الأصيلي في أنساب الطالبين: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:NUR12001J1.jpg|بندانگشتی|الأصيلي في أنساب الطالبين]]

{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"

|-

|-

|نام های دیگر کتاب  

|-

|پدیدآورندگان  

[[رجایی، مهدی]] (محقق)

|-

|زبان  

|-

|کد کنگره  

|-

|موضوع  

سادات (خاندان) - نسب نامه

|-

|ناشر  

|-

|مکان نشر  

|-

|سال نشر  

|کد اتوماسیون  

|}

</div>

وى از علماء، مورخان و نسب شناسان اماميّه در روزگار خود، از خاندان نقابت و خود نقيب حلّه، كربلا و نجف بوده است و در طى سفرهاى علمى خويش، از نسب شناسان و جرايد انساب شهرهاى بصره، بغداد، موصل، مراغه، فراهان، قم، شيراز و... بهره برده است.

آغاز تألیف اين اثر 698ق زمانى كه به اعقاب «موسى الجون» اشاره مى‌كند، ذكر شده است.

محقّق در بحث از اثر غاية الاختصار، ابتدا خلاصه كلام بحرالعلوم را كه در مقدّمه اثر آمده است، را نقل، سپس كلام [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|صاحب الذريعه]] را در رابطه با اقوالى كه در خصوص مؤلف غاية الاختصار ذكر شده را مى‌آورد و در ادامه به نقل اقوال ديگرى كه در اين خصوص در كتب مختلف بيان شده مى‌پردازد و در پايان نتيجه مى‌گيرند كه در معاجم رجالى معروف در خصوص [[ابن زهره، حمزه بن علی|ابن زهره]] كه اثر به آن نسبت داده مى‌شود، چيزى نگاشته نشده و در پايان محقّق رجايى قول صحيح را اين‌طور بيان مى‌كنند كه تاج‌الدين بن محمد بن حمزه حسينى كتابى با نام غاية الاختصار فراهم كرد كه به جزء حذف اعقاب و انساب كه به ياد كرد فرزندان و نوادگان اختصاص داشته، در بخش تراجم عيناً با الاصيلى مطابق است و غاية الاختصار همان الاصيلى مى‌باشد و تعجب از مؤلف غاية الاختصار است كه چرا در اثر خود معترض به اين مطلب نشده كه اثر او مختصر الاصيلى مى‌باشد.

ابن طقطقى اثر خود را با حمد و ستايش خداوند متعال شروع و در ضمن اين تحميد به فضل انساب اشاره لطيفى دارند، بعد از اين، مقدمه‌اى در علم نسب كه مدخلى براى بحث اصلى اين اثر شمرده مى‌شود، مى‌آورد. در اين مقدّمه، چند بحث از جمله اهمّيت علم نسب و تاريخ آن، اقسام وضع نسب، معرّفى متبحرين تشجير، ملاك و ضابطه در مشجّر و مبسوط، فرق بين اين دو، اصطلاحات اهل نسب و مؤلف بعد از اين مباحث، مقدّمه خود را با پنج فصل ديگر به پايان مى‌برد. اين فصول عبارتند از: تعريف طعن، قدح و غمز و علامات هر كدام در علم انساب، چگونگى اثبات نسب نزد نسّابين، اوصاف و ويژگيهاى نسّابين، مشاهير علم نسب شناسى، طبقات طالبيين و در پايان مؤلف انگيزه خود را از تدوين اين اثر بيان مى‌كند.

وى در مورد اقسام نسب مى‌گويد: نسب خود بر دو نوع است: 1 مشجّر، 2 مبسوط. تفاوت اين دو در آن است كه مشجّر از بطن پائين آغاز نموده، آنگاه پدر در پدر به بطن بالايين فراز مى‌رود، و مبسوط از بطن پايين آغاز نموده، آنگاه پسر در پسر به بطن پايين فرود مى‌آيد. مؤلف اثر خود را به شيوه تشجير تدوين نموده و از منابعى همچون «المجدى» استفاده نموده است. در كيفيّت ثبوت نسب نزد تبارشناس سه راه هست.