پرش به محتوا

هستى‌شناسى در مکتب صدرالمتألهین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'فارسي' به 'فارسی')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۷۸: خط ۷۸:


آنگاه وی با استفاده از چند برهان، «اشتراک معنوی مفهوم وجود» را اثبات کرده است و بعد در بحث حقیقت وجود، نظریات گوناگون مشائیان، برخی از عارفان، فهلویین، ذوق التأله و نظریه دیگری از محقق دوانی را مطرح کرده است. او در بیان نظریه «وحدت وجود و موجود»، نوشته است که برخی از عارفان در دار وجود جز براى خداوند، وجودى قائل نیستند و مى‌گویند:
آنگاه وی با استفاده از چند برهان، «اشتراک معنوی مفهوم وجود» را اثبات کرده است و بعد در بحث حقیقت وجود، نظریات گوناگون مشائیان، برخی از عارفان، فهلویین، ذوق التأله و نظریه دیگری از محقق دوانی را مطرح کرده است. او در بیان نظریه «وحدت وجود و موجود»، نوشته است که برخی از عارفان در دار وجود جز براى خداوند، وجودى قائل نیستند و مى‌گویند:
«هر چیز که غیر حق بیاید نظرت   نقش دومین چشم احول باشد».
«هر چیز که غیر حق بیاید نظرت نقش دومین چشم احول باشد».
بعد افزوده است که منقول از [[قمشه‌ای، محمدرضا|مرحوم شیخ محمّدرضا قمشه‎اى]] این است که لازم این قول، نفى شرایع ملل و انزال کتب و بعث رسل است. نویسنده آنگاه این نظریه را به این صورت تأویل کرده که مقصود آنان این است که وجود حقیقى منحصر به حقّ است و موجودات دیگر شؤون و تجلیات حق مى‎باشد و: «محقق را که وحدت در شهود است     نخستین نظره بر نور وجود است».
بعد افزوده است که منقول از [[قمشه‌ای، محمدرضا|مرحوم شیخ محمّدرضا قمشه‎اى]] این است که لازم این قول، نفى شرایع ملل و انزال کتب و بعث رسل است. نویسنده آنگاه این نظریه را به این صورت تأویل کرده که مقصود آنان این است که وجود حقیقى منحصر به حقّ است و موجودات دیگر شؤون و تجلیات حق مى‎باشد و: «محقق را که وحدت در شهود است   نخستین نظره بر نور وجود است».
«دلى کز معرفت نور و صفا دید     به هر چیزى که دید اوّل خدا دید».
«دلى کز معرفت نور و صفا دید   به هر چیزى که دید اوّل خدا دید».
«همه عالم ز نور اوست پیدا کجا او گردد از عالم هویدا».
«همه عالم ز نور اوست پیدا کجا او گردد از عالم هویدا».
«زهى نادان که آن خورشید تابان       به نور شمع جوید در بیابان».
«زهى نادان که آن خورشید تابان   به نور شمع جوید در بیابان».
آیات قرآن کریم و احادیث اسلامى هم با این نظر کاملا تطبیق مى‌کند:
آیات قرآن کریم و احادیث اسلامى هم با این نظر کاملا تطبیق مى‌کند:
# «هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْبَاطِنُ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيمٌ» (الحديد: 3)‌؛ «اوست اوّل و آخر و ظاهر و باطن و او به هر چيزى داناست».
# «هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْبَاطِنُ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيمٌ» (الحديد: 3)‌؛ «اوست اوّل و آخر و ظاهر و باطن و او به هر چيزى داناست».
۶۱٬۱۸۹

ویرایش