پرش به محتوا

حق المبين في تصويب المجتهدين و تخطئة الاخباريين: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۲: خط ۵۲:
[[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شيخ جعفر]]، فرق‌هاى ميان اخباريان و اصوليان را مورد بررسى قرار داده، به ذكر اختلافات اين دو گروه پرداخته است كه به برخى از عمده‌ترين اين اختلافات اشاره مى‌شود:
[[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شيخ جعفر]]، فرق‌هاى ميان اخباريان و اصوليان را مورد بررسى قرار داده، به ذكر اختلافات اين دو گروه پرداخته است كه به برخى از عمده‌ترين اين اختلافات اشاره مى‌شود:


1. اخباريان، اجتهاد را حرام مى‌دانند، اما اصوليان آن را واجب كفايى و حتى برخى از آنان واجب عينى مى‌دانند، چنان‌كه [[استرآبادی، محمدامین|ملا محمد امين استرابادى]] در كتاب «الفوائد المدنية»، منكر اجتهاد شده و گفته است كه روش علماى پيشين، اجتهادى نبوده است؛
#اخباريان، اجتهاد را حرام مى‌دانند، اما اصوليان آن را واجب كفايى و حتى برخى از آنان واجب عينى مى‌دانند، چنان‌كه [[استرآبادی، محمدامین|ملا محمد امين استرابادى]] در كتاب «الفوائد المدنية»، منكر اجتهاد شده و گفته است كه روش علماى پيشين، اجتهادى نبوده است؛
 
#اخباريان، ادله را به كتاب و سنت منحصر مى‌دانند و بر خلاف اصوليان، اجماع و عقل را حجت نمى‌شمارند؛
2. اخباريان، ادله را به كتاب و سنت منحصر مى‌دانند و بر خلاف اصوليان، اجماع و عقل را حجت نمى‌شمارند؛
#اخباريان، تحصيل احكام از طريق«ظن» را منع كرده و بر خلاف مجتهدان، جز «علم» را حجت نمى‌دانند؛
 
#احاديث، نزد اخباريان بر دو نوع صحيح و ضعيف است، اما در آثار مجتهدان، اخبار، بر چهار نوع صحيح، موثق، حسن و ضعيف تقسيم مى‌شود؛
3. اخباريان، تحصيل احكام از طريق«ظن» را منع كرده و بر خلاف مجتهدان، جز «علم» را حجت نمى‌دانند؛
#اصوليان، مردم را به دو گروه مجتهد و مقلد تقسيم مى‌كنند، اما اخباريان، همه مردم را مقلد معصوم مى‌شمارند و تقليد از غير معصوم را مجاز نمى‌دانند؛
 
#اصوليان، ظاهر قرآن را حجت مى‌دانند و آن را بر ظاهر خبر ترجيح مى‌دهند، اما اخباريان، تمسك به ظاهر كتاب را تنها در صورت وجود تفسيرى از معصوم مجاز مى‌شمارند؛
4. احاديث، نزد اخباريان بر دو نوع صحيح و ضعيف است، اما در آثار مجتهدان، اخبار، بر چهار نوع صحيح، موثق، حسن و ضعيف تقسيم مى‌شود؛
#اخباريان، كليه اخبار كتب اربعه را صحيح و قطعى الصدور مى‌دانند، اما اصوليان، همه اين احاديث را صحيح نمى‌دانند؛
 
#اخباريان، حسن و قبح عقلى را مى‌پذيرند، اما بر خلاف اصوليان، احكام مستقل عقلى را حجت شرعى نمى‌شمارند؛
5. اصوليان، مردم را به دو گروه مجتهد و مقلد تقسيم مى‌كنند، اما اخباريان، همه مردم را مقلد معصوم مى‌شمارند و تقليد از غير معصوم را مجاز نمى‌دانند؛
#اصوليان، هم در شبهه حكميه تحريميه و هم در شبهه حكميه وجوبيه، اصالة البرائة را جارى مى‌دانند، اما اخباريان تنها در مورد دوم با آنان موافقند؛
 
#اخباريان بر خلاف اصوليان، در هنگام تعارض اخبار، ترجيح را با تمسك به برائت اصليه جايز نمى‌شمارند، چنان‌كه استرابادى در «الفوائد المدنية» مى‌گويد: «من معتقدم كه تمسك به برائت اصليه به‌طور كلى، تا پيش از اكمال دين صحيح بود، ليكن پس از آنكه دين به سرحد كمال رسيد، براى برائت مزبور محلى باقى نماند، زيرا اخبار متواتر از ائمه(ع) در هر واقعه‌اى كه مردم نيازمند بدان هستند، رسيده و تا روز قيامت حقايق موضوعات ثابت گرديده و نيز براى هر گونه اختلافى كه دو نفر با هم دارند، حكمى تعيين شده است»؛
6. اصوليان، ظاهر قرآن را حجت مى‌دانند و آن را بر ظاهر خبر ترجيح مى‌دهند، اما اخباريان، تمسك به ظاهر كتاب را تنها در صورت وجود تفسيرى از معصوم مجاز مى‌شمارند؛
#اخباريان، گونه‌هايى از قياس چون قياس اولويت، قياس منصوص العلة و نيز تنقيح مناط را كه اصوليان آنها را معتبر مى‌شمارند، در شمار قياس‌هاى نهى شده در احاديث، شمرده‌اند و آنها را باطل مى‌انگارند.
 
7. اخباريان، كليه اخبار كتب اربعه را صحيح و قطعى الصدور مى‌دانند، اما اصوليان، همه اين احاديث را صحيح نمى‌دانند؛
 
8. اخباريان، حسن و قبح عقلى را مى‌پذيرند، اما بر خلاف اصوليان، احكام مستقل عقلى را حجت شرعى نمى‌شمارند؛
 
9. اصوليان، هم در شبهه حكميه تحريميه و هم در شبهه حكميه وجوبيه، اصالة البرائة را جارى مى‌دانند، اما اخباريان تنها در مورد دوم با آنان موافقند؛
 
10. اخباريان بر خلاف اصوليان، در هنگام تعارض اخبار، ترجيح را با تمسك به برائت اصليه جايز نمى‌شمارند، چنان‌كه استرابادى در «الفوائد المدنية» مى‌گويد: «من معتقدم كه تمسك به برائت اصليه به‌طور كلى، تا پيش از اكمال دين صحيح بود، ليكن پس از آنكه دين به سرحد كمال رسيد، براى برائت مزبور محلى باقى نماند، زيرا اخبار متواتر از ائمه(ع) در هر واقعه‌اى كه مردم نيازمند بدان هستند، رسيده و تا روز قيامت حقايق موضوعات ثابت گرديده و نيز براى هر گونه اختلافى كه دو نفر با هم دارند، حكمى تعيين شده است»؛
 
11. اخباريان، گونه‌هايى از قياس چون قياس اولويت، قياس منصوص العلة و نيز تنقيح مناط را كه اصوليان آنها را معتبر مى‌شمارند، در شمار قياس‌هاى نهى شده در احاديث، شمرده‌اند و آنها را باطل مى‌انگارند.


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==
1. مقدمه و متن كتاب؛
#مقدمه و متن كتاب؛
#[[:noormags:101028|امكان يا عدم امكان كشف احكام سياسى از قرآن در نگاه فقها، سيد محسن آل غفور، مجله علوم سياسى، پاييز 1380، شماره 15، ص245 - 246]].


2. مقاله امكان يا عدم امكان كشف احكام سياسى از قرآن در نگاه فقها، سيد محسن آل غفور، مجله علوم سياسى، پاييز 1380، شماره 15، ص245 - 246.


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
خط ۸۴: خط ۷۴:
[[رده:اصول فقه (آثارکلی)]]
[[رده:اصول فقه (آثارکلی)]]
[[رده:اصول فقه شیعه]]
[[رده:اصول فقه شیعه]]
[[رده:25 تیر الی 24 مرداد]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش