۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
قرة العيون في أعز الفنون (چاپ کنگره فیض): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ')ش' به ') ش') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
«قرة العيون في أعز الفنون» اثر ملا محمد محسن [[فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی|فيض كاشانى]] | «قرة العيون في أعز الفنون» اثر ملا محمد محسن [[فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی|فيض كاشانى]] از علماى شيعى قرن يازدهم هجرى است كه به زبان عربى آميخته به فارسى در موضوع اصول دين در آخرين سال‌هاى حيات فيض (1088ق) تألیف شده است. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
نويسنده اولين مقاله كتاب را به معرفت خدا اختصاص داده و طبق سيره‌اى كه در اين كتاب پيش گرفته است به آيه‌اى از قرآن در موضوع بحث خود استناد نموده است كه در اين مقاله عبارتست از ''' هو الاولُ و الآخرُ و الظاهرُ و الباطنُ و هو بكلِّ شىءٍ عليمٌ '''.او سپس اقدام به توضيح و تفسير اجزاى اين آيه نموده و كلمات پنج‌گانه مقاله اول را به اين مهم اختصاص داده است. | نويسنده اولين مقاله كتاب را به معرفت خدا اختصاص داده و طبق سيره‌اى كه در اين كتاب پيش گرفته است به آيه‌اى از قرآن در موضوع بحث خود استناد نموده است كه در اين مقاله عبارتست از ''' هو الاولُ و الآخرُ و الظاهرُ و الباطنُ و هو بكلِّ شىءٍ عليمٌ '''.او سپس اقدام به توضيح و تفسير اجزاى اين آيه نموده و كلمات پنج‌گانه مقاله اول را به اين مهم اختصاص داده است. | ||
مؤلف چگونگى جمع بين غيرقابل رؤيت بودن خداوند را به دليل عدم امكان احاطه به ذات او و رؤيت او در جميع اسماء و صفات و تجلياتش را به زيبايى توجيه كرده است و فرمايشات [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] | مؤلف چگونگى جمع بين غيرقابل رؤيت بودن خداوند را به دليل عدم امكان احاطه به ذات او و رؤيت او در جميع اسماء و صفات و تجلياتش را به زيبايى توجيه كرده است و فرمايشات [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] در بيان كلماتى چون «لم أعبدربًّا لم أره» و سخنان فرزندان طيبين و طاهرينش را در اين زمينه حمل بر رؤيت تجليات خداوند در اشياء نموده است. | ||
سپس به همين ترتيب چگونگى جمع بين عدم فكر در ذات خدا و معرفت او يا چگونگى جمع بين ظهور و خفاء ذات اقدس الهى را توضيح داده است. | سپس به همين ترتيب چگونگى جمع بين عدم فكر در ذات خدا و معرفت او يا چگونگى جمع بين ظهور و خفاء ذات اقدس الهى را توضيح داده است. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
دوّمين مقاله در صفات و اسماء الهى با استناد به آيه ''' و سبحانَ ربكَ ربِّ العزّةِ عمّا يَصِفونَ ''' مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. مى‌توان به چگونگى عين ذات بودن اسماء الهى به اعتبارى و غيرذات بودنشان را به اعتبار ديگر يا چگونگى تربيت مخلوقات به وسيله اسماء الهى و تعليم اسماء الهى به آدم(ع) اشاره كرد.مقاله سوم در صنع و ابداع خداوند است كه در اين مورد به آيه شريفه ''' صُنِعَ اللّه الذى أتقنَ كل شىء ''' استناد نموده است. فيض در اين مقاله اشاره‌اى به اصول عوالم و نشئات داشته و چگونگى خلقت مخلوقات از عقل را توضيح مى‌دهد. او بعد از بيان مراتب مخلوقات در صدورشان از حضرت احديّت، اقدام به بيان معناى عرش و كرسى با توجه به روايات مى‌كند. | دوّمين مقاله در صفات و اسماء الهى با استناد به آيه ''' و سبحانَ ربكَ ربِّ العزّةِ عمّا يَصِفونَ ''' مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. مى‌توان به چگونگى عين ذات بودن اسماء الهى به اعتبارى و غيرذات بودنشان را به اعتبار ديگر يا چگونگى تربيت مخلوقات به وسيله اسماء الهى و تعليم اسماء الهى به آدم(ع) اشاره كرد.مقاله سوم در صنع و ابداع خداوند است كه در اين مورد به آيه شريفه ''' صُنِعَ اللّه الذى أتقنَ كل شىء ''' استناد نموده است. فيض در اين مقاله اشاره‌اى به اصول عوالم و نشئات داشته و چگونگى خلقت مخلوقات از عقل را توضيح مى‌دهد. او بعد از بيان مراتب مخلوقات در صدورشان از حضرت احديّت، اقدام به بيان معناى عرش و كرسى با توجه به روايات مى‌كند. | ||
مقاله چهارم كتاب در بيان نفوس و اشباح مى‌باشد كه با آيه ''' و فى أنفسكم أفلا تبصرون '''آغاز مى‌گردد. [[فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی|فيض كاشانى]] | مقاله چهارم كتاب در بيان نفوس و اشباح مى‌باشد كه با آيه ''' و فى أنفسكم أفلا تبصرون '''آغاز مى‌گردد. [[فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی|فيض كاشانى]] در اين مقاله توضيح داده است كه چطور در عين اينكه نفوس بر اجساد مقدم بوده‌اند امّا در عين حال به حدوث اجساد حادث گرديده‌اند. او مى‌گويد وجود نفوس جزئيه انسانيه بعد از حصول مزاج است كه قبلاً به نحوى ديگر بصورت نفوس ارواح برزخيه بوده‌اند كه از مادّه مجرد و مشتمل بر شهوت و غضب مى‌باشند. وى ادامه مى‌دهد كه نفوس كليه انسانيه كه مختص به كمّل و خواص است پيش از وجود اجسام است. انسانها نفوس عديده‌اى دارند كه بعضى از آنها مختص خواص از بندگان خدا مى‌باشد كه براى توضيح اين مطلب به روايات جامعى از مولاى متقيّان على(ع) اشاره كرده است. | ||
مرحوم [[فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی|فيض كاشانى]] | مرحوم [[فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی|فيض كاشانى]] مقاله پنجم را به حدوث عالم اختصاص داده و آيه مورد استنادش ''' انّ ربكم اللّه الذى خلق السماوات و الارض فى ستة ايام ثم استوى على العرش ''' مى‌باشد. | ||
او نخست معناى حدوث را توضيح داده و تجدد مخلوقات در لحظات گوناگون و كيفيت ارتباط حادث زمانى با قديم را مورد بررسى دقيق‌تر قرار داده است. | او نخست معناى حدوث را توضيح داده و تجدد مخلوقات در لحظات گوناگون و كيفيت ارتباط حادث زمانى با قديم را مورد بررسى دقيق‌تر قرار داده است. | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
دوازدهمين و آخرين مقاله كتاب در بعث و حشر است كه با آيه ''' ثم انكم يوم القيامة تبعثون ''' شروع مى‌شود. | دوازدهمين و آخرين مقاله كتاب در بعث و حشر است كه با آيه ''' ثم انكم يوم القيامة تبعثون ''' شروع مى‌شود. | ||
[[فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی|فيض كاشانى]] | [[فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی|فيض كاشانى]] در اينجا به حشر و قيامت و حالات آنها و دركات و درجات و تبديل شدن سيئات و حسنات اشاره نموده است. در ادامه توضيحاتى در مورد بهشت و جهنم مى‌دهد و اصحاب اعراف را متشكّل از انبياء و اوليائى مى‌داند كه فراتر از انسانهاى معمولى بوده و بر تمام مخلوقات الهى اشراف كامل دارند. | ||
فيض خاتمه‌اى بر اين كتاب دارد كه با روايتى از پيغمبر اكرم(ص) شروع مى‌شود كه حضرت فرمود تنها فرقه ناجيه امت من كسانى هستند كه از وصى من على بن ابيطالب(ع) پيروى كنند.او در اين خاتمه به حقانيت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] | فيض خاتمه‌اى بر اين كتاب دارد كه با روايتى از پيغمبر اكرم(ص) شروع مى‌شود كه حضرت فرمود تنها فرقه ناجيه امت من كسانى هستند كه از وصى من على بن ابيطالب(ع) پيروى كنند.او در اين خاتمه به حقانيت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] پرداخته و اختلاف امت اسلامى را ناشى از جهل و نفاق عده‌اى خاص مى‌داند كه بعد از پيغمبر(ص) بر روى حق و حقانيت على(ع)پرده انداخته و مردم را به بيراهه بردند. | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||