۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'مىتوان' به 'می‌توان'
جز (جایگزینی متن - 'فارسي' به 'فارسی') |
جز (جایگزینی متن - 'مىتوان' به 'می‌توان') |
||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در بخش مقدماتی کتاب، مطالب مفید و با ارزشی در مورد کیفیت تدوین، اهداف و انگیزههای تألیف و مباحثی مرتبط با آن مطرح شده است. از ویژگیهای این فرهنگنامه این است که با توجه به شاخصههایى که معمولاً براى هر نوع از فرهنگنامهها در نظر میگیرند، فرهنگ اعلام علوم عقلى اسلامى، نمونهاى مشابه طبقات رجالی است؛ زیرا این مجموعه از میان همه اعلام، تنها به کسانى میپردازد که به علوم عقلى مرتبط با حوزه معارف اسلامى اهتمام داشتهاند. | در بخش مقدماتی کتاب، مطالب مفید و با ارزشی در مورد کیفیت تدوین، اهداف و انگیزههای تألیف و مباحثی مرتبط با آن مطرح شده است. از ویژگیهای این فرهنگنامه این است که با توجه به شاخصههایى که معمولاً براى هر نوع از فرهنگنامهها در نظر میگیرند، فرهنگ اعلام علوم عقلى اسلامى، نمونهاى مشابه طبقات رجالی است؛ زیرا این مجموعه از میان همه اعلام، تنها به کسانى میپردازد که به علوم عقلى مرتبط با حوزه معارف اسلامى اهتمام داشتهاند. | ||
این فرهنگنامه، با نمونههاى مشابه خود تفاوتهایى دارد که برخى از آنها | این فرهنگنامه، با نمونههاى مشابه خود تفاوتهایى دارد که برخى از آنها می‌تواند از نقاط قوت این مجموعه به شمار آید، اما برخى دیگر را بىگمان باید در شمار کاستىهاى آن دانست. | ||
در مورد کاستیهای موجود در این فرهنگنامه نگارنده متذکر این نکته میشود که این مرکز، بهمنظور انجام برنامه گزینش مدخلهاى اعلام علوم عقلى اسلامى، باید معجمها و تراجمى را که در دسترس بودند، بررسى میکرد تا از میان آنها، اعلام علوم عقلى اسلامى را استخراج کند و از میان این اعلام، مدخلهاى دائرةالمعارف و فرهنگنامه اعلام را برگزیند؛ اما چون اهلفن نیز معمولاً، درباره همه اعلام حضور ذهن لازم را ندارند و گزینش دقیق مدخل، تنها با اطلاع دقیق از ویژگىهاى اعلام امکانپذیر است، بهناچار استخراج بعضى از اطلاعات درباره اعلام در دستور کار گروه مدخلشناسى این مرکز قرار گرفت. | در مورد کاستیهای موجود در این فرهنگنامه نگارنده متذکر این نکته میشود که این مرکز، بهمنظور انجام برنامه گزینش مدخلهاى اعلام علوم عقلى اسلامى، باید معجمها و تراجمى را که در دسترس بودند، بررسى میکرد تا از میان آنها، اعلام علوم عقلى اسلامى را استخراج کند و از میان این اعلام، مدخلهاى دائرةالمعارف و فرهنگنامه اعلام را برگزیند؛ اما چون اهلفن نیز معمولاً، درباره همه اعلام حضور ذهن لازم را ندارند و گزینش دقیق مدخل، تنها با اطلاع دقیق از ویژگىهاى اعلام امکانپذیر است، بهناچار استخراج بعضى از اطلاعات درباره اعلام در دستور کار گروه مدخلشناسى این مرکز قرار گرفت. | ||
پس از چند سال تلاش پژوهشى، روشن شد که نام بیش از 9900 نفر از اعلام علوم عقلى با اطلاعات مهمى از آنها استخراج شده است. از سوى دیگر، برخى اشخاص و مراکز پژوهشى از وجود چنین حجم اطلاعاتى در این مرکز، آگاهى یافتند و درخواست فراهم شدن زمینهاى بهمنظور استفاده عمومى از آن را داشتند. این درخواستها و فایدههاى فراوانى که این مجموعه با وجود بعضى از محدودیتها | پس از چند سال تلاش پژوهشى، روشن شد که نام بیش از 9900 نفر از اعلام علوم عقلى با اطلاعات مهمى از آنها استخراج شده است. از سوى دیگر، برخى اشخاص و مراکز پژوهشى از وجود چنین حجم اطلاعاتى در این مرکز، آگاهى یافتند و درخواست فراهم شدن زمینهاى بهمنظور استفاده عمومى از آن را داشتند. این درخواستها و فایدههاى فراوانى که این مجموعه با وجود بعضى از محدودیتها می‌توانست داشته باشد، این مرکز را بر آن داشت تا آن را براى چاپ و انتشار آماده سازد. | ||
این تصمیم، مرکز را با مشکلاتى مواجه ساخت؛ زیرا ازآنجاکه هدف از تهیه این مجموعه، تدوین فرهنگنامهاى در اعلام نبود، در استخراج اطلاعات هر علم، صرفهجویىهاى زیادى شده بود و این مقدار اطلاعات براى فرهنگنامه جامع و کافى نبود. سرانجام، تصمیم بر آن شد که نه کامل کردن همه اطلاعات اعلام و پژوهش جامع آنها را پذیرفتیم و نه به عرضه هر آنچه را تا آن زمان فراهم آورده بودیم، بسنده کنیم، بلکه به اصلاح نسبى آنها پرداختیم و براى اینکه حدود این اصلاح نسبى روشن باشد، با معیارهایى مشخص نزدیک به 700 نام از میان آنها را بهعنوان مشاهیر اعلام برگزیدیم و با توجه به همان منابع و برخى تکنگارىهاى دیگر، اطلاعات مرتبط با این مشاهیر را دقیقتر کردیم و چون در میان این اطلاعات، نام نگارشهاى علمى مشاهیر اعلام، فایده بیشترى دارد، تکمیل اطلاعات مربوط به آثار را در حد منابعى که در دسترس بودند، موردتوجه ویژه قرار دادیم و در کامل کردن آنها کوشیدیم؛ زیرا پیشتر از میان آثار هر فرد، تنها برخى از آنها و بهویژه آثارى استخراج میشد که | این تصمیم، مرکز را با مشکلاتى مواجه ساخت؛ زیرا ازآنجاکه هدف از تهیه این مجموعه، تدوین فرهنگنامهاى در اعلام نبود، در استخراج اطلاعات هر علم، صرفهجویىهاى زیادى شده بود و این مقدار اطلاعات براى فرهنگنامه جامع و کافى نبود. سرانجام، تصمیم بر آن شد که نه کامل کردن همه اطلاعات اعلام و پژوهش جامع آنها را پذیرفتیم و نه به عرضه هر آنچه را تا آن زمان فراهم آورده بودیم، بسنده کنیم، بلکه به اصلاح نسبى آنها پرداختیم و براى اینکه حدود این اصلاح نسبى روشن باشد، با معیارهایى مشخص نزدیک به 700 نام از میان آنها را بهعنوان مشاهیر اعلام برگزیدیم و با توجه به همان منابع و برخى تکنگارىهاى دیگر، اطلاعات مرتبط با این مشاهیر را دقیقتر کردیم و چون در میان این اطلاعات، نام نگارشهاى علمى مشاهیر اعلام، فایده بیشترى دارد، تکمیل اطلاعات مربوط به آثار را در حد منابعى که در دسترس بودند، موردتوجه ویژه قرار دادیم و در کامل کردن آنها کوشیدیم؛ زیرا پیشتر از میان آثار هر فرد، تنها برخى از آنها و بهویژه آثارى استخراج میشد که می‌توانست تأثیر قابل توجهى در شناخت اجمالى و در حد لازم براى گزینش مدخل دائرةالمعارفی داشته باشد<ref>ر.ک: همان، ص 9-13</ref>. | ||
براى استفاده بهینه از این فرهنگنامه، لازم است محققان به معیارهایى که در گزینش اعلام و اطلاعات مربوط به آنها نقش داشته است و شاخصهها و نشانههایى که در فهم محتواى این مجموعه تأثیر دارد، توجه داشته باشند. از جمله آنها: | براى استفاده بهینه از این فرهنگنامه، لازم است محققان به معیارهایى که در گزینش اعلام و اطلاعات مربوط به آنها نقش داشته است و شاخصهها و نشانههایى که در فهم محتواى این مجموعه تأثیر دارد، توجه داشته باشند. از جمله آنها: | ||
# معیار اصلى در گزینش و گزارش از یک علم، ذکر نام وى در منابع انتخابشده مربوط به اعلام است. | # معیار اصلى در گزینش و گزارش از یک علم، ذکر نام وى در منابع انتخابشده مربوط به اعلام است. | ||