۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'عليهم السلام' به 'عليهمالسلام') |
جز (جایگزینی متن - 'مسايل ' به 'مسائل ') |
||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
در مقدمه پس از ذكر اهميت علم فقه و وجوب تحصيل آن و فضايل معنوى بيان احكام شرعى و مناسك عبادى و شناخت هر چه بيشتر اصول و فروع دينى به اهميت كتاب مختصر النافع پرداخته و آن را حاوى مهمترين احكام فقه شيعه از | در مقدمه پس از ذكر اهميت علم فقه و وجوب تحصيل آن و فضايل معنوى بيان احكام شرعى و مناسك عبادى و شناخت هر چه بيشتر اصول و فروع دينى به اهميت كتاب مختصر النافع پرداخته و آن را حاوى مهمترين احكام فقه شيعه از مسائل حلال و حرام دانسته است. پس از آن به اختصار اين كتاب و كم بودن فروع آن اشاره كرده و هدف خود را شرح مطالب مجمل و ذكر روايات و مستندات فراوان فقهى و بيان مسائل جديد عنوان نموده است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
2- طهارت با آب (وضو و غسل). | 2- طهارت با آب (وضو و غسل). | ||
3- زمين ( | 3- زمين (مسائل تيمم). | ||
4- نجاسات و احكام آن، تركيب يافته و در هر ركن امور متعدد و فروع بسيار بيان شده است. شيوه تحقيق، استدلالى است و با تكيه بر روايات و مستندات سندى و دلالى احاديث معصومان(عليهمالسلام) به استنباط پرداخته است. | 4- نجاسات و احكام آن، تركيب يافته و در هر ركن امور متعدد و فروع بسيار بيان شده است. شيوه تحقيق، استدلالى است و با تكيه بر روايات و مستندات سندى و دلالى احاديث معصومان(عليهمالسلام) به استنباط پرداخته است. | ||
خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
نگارنده به ذكر ادله مطهّريت آب پرداخته و معتقد است اين مسئله به واسطه اجماع مسلمانان، ضرورت دين، شهادت عقل سالم، روايات و آيات متعدد و فراوان قابل اثبات است. | نگارنده به ذكر ادله مطهّريت آب پرداخته و معتقد است اين مسئله به واسطه اجماع مسلمانان، ضرورت دين، شهادت عقل سالم، روايات و آيات متعدد و فراوان قابل اثبات است. | ||
در ادامه، | در ادامه، مسائل و فروع متعددى در باره تأثير نجاست بر آب مطلق و اينكه آب از ماهيت خود با وجود ملاقات با نجاست و حتى تغيير رنگ و بو خارج نمىشود و اگر تغيير اوصاف صورت نگيرد، آب به طهارت خود باقى مىماند، بيان شده است. | ||
پس از آن آب جارى، آب كر، آب حمام، آب باران، آب قليل، تعريف شده و احكام مخصوص هر كدام با استناد به روايات معصومان(عليهمالسلام) و گفتار فقيهان مورد استدلال فقهى قرار گرفته است. | پس از آن آب جارى، آب كر، آب حمام، آب باران، آب قليل، تعريف شده و احكام مخصوص هر كدام با استناد به روايات معصومان(عليهمالسلام) و گفتار فقيهان مورد استدلال فقهى قرار گرفته است. | ||
خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
نگارنده، قول اول را مىپذيرد و براى اثبات كلام خود دليلهاى متعددى مىآورد. مصنف احكام آب چاه را به تبع ماتن به صورت جداگانه با عنوان «فائدة في أحكام البئر» بيان كرده و با اشاره به اختلاف فقها در باره نجس شدن اين آب با ملاقات نجاست كه برخى نجس دانسته و برخى پاك، به نقل اقوال مختلف و نقد آنها پرداخته و تبيين كلام ماتن كه آب را نجس مىداند و ادله آن پرداخته و به بحث مفصل و اختلافى تطهير آب چاه و مقدار آبى كه براى تطهير لازم است خارج شود، مىپردازد. | نگارنده، قول اول را مىپذيرد و براى اثبات كلام خود دليلهاى متعددى مىآورد. مصنف احكام آب چاه را به تبع ماتن به صورت جداگانه با عنوان «فائدة في أحكام البئر» بيان كرده و با اشاره به اختلاف فقها در باره نجس شدن اين آب با ملاقات نجاست كه برخى نجس دانسته و برخى پاك، به نقل اقوال مختلف و نقد آنها پرداخته و تبيين كلام ماتن كه آب را نجس مىداند و ادله آن پرداخته و به بحث مفصل و اختلافى تطهير آب چاه و مقدار آبى كه براى تطهير لازم است خارج شود، مىپردازد. | ||
او در پايان اين بخش، آب مضاف را تعريف كرده و به احكام و شرايط آن و احكام و | او در پايان اين بخش، آب مضاف را تعريف كرده و به احكام و شرايط آن و احكام و مسائل آب مستعمل كه به نجاست رسيده و قليل باشد و غساله آبى كه به نجاست برخورد كرده و احكام ظرفهاى دهان خورده انسان، حيوان حلال گوشت، حيوان حرام گوشت و سگ و خوك و حيوان ممسوخ و احكام مشتبه به نجاست پرداخته است. | ||
ركن دوم: طهارتى كه به واسطه آب حاصل مىشود (وضو و غسل) | ركن دوم: طهارتى كه به واسطه آب حاصل مىشود (وضو و غسل) | ||
خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
مؤلف اين موارد را ذكر كرده و با اشاره به اجماعى بودن مسئله، به فروع و احكامى در باره آن پرداخته است. | مؤلف اين موارد را ذكر كرده و با اشاره به اجماعى بودن مسئله، به فروع و احكامى در باره آن پرداخته است. | ||
پس از ذكر | پس از ذكر مسائل مربوط به مبطلات وضو، مواردى كه وضو گرفتن براى انسان واجب مىشود را بيان كرده است: | ||
1- نماز واجب: (چه شارع مقدس خود واجب كرده باشد چه به واسطه نذر و قسم و احتياط به عهده مكلف آمده باشد). | 1- نماز واجب: (چه شارع مقدس خود واجب كرده باشد چه به واسطه نذر و قسم و احتياط به عهده مكلف آمده باشد). | ||
خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
واجبات وضو، عنوان امر سوم است كه در آن به شرح احكام و شرايط واجبات وضو، اعم از نيت، شستن صورت، شستن دو دست تا آرنج، مسح جلو سر، مسح دو پا، رعايت ترتيب در شستن و مسح اعضاى وضو، موالات و پى در پى انجام دادن اين اعمال پرداخته شده است. | واجبات وضو، عنوان امر سوم است كه در آن به شرح احكام و شرايط واجبات وضو، اعم از نيت، شستن صورت، شستن دو دست تا آرنج، مسح جلو سر، مسح دو پا، رعايت ترتيب در شستن و مسح اعضاى وضو، موالات و پى در پى انجام دادن اين اعمال پرداخته شده است. | ||
نگارنده در هر يك از اين 9 مورد پس از توضيح عنوان به ذكر | نگارنده در هر يك از اين 9 مورد پس از توضيح عنوان به ذكر مسائل و فروع و ادله و اصول آنها همت ورزيده و تقريباً همه اقوال مختلف را ذكر كرده است. | ||
در ادامه به بيان فروع فقهى وضوى جبيرهاى براى كسانى كه آب براى بدنشان ضرر دارد، ولى مىتوانند پارچه پاك روى زخم خود بگذارند و وضو بگيرند، پرداخته است. | در ادامه به بيان فروع فقهى وضوى جبيرهاى براى كسانى كه آب براى بدنشان ضرر دارد، ولى مىتوانند پارچه پاك روى زخم خود بگذارند و وضو بگيرند، پرداخته است. | ||
خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
سپس به فروع ديگرى مانند اينكه وضو گيرنده خود بايد كارهاى وضو را انجام دهد و اگر ديگرى انجام دهد و يا در امر وضو به وى كمك كند وضويش باطل مىشود و نيز به آداب و سنن و مستحبات وضو پرداخته است. | سپس به فروع ديگرى مانند اينكه وضو گيرنده خود بايد كارهاى وضو را انجام دهد و اگر ديگرى انجام دهد و يا در امر وضو به وى كمك كند وضويش باطل مىشود و نيز به آداب و سنن و مستحبات وضو پرداخته است. | ||
چهارمين امر مربوط به احكام و | چهارمين امر مربوط به احكام و مسائل عملى وضو است. | ||
در جلد سوم | در جلد سوم مسائل غسل و اقسام آن مورد بررسى قرار مىگيرد و در آن احكام و شرايط غسل جنابت و موجبات اين غسل و نحوه و كيفيت غسل كردن و واجبات غسل و تقسيم آن به ارتماسى و ترتيبى و آداب و سنن و مستحبات غسل كردن و مبطلات غسل جنابت بيان شده است. | ||
پس از آن به اغسال مربوط بانوان، غسل حيض و نفاس و استحاضه و احكام و شرايط بسيار زياد آن و تقسيم بندى خانمها به مبتدئه، صاحب عادت عدديه و وقتيه، مضطربه و كمترين و بيشترين زمانى كه مىشود براى ايام حيض در نظر گرفت و اختلافاتى كه فقها در اين زمينه دارند و مفهوم يائسگى و زمان آن و احكام خونهايى كه دختر بچهها قبل از بلوغ مىبينند و احكام زنانى كه عادت ماهيانه خود را فراموش كردهاند و كارهايى كه انجام دادن آنها بر زن حائض حرام است و كارهايى كه به جا آوردن آنها مكروه و مستحب مىباشد، پرداخته شده است. احكام و شرايط غسل استحاضه و نفاس در جلد چهارم بيان گرديده است. پس از آن احكام تجهيز ميت اعم از غسل، كفن، دفن و آداب و مستحبات و محرمات و مكروهات آن و همچنين نحوه تيمم دادن ميت به جاى غسل، مورد بررسى فقهى و استدلالى قرار گرفته است. | پس از آن به اغسال مربوط بانوان، غسل حيض و نفاس و استحاضه و احكام و شرايط بسيار زياد آن و تقسيم بندى خانمها به مبتدئه، صاحب عادت عدديه و وقتيه، مضطربه و كمترين و بيشترين زمانى كه مىشود براى ايام حيض در نظر گرفت و اختلافاتى كه فقها در اين زمينه دارند و مفهوم يائسگى و زمان آن و احكام خونهايى كه دختر بچهها قبل از بلوغ مىبينند و احكام زنانى كه عادت ماهيانه خود را فراموش كردهاند و كارهايى كه انجام دادن آنها بر زن حائض حرام است و كارهايى كه به جا آوردن آنها مكروه و مستحب مىباشد، پرداخته شده است. احكام و شرايط غسل استحاضه و نفاس در جلد چهارم بيان گرديده است. پس از آن احكام تجهيز ميت اعم از غسل، كفن، دفن و آداب و مستحبات و محرمات و مكروهات آن و همچنين نحوه تيمم دادن ميت به جاى غسل، مورد بررسى فقهى و استدلالى قرار گرفته است. |
ویرایش