۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاریخ بیهقی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'نزديك' به 'نزدیک '
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'نزديك' به 'نزدیک ') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
[[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] براى پندآموزى و عبرت‌اندوزى هر جا مناسب ديده، داستانى تاريخى براى آراستن تاريخ و آگاه ساختن خوانندگان مى‌آورد و از آن جمله است، داستان فضل ربيع و مأمون، قصه نصر احمد در علاج خشم خود، داستان مأمون و امام رضا.... | [[بیهقی، محمد بن حسین|بيهقى]] براى پندآموزى و عبرت‌اندوزى هر جا مناسب ديده، داستانى تاريخى براى آراستن تاريخ و آگاه ساختن خوانندگان مى‌آورد و از آن جمله است، داستان فضل ربيع و مأمون، قصه نصر احمد در علاج خشم خود، داستان مأمون و امام رضا.... | ||
تاريخ بيهقى آيينه روشن عصر غزنوى است كه نويسنده آن با باريك‌بينى و ژرف‌نگرى بيشتر جلوه‌هاى زندگى اجتماعى را با خامه تواناى خود بر دفتر ايام نقش بسته است. شش مجلد بدست آمده از تاريخ بيهقى، در بر گيرنده حوادث روزگار پادشاهى امير مسعود فرزند سلطان محمود غزنوى است و جنگ با تركمانان و شكست دندانقان و بر تخت نشستن طغرل سلجوقى و تعريف ولايت خوارزم و تاريخ آن، از هنگام انقراض آل مأمون و افتادن آن سرزمين بدست سلطان محمود و حكمرانى آلتونتاش حاجب، در آن سامان تا چيرگى سلجوقيان. علاوه بر اين گونه مطالب كه اساس كار مورخ است، آگاهى‌هاى سودمندى هم از سامانيان و صفاريان و طاهريان و سلجوقيان در اين اثر نامدار مى‌توان يافت، همچنين نام گروهى از شاعران پارسى‌گو و تازى‌گو و | تاريخ بيهقى آيينه روشن عصر غزنوى است كه نويسنده آن با باريك‌بينى و ژرف‌نگرى بيشتر جلوه‌هاى زندگى اجتماعى را با خامه تواناى خود بر دفتر ايام نقش بسته است. شش مجلد بدست آمده از تاريخ بيهقى، در بر گيرنده حوادث روزگار پادشاهى امير مسعود فرزند سلطان محمود غزنوى است و جنگ با تركمانان و شكست دندانقان و بر تخت نشستن طغرل سلجوقى و تعريف ولايت خوارزم و تاريخ آن، از هنگام انقراض آل مأمون و افتادن آن سرزمين بدست سلطان محمود و حكمرانى آلتونتاش حاجب، در آن سامان تا چيرگى سلجوقيان. علاوه بر اين گونه مطالب كه اساس كار مورخ است، آگاهى‌هاى سودمندى هم از سامانيان و صفاريان و طاهريان و سلجوقيان در اين اثر نامدار مى‌توان يافت، همچنين نام گروهى از شاعران پارسى‌گو و تازى‌گو و نزدیک به چهارصد و پنجاه بيت از اشعارشان نيز در اين كتاب آمده است. | ||
تاريخ بيهقى، اندوخته بزرگى از امثال و حكم دارد و محقق كتاب چهارصد سخن از اين دست را از سراسر كتاب استخراج كرده و در فهرستى به ترتيب الفبايى در آخر كتاب آورده است، برخى از اين مثل‌ها بندرت در كتاب‌هاى ديگر ديده مى‌شود. | تاريخ بيهقى، اندوخته بزرگى از امثال و حكم دارد و محقق كتاب چهارصد سخن از اين دست را از سراسر كتاب استخراج كرده و در فهرستى به ترتيب الفبايى در آخر كتاب آورده است، برخى از اين مثل‌ها بندرت در كتاب‌هاى ديگر ديده مى‌شود. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
مؤلف از كسى چون استادش بونصر مشكان نيز با همه ارادتى كه به او دارد و در ضمن بر شمردن منش‌هاى نيكش، به لجاجت او نيز اشاره مى‌كند: «بونصر مردى محتشم بود و حدود را نگاه داشتى و با مردم بر سبيل تواضع نمودن و خدمت كرد سخت نيكو رفتى... و با آن كه حدود نگاه داشتى، لجوجى بود از اندازه گذشته...». | مؤلف از كسى چون استادش بونصر مشكان نيز با همه ارادتى كه به او دارد و در ضمن بر شمردن منش‌هاى نيكش، به لجاجت او نيز اشاره مى‌كند: «بونصر مردى محتشم بود و حدود را نگاه داشتى و با مردم بر سبيل تواضع نمودن و خدمت كرد سخت نيكو رفتى... و با آن كه حدود نگاه داشتى، لجوجى بود از اندازه گذشته...». | ||
افزون بر آن چه آمد، اين نويسنده و دبير چيره‌دست، اطلاعات سودمندى هم از سلسله‌هاى صفاريان، طاهريان و سامانيان به خواننده ارايه مى‌كند. همچنين نام گروهى از شاعران ايرانى و عرب و | افزون بر آن چه آمد، اين نويسنده و دبير چيره‌دست، اطلاعات سودمندى هم از سلسله‌هاى صفاريان، طاهريان و سامانيان به خواننده ارايه مى‌كند. همچنين نام گروهى از شاعران ايرانى و عرب و نزدیک به 450 بيت از سروده‌هاى آن‌ها را در اثرش ذكر مى‌كند. | ||
تاريخ بيهقى، از نظر علم جغرافيا نيز منبعى ارزشمند است، اين كتاب نمودار جامع و كم نظيرى از اوضاع و احوال غزنويان هم محسوب مى‌شود. كمتر پديده‌اى از زندگى مردم آن دوره مى‌توان يافت كه از ديد تيزبين مؤلف اين كتاب، پنهان مانده باشد. در اين جا به برخى از اين موارد اشاره مى‌شود: رسم انداختن ملطفه و نامه، رسم خلعت دادن و خلعت پوشيدن، قرآن خواندن در مراسم استقبال، خوازه زدن در مراسم پيشباز، توقيع پادشاهان، برنامه منجنيق بر كار كردن، بخشش به شاعران، مظالم كردن امير، رسم سوگند و امضاء كردن سوگندنامه، مراسم جشن مهرگان، آيين جشن سده، مراسم عيد فطر، نكوداشت عيد نوروز. | تاريخ بيهقى، از نظر علم جغرافيا نيز منبعى ارزشمند است، اين كتاب نمودار جامع و كم نظيرى از اوضاع و احوال غزنويان هم محسوب مى‌شود. كمتر پديده‌اى از زندگى مردم آن دوره مى‌توان يافت كه از ديد تيزبين مؤلف اين كتاب، پنهان مانده باشد. در اين جا به برخى از اين موارد اشاره مى‌شود: رسم انداختن ملطفه و نامه، رسم خلعت دادن و خلعت پوشيدن، قرآن خواندن در مراسم استقبال، خوازه زدن در مراسم پيشباز، توقيع پادشاهان، برنامه منجنيق بر كار كردن، بخشش به شاعران، مظالم كردن امير، رسم سوگند و امضاء كردن سوگندنامه، مراسم جشن مهرگان، آيين جشن سده، مراسم عيد فطر، نكوداشت عيد نوروز. | ||