تاريخ الإمامية و أسلافهم من الشيعة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مى‏گ' به 'می‌‏گ'
جز (جایگزینی متن - 'ه‏اى' به 'ه‏‌اى')
جز (جایگزینی متن - 'مى‏گ' به 'می‌‏گ')
خط ۶۱: خط ۶۱:
این‌که تشیع از چه زمانی پدید آمده از جمله پرسش‌های اساسی است که نویسنده به چهار نظریه در این رابطه اشاره می‌کند. از زمان رسول اکرم(ص)، از روز سقیفه، از جنگ جمل و بعد از برگشت حضرت علی از صفین(ع). سپس نظریه اول را تأیید کرده و می‌نویسد عقیده من آن است که بذر تشیع علوى به معناى عقیدتى آن در زمان خود پیامبر(ص) پاشیده شد و قبل از این‏که حضرت على(ع) عهده‌‏دار خلافت مسلمانان گردد، رشد کرد. دو دلیل مهم این ادعا حدیث‏هایی است که دراین‌باره وارد شده و وصیت پیامبر اکرم(ص) در مورد امامت و خلافت حضرت على(ع) است<ref>ر.ک: همان، ص38؛ همان، ص53</ref>.
این‌که تشیع از چه زمانی پدید آمده از جمله پرسش‌های اساسی است که نویسنده به چهار نظریه در این رابطه اشاره می‌کند. از زمان رسول اکرم(ص)، از روز سقیفه، از جنگ جمل و بعد از برگشت حضرت علی از صفین(ع). سپس نظریه اول را تأیید کرده و می‌نویسد عقیده من آن است که بذر تشیع علوى به معناى عقیدتى آن در زمان خود پیامبر(ص) پاشیده شد و قبل از این‏که حضرت على(ع) عهده‌‏دار خلافت مسلمانان گردد، رشد کرد. دو دلیل مهم این ادعا حدیث‏هایی است که دراین‌باره وارد شده و وصیت پیامبر اکرم(ص) در مورد امامت و خلافت حضرت على(ع) است<ref>ر.ک: همان، ص38؛ همان، ص53</ref>.


در دومین فصل کتاب نام‌های مختلف شیعه ذکر شده است. از احادیث و روایات به دست می‌آید که شیعیان و دوستداران امام صادق در دوران گذشته به نام ترابیه یا شیعه‌على یا جعفریه نامیده مى‏شدند، ولى هنوز به نام امامیه نامیده نشده بودند<ref>ر.ک: همان، ص73؛ همان، ص96</ref>. اصطلاح «امامیه» نام هیچ فرقه از فرقه‏‌هاى شیعه قرار نگرفت، مگر پس از این‏که غیبت دوازدهمین امام از امامان معصوم به وقوع پیوست و روشن شد که غیبت امام دوازدهم اساس تشکل و نام‌گذاری فرقه امامیه به‌حساب می‌آید و مقصود ابن جوزى نیز از این گفته که: «امامیه مى‏گویند ممکن نیست دنیا بدون امامى از فرزندان امام حسین(ع) باشد» همین است<ref>ر.ک: همان، ص85؛ همان، ص112</ref>.
در دومین فصل کتاب نام‌های مختلف شیعه ذکر شده است. از احادیث و روایات به دست می‌آید که شیعیان و دوستداران امام صادق در دوران گذشته به نام ترابیه یا شیعه‌على یا جعفریه نامیده مى‏شدند، ولى هنوز به نام امامیه نامیده نشده بودند<ref>ر.ک: همان، ص73؛ همان، ص96</ref>. اصطلاح «امامیه» نام هیچ فرقه از فرقه‏‌هاى شیعه قرار نگرفت، مگر پس از این‏که غیبت دوازدهمین امام از امامان معصوم به وقوع پیوست و روشن شد که غیبت امام دوازدهم اساس تشکل و نام‌گذاری فرقه امامیه به‌حساب می‌آید و مقصود ابن جوزى نیز از این گفته که: «امامیه می‌‏گویند ممکن نیست دنیا بدون امامى از فرزندان امام حسین(ع) باشد» همین است<ref>ر.ک: همان، ص85؛ همان، ص112</ref>.


از نکات جالب‌توجه در این فصل عبارت «ثم بعده علی بن محمد النقی و مشهده بقم» است. نویسنده در این عبارت، مشهد و مدفن امام هادی(ع) را «قم» دانسته است. [[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانی]] در ملل و نحلل به این اشتباه گرفتار شده و البته نویسنده با رعایت امانت آن را در پاورقی کتاب چنین اصلاح کرده که مشهور آن است که مدفن آن حضرت در سامرای عراق است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص83 و پاورقی 37؛ ال[[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانی]]، محمد بن عبدالکریم، ج 1؛ ص199</ref>.
از نکات جالب‌توجه در این فصل عبارت «ثم بعده علی بن محمد النقی و مشهده بقم» است. نویسنده در این عبارت، مشهد و مدفن امام هادی(ع) را «قم» دانسته است. [[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانی]] در ملل و نحلل به این اشتباه گرفتار شده و البته نویسنده با رعایت امانت آن را در پاورقی کتاب چنین اصلاح کرده که مشهور آن است که مدفن آن حضرت در سامرای عراق است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص83 و پاورقی 37؛ ال[[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانی]]، محمد بن عبدالکریم، ج 1؛ ص199</ref>.
خط ۶۷: خط ۶۷:
در سومین فصل کتاب فرقه‌های سبائیه، کیسانیه، مغیریه و خطابیه معرفی و موضع امامیه نسبت به غلات بررسی شده است. در میان امامان شیعه که بعدها به‌عنوان «ائمه اثنی‌عشر یة و ائمه معصومین» معروف شدند، عده‏‌اى از آن‏ها که معاصر با غلات بودند، در مقابل آن‏ها موضع صریح و سرسختانه‏‌اى گرفتند و از آن‏ها بیزارى جسته و هرگونه ارتباط خود را با آن‏ها رد کردند، مقاومت شیعیان میانه‏رو و پیشوایان آن‏ها در مقابل غلات شکل‏هاى متعددى به خود گرفت و ائمه در این کار از روش‏هاى مختلفى استفاده کردند که در همه آن‏ها هدف نابود کردن و خرد کردن دعوت غلات بود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص123-122؛ فیاض، عبدالله، ص156</ref>.
در سومین فصل کتاب فرقه‌های سبائیه، کیسانیه، مغیریه و خطابیه معرفی و موضع امامیه نسبت به غلات بررسی شده است. در میان امامان شیعه که بعدها به‌عنوان «ائمه اثنی‌عشر یة و ائمه معصومین» معروف شدند، عده‏‌اى از آن‏ها که معاصر با غلات بودند، در مقابل آن‏ها موضع صریح و سرسختانه‏‌اى گرفتند و از آن‏ها بیزارى جسته و هرگونه ارتباط خود را با آن‏ها رد کردند، مقاومت شیعیان میانه‏رو و پیشوایان آن‏ها در مقابل غلات شکل‏هاى متعددى به خود گرفت و ائمه در این کار از روش‏هاى مختلفى استفاده کردند که در همه آن‏ها هدف نابود کردن و خرد کردن دعوت غلات بود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص123-122؛ فیاض، عبدالله، ص156</ref>.


در آخرین فصل کتاب، ابتدا به بحث در مورد عقاید اساسى مذهب امامیه مانند امامت، عصمت و غیبت پرداخته شده است. در دنباله آن بحث مختصرى در مورد تقیه، رجعت و سایر مسائلى که جنبه فرعى دارند ذکر شده است. نویسنده در انتهای این فصل این‌که چرا این مباحث اعتقادی را مطرح کرده و به دیگر مسائل اعتقادی نپرداخته می‌نویسد: «در این فصل در درجه اول کوشش و همت من متوجه آن دسته از مسائل عقیدتى است که با تاریخ فرقه امامیه در ارتباط بوده و آنان را از سایر فرقه‌‏ها مشخص و متمایز مى‏گرداند، اما اعتقاداتى که مربوط به الهیات و عبادات این فرقه است، در این کتاب مورد بحث و بررسى قرار نگرفته و جاى آن در کتاب‏هاى دیگر است»<ref>ر.ک: همان، ص131؛ همان، ص168</ref>.
در آخرین فصل کتاب، ابتدا به بحث در مورد عقاید اساسى مذهب امامیه مانند امامت، عصمت و غیبت پرداخته شده است. در دنباله آن بحث مختصرى در مورد تقیه، رجعت و سایر مسائلى که جنبه فرعى دارند ذکر شده است. نویسنده در انتهای این فصل این‌که چرا این مباحث اعتقادی را مطرح کرده و به دیگر مسائل اعتقادی نپرداخته می‌نویسد: «در این فصل در درجه اول کوشش و همت من متوجه آن دسته از مسائل عقیدتى است که با تاریخ فرقه امامیه در ارتباط بوده و آنان را از سایر فرقه‌‏ها مشخص و متمایز می‌‏گرداند، اما اعتقاداتى که مربوط به الهیات و عبادات این فرقه است، در این کتاب مورد بحث و بررسى قرار نگرفته و جاى آن در کتاب‏هاى دیگر است»<ref>ر.ک: همان، ص131؛ همان، ص168</ref>.


در بخش ملحقات کتاب، ابتدا در ملحق اول این مطلب به اثبات رسیده که در زمان ائمه معصومین(ع) و در مراحل اولیه حیات شیعه، کوفه وطن اصلى شیعه و تشیع بوده است. سپس در ملحق دوم، به شرح‌حال ائمه معصومین(ع) به ترتیب، اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص183-174؛ همان، ص230-220</ref>.
در بخش ملحقات کتاب، ابتدا در ملحق اول این مطلب به اثبات رسیده که در زمان ائمه معصومین(ع) و در مراحل اولیه حیات شیعه، کوفه وطن اصلى شیعه و تشیع بوده است. سپس در ملحق دوم، به شرح‌حال ائمه معصومین(ع) به ترتیب، اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص183-174؛ همان، ص230-220</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش