شرح حال محقق اردبیلی و معرفی تألیفات او: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '..<ref>' به '.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''')
جز (جایگزینی متن - '..<ref>' به '.<ref>')
خط ۳۸: خط ۳۸:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
در بخش نخست، به معرفی کتب تراجم و رجالی پرداخته شده که به شرح‌حال و گزارش جنبه‌های مختلف زندگی محقق اردبیلی مبادرت نموده‌اند. از جمله این کتب، عبارتند از: «[[روضة المتقين في شرح من‌لايحضره‌الفقيه|روضة المتقين]]» محمدتقی مجلسی (متوفی 1070ق)؛ «فائق المقال» احمد بن عبدالرضا (متوفی 1085ق)؛ «الزهر الربيع» سید جزائری؛ «حدائق المقربين» خاتون‌آبادی (متوفی1116ق)؛ «رياض السياحة» شیروانی (متوفی 1253ق) و...<ref>متن کتاب، ص7-113</ref>
در بخش نخست، به معرفی کتب تراجم و رجالی پرداخته شده که به شرح‌حال و گزارش جنبه‌های مختلف زندگی محقق اردبیلی مبادرت نموده‌اند. از جمله این کتب، عبارتند از: «[[روضة المتقين في شرح من‌لايحضره‌الفقيه|روضة المتقين]]» محمدتقی مجلسی (متوفی 1070ق)؛ «فائق المقال» احمد بن عبدالرضا (متوفی 1085ق)؛ «الزهر الربيع» سید جزائری؛ «حدائق المقربين» خاتون‌آبادی (متوفی1116ق)؛ «رياض السياحة» شیروانی (متوفی 1253ق) و..<ref>متن کتاب، ص7-113</ref>


در بخش دوم، ناصرالدین حجازی، به معرفی اساتید، همدرسان و شاگردان محقق اردبیلی پرداخته است. برخی از این افراد عبارتند از:
در بخش دوم، ناصرالدین حجازی، به معرفی اساتید، همدرسان و شاگردان محقق اردبیلی پرداخته است. برخی از این افراد عبارتند از:
# اساتید: سید علی صائغ عاملی؛ الیاس اردبیلی؛ ظهیرالدین میسی عاملی؛ مولانا جمال‌الدین محمود و سید امیر فیض‌الله<ref>همان، ص121-126</ref>
# اساتید: سید علی صائغ عاملی؛ الیاس اردبیلی؛ ظهیرالدین میسی عاملی؛ مولانا جمال‌الدین محمود و سید امیر فیض‌الله<ref>همان، ص121-126</ref>
# همدرسان: مولی عبدالله یزدی و فاضل باغنوی<ref>همان، ص126-127</ref>
# همدرسان: مولی عبدالله یزدی و فاضل باغنوی<ref>همان، ص126-127</ref>
# شاگردان: مولی عبدالله تستری؛ شیخ حسن [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]]؛ سید محمد عاملی؛ سید میرزا محمد استرآبادی؛ مولی عنایت‌الله قهپائی؛ میر فضل‌الله استرآبادی؛ میر علام و...<ref>همان، ص128-150</ref>
# شاگردان: مولی عبدالله تستری؛ شیخ حسن [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]]؛ سید محمد عاملی؛ سید میرزا محمد استرآبادی؛ مولی عنایت‌الله قهپائی؛ میر فضل‌الله استرآبادی؛ میر علام و..<ref>همان، ص128-150</ref>


در بخش سوم، نوشته علی‌اکبر زمانی‌نژاد، در دو فصل، به کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی آثار محقق اردبیلی پرداخته شده است:
در بخش سوم، نوشته علی‌اکبر زمانی‌نژاد، در دو فصل، به کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی آثار محقق اردبیلی پرداخته شده است:
خط ۵۴: خط ۵۴:
بخش چهارم، رساله‌ای است نوشته حسن‌زاده مراغه‌ای، پیرامون «حديقة الشيعة» مقدس اردبیلی. این کتاب، از همان سال‌های تألیف، از میان کتاب‌های فارسی که در امامت و فضائل ائمه(ع) نگارش یافته، از شهرت و مقبولیت خاص و بسزایی برخوردار گشته است و نسخه‌های خطی فراوانی از آن در کتابخانه‌ها موجود است و در فهرست‌ها با عنوان‌های: «حديقة الشيعة في تفصيل أحوال النبي و الأئمة»، «حديقة الشيعة في أصول‌الدين» و «زبدة الشيعة في تفصيل أحوال النبي و الأئمة» معرفی شده است. این کتاب، شرح زندگانی پیامبر و ائمه(ع) و دفاع از حقانیت شیعه می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص311</ref>
بخش چهارم، رساله‌ای است نوشته حسن‌زاده مراغه‌ای، پیرامون «حديقة الشيعة» مقدس اردبیلی. این کتاب، از همان سال‌های تألیف، از میان کتاب‌های فارسی که در امامت و فضائل ائمه(ع) نگارش یافته، از شهرت و مقبولیت خاص و بسزایی برخوردار گشته است و نسخه‌های خطی فراوانی از آن در کتابخانه‌ها موجود است و در فهرست‌ها با عنوان‌های: «حديقة الشيعة في تفصيل أحوال النبي و الأئمة»، «حديقة الشيعة في أصول‌الدين» و «زبدة الشيعة في تفصيل أحوال النبي و الأئمة» معرفی شده است. این کتاب، شرح زندگانی پیامبر و ائمه(ع) و دفاع از حقانیت شیعه می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص311</ref>
   
   
درباره مقدس اردبیلی، بیش از بیست داستان، کرامت، حکایت، سلوک اخلاقی و... در کتب تراجم و شرح‌حال‌نگاری ذکر شده که ممکن است داستان را چند نفر از علما در کتاب‌هایشان به گونه‌های مختلف، نوشته باشند. نویسنده بدون تصرف، عین مطالبی را که نوشته‌اند، در بخش پنجم، تحت عنوان «داستان‌هایی از زندگی مقدس اردبیلی» آورده و خود به این نکته اشاره کرده که شاید برخی از این داستان‌ها، واقعیت نداشته باشد و یا مربوط به سایر علما بوده و به مرور زمان، به مقدس اردبیلی نسبت داده شده باشد. فهرست عناوین برخی از داستان‌ها به‌نحو اختصار عبارت است از: لباس شستن مقدس اردبیلی؛ بحث مقدس اردبیلی با مولی عبدالله تستری؛ یاری بیچارگان در قحطی؛ بخشش عمامه؛ اهمیت تحصیل علم؛ برنامه مطالعه مقدس اردبیلی؛ عدم صدور فعل مباح و مکروه؛ مراعات حقوق حیوانات؛ داستان مرکب و نامه و پیاده رفتن؛ نامه به شاهان و...<ref>ر.ک: همان، ص391</ref>
درباره مقدس اردبیلی، بیش از بیست داستان، کرامت، حکایت، سلوک اخلاقی و... در کتب تراجم و شرح‌حال‌نگاری ذکر شده که ممکن است داستان را چند نفر از علما در کتاب‌هایشان به گونه‌های مختلف، نوشته باشند. نویسنده بدون تصرف، عین مطالبی را که نوشته‌اند، در بخش پنجم، تحت عنوان «داستان‌هایی از زندگی مقدس اردبیلی» آورده و خود به این نکته اشاره کرده که شاید برخی از این داستان‌ها، واقعیت نداشته باشد و یا مربوط به سایر علما بوده و به مرور زمان، به مقدس اردبیلی نسبت داده شده باشد. فهرست عناوین برخی از داستان‌ها به‌نحو اختصار عبارت است از: لباس شستن مقدس اردبیلی؛ بحث مقدس اردبیلی با مولی عبدالله تستری؛ یاری بیچارگان در قحطی؛ بخشش عمامه؛ اهمیت تحصیل علم؛ برنامه مطالعه مقدس اردبیلی؛ عدم صدور فعل مباح و مکروه؛ مراعات حقوق حیوانات؛ داستان مرکب و نامه و پیاده رفتن؛ نامه به شاهان و..<ref>ر.ک: همان، ص391</ref>


بخش هفتم، دربردارنده هفت مقاله در شرح حال محقق اردبیلی، به شرح زیر می‌باشد:
بخش هفتم، دربردارنده هفت مقاله در شرح حال محقق اردبیلی، به شرح زیر می‌باشد:
خط ۷۲: خط ۷۲:
#:نویسنده در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف زندگی مقدس اردبیلی پرداخته است. عناوین این مقاله عبارتند از: زادگاه مقدس؛ غفلت تاریخ؛ تحصیل؛ سید علی صائغ؛ خدمات علمی و فرهنگی مقدس؛ ابتکار در تعلیم؛ درخشش نبوغ؛ تألیف شرح ارشاد و شاگردان؛ پندنامه محقق و اخلاص مردان خدا<ref>همان، ص720-729</ref>
#:نویسنده در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف زندگی مقدس اردبیلی پرداخته است. عناوین این مقاله عبارتند از: زادگاه مقدس؛ غفلت تاریخ؛ تحصیل؛ سید علی صائغ؛ خدمات علمی و فرهنگی مقدس؛ ابتکار در تعلیم؛ درخشش نبوغ؛ تألیف شرح ارشاد و شاگردان؛ پندنامه محقق و اخلاص مردان خدا<ref>همان، ص720-729</ref>


آخرین بخش، کتابنامه اردبیل و محقق اردبیلی می‌باشد که از جمله این کتاب‌ها، عبارتند از: «آثار البلاد و أخبار العباد» تألیف زکریا بن محمد بن محمود قزوینی؛ «آثار باستانی آذربایجان» تألیف سید جمال ترابیطباطبائی؛ «إثبات الهداة» تألیف [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملی]]؛ «آذربایجان در سیر تاریخ ایران» تألیف رحیم رئیس‌نیا و...<ref>همان، ص740</ref>
آخرین بخش، کتابنامه اردبیل و محقق اردبیلی می‌باشد که از جمله این کتاب‌ها، عبارتند از: «آثار البلاد و أخبار العباد» تألیف زکریا بن محمد بن محمود قزوینی؛ «آثار باستانی آذربایجان» تألیف سید جمال ترابیطباطبائی؛ «إثبات الهداة» تألیف [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملی]]؛ «آذربایجان در سیر تاریخ ایران» تألیف رحیم رئیس‌نیا و..<ref>همان، ص740</ref>


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش