم دوران را آموخته است.قلمرو مطالعات وى چنان گسترده بود كه تعيين شمار علومى كه در آن دستى نداشت آسانتر از تعيين علوم مورد علاقۀ اوست.قلمرو فعاليت علمى او رياضيات و نجوم و علوم مربوط به آن است و طبيعى است كه ابوريحان در زمينۀ جغرافيا به ناحيۀ رياضى و نجومى آن توجه داشته است. | |||
ابوريحان محمد بن احمد بيرونى از دانشمندان بزرگ قرن چهارم و پنجم هجرى در دوم ذى الحجة سال 362ق در محلّى به نام بيرون در حومۀ خوارزم‌زاده شد و نسبت بيرونى را از آن‌جا گرفت.دربارۀ نسب و پدر وى اطلاع چندانى در دست نيست.كنيۀ ابوريحان نيز روشن نيست.نامش محمد بن احمد است‌كه چيزى از آن نمى‌شود فهميد.وى به خوبى از عهدۀ فراگيرى علوم زمان خويش برآمد و سفرهاى بسيار و دوره‌گردى و شوق معرفت، كه از آغاز سن عواطف او را ملتهب كرده بود، به وسعت معلومات وى كمك كرد.از همان آغاز در زمينۀ دانش به مسائلى توجه داشت كه در ميان متعلّمان قرون وسطاى اسلامى چندان معهود و شناخته شده نبود.وى در سن 20 سالگى وطن خود را ترك كرد و به سوى سواحل درياى قزوين (خزر)روانه شد.در گرگان از توجهات قابوس بن وشمگير زيارى بهره برد و نخستين تأليف‌بزرگ خود«آثار الباقية» را به او پيشكش كرد.وى مكاتباتى با [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، معاصركوچكترش-داشت كه عمق معرفت فلسفى و تندخويى او را نشان مى‌دهد.در حدودسال 400ق به وطن خويش بازگشت و خيلى زود دستخوش دسيسه‌ها و توطئه‌هاى سياسى شد و در سال 408ق محمود غزنوى وى را به عنوان عنصر نامطمئن با خود به غزنه بردو پيوسته تحت نظر وى بود.در اين دوران كه زندگى برايش سخت بود و ابزار و لوازم علمى براى ادامه تحقيقات را در اختيار نداشت، تعدادى کتاب بزرگ و از جمله اثر معروف «[[تحقيق ما للهند]]» را تأليف كرد.گرچه نام بيرونى در نوشته‌هاى عربى در زمينۀ جغرافيا و جهان‌گردى مقامى دارد اما چنانكه از مؤلفات وى برمى‌آيد، وى جغرافى‌شناس نبوده است.به تعبير درست‌تر او بيشتر از آنكه جغرافى‌دان باشد مؤلفى بوده با معرفتى بسيار گسترده كه همه علوم دوران را آموخته است.قلمرو مطالعات وى چنان گسترده بود كه تعيين شمار علومى كه در آن دستى نداشت آسانتر از تعيين علوم مورد علاقۀ اوست.قلمرو فعاليت علمى او رياضيات و نجوم و علوم مربوط به آن است و طبيعى است كه ابوريحان در زمينۀ جغرافيا به ناحيۀ رياضى و نجومى آن توجه داشته است. | |||
==آثار او== | ==آثار او== | ||