۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ابن نفیس، علی بن ابی‌حزم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'پزشك' به 'پزشک'
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
جز (جایگزینی متن - 'پزشك' به 'پزشک') |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
'''ابن نفيس، ابوالحسن (ابوالعلاء) علاء‌الدين على بن ابى‌الحزم'''، ابن نفيس قرشى، | '''ابن نفيس، ابوالحسن (ابوالعلاء) علاء‌الدين على بن ابى‌الحزم'''، ابن نفيس قرشى، پزشک مشهور دمشقى و كاشف گردش ريوى خون است كه در ادب، منطق، فلسفه و علوم دينى نيز دستى قوى داشت. | ||
در منابع، به تاريخ تولد ابن نفيس اشاره نشده است، اما با توجه به تاريخ درگذشت او در سال 687ق، مى‌توان گفت در حدود سال 607ق، زاده شده باشد. به‌هرحال، ابن نفيس در دمشق رشد يافت و نزد كسانى چون ابن نحاس به تحصيل نحو و در بيمارستان نورى نزد عمران اسرائيلى به تحصيل طب پرداخت، اما برجسته‌ترين استاد او در طب مهذب‌الدين دخوار است كه [[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]] نيز خود نزد وى شاگردى كرده است. با توجه به تاريخ تولد و درگذشت [[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]] كه هم‌عصرى و تقريباً همسالى او را با ابن نفيس نشان مى‌دهد، دور نيست كه وى با ابن نفيس در مجلس اين استاد مشهور همدرس بوده باشد. | در منابع، به تاريخ تولد ابن نفيس اشاره نشده است، اما با توجه به تاريخ درگذشت او در سال 687ق، مى‌توان گفت در حدود سال 607ق، زاده شده باشد. به‌هرحال، ابن نفيس در دمشق رشد يافت و نزد كسانى چون ابن نحاس به تحصيل نحو و در بيمارستان نورى نزد عمران اسرائيلى به تحصيل طب پرداخت، اما برجسته‌ترين استاد او در طب مهذب‌الدين دخوار است كه [[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]] نيز خود نزد وى شاگردى كرده است. با توجه به تاريخ تولد و درگذشت [[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]] كه هم‌عصرى و تقريباً همسالى او را با ابن نفيس نشان مى‌دهد، دور نيست كه وى با ابن نفيس در مجلس اين استاد مشهور همدرس بوده باشد. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
ابن نفيس، سرانجام به دنبال چند روز بيمارى در قاهره درگذشت و شاگردش صفى ابوالفتح مسيحى در رثايش شعر سرود. وى اموال بسيارى بر جاى گذارد و چون زن و فرزندى نداشت، املاك و کتابخانه خود را وقف بيمارستان منصورى كرد. | ابن نفيس، سرانجام به دنبال چند روز بيمارى در قاهره درگذشت و شاگردش صفى ابوالفتح مسيحى در رثايش شعر سرود. وى اموال بسيارى بر جاى گذارد و چون زن و فرزندى نداشت، املاك و کتابخانه خود را وقف بيمارستان منصورى كرد. | ||
ابن نفيس يكى از برجسته‌ترين دانشمندانى است كه با پديد آوردن آثارى نام خود را در تاريخ | ابن نفيس يكى از برجسته‌ترين دانشمندانى است كه با پديد آوردن آثارى نام خود را در تاريخ پزشکى فرهنگ اسلامى بلندآوازه ساخت. افزون بر آن در فقه و اصول، حديث، منطق و ادب نيز فضلى تمام داشت. ابن نحاس، دانش او را در نحو ستوده؛ چنان‌كه در اين فن، رواياتى از او بر جاى مانده است. ابن فضل‌الله كه او را علامه روزگار و پدر همه علوم خوانده، يادآور شده است كه ابن نفيس در منطق به شيوه متقدمان تمايل داشت و در طب با [[جالینوس]] مخالفت مى‌ورزيد. | ||
با آنكه او را پيشواى | با آنكه او را پيشواى پزشکان خوانده‌اند و از آثار او برمى‌آيد كه در فنون پزشکى و جراحى چيره‌دست و صاحب سبك بوده است، گفته‌اند كه در مداواى بيماران مهارت نداشت و به تجويز غذا بيش از دارو و از داروها به مفردات بيشتر مى‌پرداخت. سبكى و ابن قاضى شهبه، او را در زمره فقيهان شافعى ياد كرده و به‌گونه‌اى مبالغه‌آميز، در علاج بيماران از ابن سينا ماهرترش دانسته‌اند. | ||
آنچه در سده اخير، موجب شهرت ابن نفيس و توجه دانشمندان به وى شده، آگاهى او از گردش ريوى يا گردش كوچك خون است كه نشان مى‌دهد بايد در انتساب اين كشف به ميگل سروتو كه در سده 16م - سه سده پس از ابن نفيس - مى‌زيسته است، ترديد كرد. | آنچه در سده اخير، موجب شهرت ابن نفيس و توجه دانشمندان به وى شده، آگاهى او از گردش ريوى يا گردش كوچك خون است كه نشان مى‌دهد بايد در انتساب اين كشف به ميگل سروتو كه در سده 16م - سه سده پس از ابن نفيس - مى‌زيسته است، ترديد كرد. | ||
نخستين بار يك دانشجوى مصرى دانشكده | نخستين بار يك دانشجوى مصرى دانشكده پزشکى فرايبورگ آلمان، به نام محيى‌الدين تطاوى (1896 - 1945م) در کتابخانه برلين به نسخه‌اى از شرح تشريح القانون ابن نفيس دست يافت كه اين نظريه در آن مطرح شده بود. تطاوى رساله دكتراى خود را با عنوان «گردش ريوى خون از نظر [ابن نفيس] قرشى» بر اساس اين کتاب تهيه كرد كه بحث‌هاى بسيار برانگيخت. | ||
== آثار == | == آثار == | ||
ابن نفيس، در فنون مختلف، خاصه در | ابن نفيس، در فنون مختلف، خاصه در پزشکى، آثار متعددى پديد آورد كه نسخ بيشتر آنها اكنون در دست است. آثار او در پزشکى، غالباً شامل شرح برخى از كتب بقراط و [[جالینوس]] و مفصل‌تر از همه، آثار ابن سيناست و هم ازاين‌رو كه عنايت بسيار به آثار ابن سينا داشت، او را ابن سيناى دوم لقب داده‌اند. برخى از شروح مفصل ابن نفيس كه خود شامل چند بخش است، هريك كتب مستقل به شمار آمده و بعضى از آثار ديگر او به چند نام شهرت يافته است و نويسندگان متقدم يا متأخر، آنها را آثار جداگانه شمرده‌اند: | ||
#رساله در اوجاع الاطفال؛ | #رساله در اوجاع الاطفال؛ | ||