پرش به محتوا

عرفان مثنوی: تفاوت میان نسخه‌ها

۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'مى‏د' به 'می‌‏د'
جز (جایگزینی متن - 'مى‏ی' به 'می‌ی')
جز (جایگزینی متن - 'مى‏د' به 'می‌‏د')
خط ۳۳: خط ۳۳:
فیض ازآنجاکه خود شخصیتى علمى، دینى، فلسفى و عرفانى است و از شاگردان بنام ملاصدراى شیرازى می‌باشد و دریایى از ذوق سرشار و هنر در کتابت و شعر نغز و غزلیات و فهم و بینش عمیق است، نمی‎تواند آن‏چنان‎که جاهلان از کنار عالمان مى‎گذرند و فقط از علم، ساختمان مدارس و دانشگاه‎ها را می‌بینند، از عرفان عمیق و تفسیر آیات قرآن عاشق سوخته‏دل و راه‏یافته و دریاى مواج اسرارآمیز مثنوى شنا نکرده و ناشناخته بگذرد. این، شیوه رفتار دانش‏پژوهان فرهیخته نیست. فیض کاشانى براى تعالى بینش و کمال درک علمى خود به دیگران که چه مى‏اندیشند و چه خواهند گفت توجهى ندارد. او مى‎خواهد هرچه بیشتر بداند و بخواند و آگاهى یابد و راه به کمال و حقیقت ببرد؛ ازاین‏رو با دقت کامل شش دفتر مثنوى مولوى را غور و بررسى مى‎کند و به‎یقین بارها آن را مطالعه کرده، براى استفاده بیشتر دیگران به ذوق و سلیقه خود آن را گلچین مى‎کند<ref>همان، ص43</ref>.
فیض ازآنجاکه خود شخصیتى علمى، دینى، فلسفى و عرفانى است و از شاگردان بنام ملاصدراى شیرازى می‌باشد و دریایى از ذوق سرشار و هنر در کتابت و شعر نغز و غزلیات و فهم و بینش عمیق است، نمی‎تواند آن‏چنان‎که جاهلان از کنار عالمان مى‎گذرند و فقط از علم، ساختمان مدارس و دانشگاه‎ها را می‌بینند، از عرفان عمیق و تفسیر آیات قرآن عاشق سوخته‏دل و راه‏یافته و دریاى مواج اسرارآمیز مثنوى شنا نکرده و ناشناخته بگذرد. این، شیوه رفتار دانش‏پژوهان فرهیخته نیست. فیض کاشانى براى تعالى بینش و کمال درک علمى خود به دیگران که چه مى‏اندیشند و چه خواهند گفت توجهى ندارد. او مى‎خواهد هرچه بیشتر بداند و بخواند و آگاهى یابد و راه به کمال و حقیقت ببرد؛ ازاین‏رو با دقت کامل شش دفتر مثنوى مولوى را غور و بررسى مى‎کند و به‎یقین بارها آن را مطالعه کرده، براى استفاده بیشتر دیگران به ذوق و سلیقه خود آن را گلچین مى‎کند<ref>همان، ص43</ref>.


فیض هرچند این نوع برداشت و انتخاب از مثنوى را از استاد فیلسوف خود ملاصدرا که او نیز منتخب مثنوى‏ دارد فراگرفته است، اما او به‎ حقیقت عشق و شور و حال و هواى مولوى دست می‌یابد که به گلچین کتاب او اقدام مى‎کند. وى معتقد است این عرفان و شور از عشق به ولاى اهل‎بیت عصمت و طهارت(ع) مایه مى‎گیرد. اثر نور و حقیقت آیات قرآن و کلام رسول‎الله(ص) است که در شعر مولوى جان دمیده و چراغ سالکان گردیده است. فیض به‎خوبى مى‏داند، مولوى و امثال او همچون خود فیض چوب و چماق تکفیر و تهمت زمانه و اندیشه و مذهب و سیاست و حکومت، مردم دوران خود و گاهى بدنامى طول تاریخ را باید بپذیرد تا ضمن گفتن شتات، حقیقت را بیان کند<ref>ر.ک: همان</ref>.
فیض هرچند این نوع برداشت و انتخاب از مثنوى را از استاد فیلسوف خود ملاصدرا که او نیز منتخب مثنوى‏ دارد فراگرفته است، اما او به‎ حقیقت عشق و شور و حال و هواى مولوى دست می‌یابد که به گلچین کتاب او اقدام مى‎کند. وى معتقد است این عرفان و شور از عشق به ولاى اهل‎بیت عصمت و طهارت(ع) مایه مى‎گیرد. اثر نور و حقیقت آیات قرآن و کلام رسول‎الله(ص) است که در شعر مولوى جان دمیده و چراغ سالکان گردیده است. فیض به‎خوبى می‌‏داند، مولوى و امثال او همچون خود فیض چوب و چماق تکفیر و تهمت زمانه و اندیشه و مذهب و سیاست و حکومت، مردم دوران خود و گاهى بدنامى طول تاریخ را باید بپذیرد تا ضمن گفتن شتات، حقیقت را بیان کند<ref>ر.ک: همان</ref>.


به نظر می‌آید فیض در این گلچین از کتاب مثنوى براى استفاده دیگران به نوعى تهذیب و انتخاب لب لباب با موضوعات و عناوین از پیش تعیین‎شده که بسیارى از آنها در مثنوى نیز دیده نمى‏شود، اقدام کرده است. بدین ترتیب که بسیارى از موارد متشتت و متفرق را به‎تناسب تحت یک عنوان جمع و برخى دیگر را با تناسبى مختلف ارائه مى‏دهد<ref>ر.ک: همان، ص43-‎44</ref>.
به نظر می‌آید فیض در این گلچین از کتاب مثنوى براى استفاده دیگران به نوعى تهذیب و انتخاب لب لباب با موضوعات و عناوین از پیش تعیین‎شده که بسیارى از آنها در مثنوى نیز دیده نمى‏شود، اقدام کرده است. بدین ترتیب که بسیارى از موارد متشتت و متفرق را به‎تناسب تحت یک عنوان جمع و برخى دیگر را با تناسبى مختلف ارائه می‌‏دهد<ref>ر.ک: همان، ص43-‎44</ref>.


در شناخت اثر پرارزش فیض همین بس که این گلچین کمتر شباهتى به منتخب‏نویسان از مثنوى دارد؛ زیرا گویا نویسنده، اشعار مثنوى را از نظم و ترتیب گذشته خود برهم ریخته و به ذوق و سلیقه و هنر خود با شعر مولوى دیوانى جدید از عرفان مثنوى ترتیب داده است<ref>ر.ک: همان، ص44</ref>.
در شناخت اثر پرارزش فیض همین بس که این گلچین کمتر شباهتى به منتخب‏نویسان از مثنوى دارد؛ زیرا گویا نویسنده، اشعار مثنوى را از نظم و ترتیب گذشته خود برهم ریخته و به ذوق و سلیقه و هنر خود با شعر مولوى دیوانى جدید از عرفان مثنوى ترتیب داده است<ref>ر.ک: همان، ص44</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش