پرش به محتوا

منتقد المنافع في شرح المختصر النافع، كتاب الطهارة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مسايل ' به 'مسائل '
جز (جایگزینی متن - 'عليهم السلام' به 'عليهم‌السلام')
جز (جایگزینی متن - 'مسايل ' به 'مسائل ')
خط ۵۸: خط ۵۸:




در مقدمه پس از ذكر اهميت علم فقه و وجوب تحصيل آن و فضايل معنوى بيان احكام شرعى و مناسك عبادى و شناخت هر چه بيشتر اصول و فروع دينى به اهميت كتاب مختصر النافع پرداخته و آن را حاوى مهم‌ترين احكام فقه شيعه از مسايل حلال و حرام دانسته است. پس از آن به اختصار اين كتاب و كم بودن فروع آن اشاره كرده و هدف خود را شرح مطالب مجمل و ذكر روايات و مستندات فراوان فقهى و بيان مسايل جديد عنوان نموده است.
در مقدمه پس از ذكر اهميت علم فقه و وجوب تحصيل آن و فضايل معنوى بيان احكام شرعى و مناسك عبادى و شناخت هر چه بيشتر اصول و فروع دينى به اهميت كتاب مختصر النافع پرداخته و آن را حاوى مهم‌ترين احكام فقه شيعه از مسائل حلال و حرام دانسته است. پس از آن به اختصار اين كتاب و كم بودن فروع آن اشاره كرده و هدف خود را شرح مطالب مجمل و ذكر روايات و مستندات فراوان فقهى و بيان مسائل جديد عنوان نموده است.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۶۹: خط ۶۹:
2- طهارت با آب (وضو و غسل).
2- طهارت با آب (وضو و غسل).


3- زمين (مسايل تيمم).
3- زمين (مسائل تيمم).


4- نجاسات و احكام آن، تركيب يافته و در هر ركن امور متعدد و فروع بسيار بيان شده است. شيوه تحقيق، استدلالى است و با تكيه بر روايات و مستندات سندى و دلالى احاديث معصومان(عليهم‌السلام) به استنباط پرداخته است.
4- نجاسات و احكام آن، تركيب يافته و در هر ركن امور متعدد و فروع بسيار بيان شده است. شيوه تحقيق، استدلالى است و با تكيه بر روايات و مستندات سندى و دلالى احاديث معصومان(عليهم‌السلام) به استنباط پرداخته است.
خط ۸۶: خط ۸۶:
نگارنده به ذكر ادله مطهّريت آب پرداخته و معتقد است اين مسئله به واسطه اجماع مسلمانان، ضرورت دين، شهادت عقل سالم، روايات و آيات متعدد و فراوان قابل اثبات است.
نگارنده به ذكر ادله مطهّريت آب پرداخته و معتقد است اين مسئله به واسطه اجماع مسلمانان، ضرورت دين، شهادت عقل سالم، روايات و آيات متعدد و فراوان قابل اثبات است.


در ادامه، مسايل و فروع متعددى در باره تأثير نجاست بر آب مطلق و اينكه آب از ماهيت خود با وجود ملاقات با نجاست و حتى تغيير رنگ و بو خارج نمى‌شود و اگر تغيير اوصاف صورت نگيرد، آب به طهارت خود باقى مى‌ماند، بيان شده است.
در ادامه، مسائل و فروع متعددى در باره تأثير نجاست بر آب مطلق و اينكه آب از ماهيت خود با وجود ملاقات با نجاست و حتى تغيير رنگ و بو خارج نمى‌شود و اگر تغيير اوصاف صورت نگيرد، آب به طهارت خود باقى مى‌ماند، بيان شده است.


پس از آن آب جارى، آب كر، آب حمام، آب باران، آب قليل، تعريف شده و احكام مخصوص هر كدام با استناد به روايات معصومان(عليهم‌السلام) و گفتار فقيهان مورد استدلال فقهى قرار گرفته است.
پس از آن آب جارى، آب كر، آب حمام، آب باران، آب قليل، تعريف شده و احكام مخصوص هر كدام با استناد به روايات معصومان(عليهم‌السلام) و گفتار فقيهان مورد استدلال فقهى قرار گرفته است.
خط ۹۸: خط ۹۸:
نگارنده، قول اول را مى‌پذيرد و براى اثبات كلام خود دليل‌هاى متعددى مى‌آورد. مصنف احكام آب چاه را به تبع ماتن به صورت جداگانه با عنوان «فائدة في أحكام البئر» بيان كرده و با اشاره به اختلاف فقها در باره نجس شدن اين آب با ملاقات نجاست كه برخى نجس دانسته و برخى پاك، به نقل اقوال مختلف و نقد آنها پرداخته و تبيين كلام ماتن كه آب را نجس مى‌داند و ادله آن پرداخته و به بحث مفصل و اختلافى تطهير آب چاه و مقدار آبى كه براى تطهير لازم است خارج شود، مى‌پردازد.
نگارنده، قول اول را مى‌پذيرد و براى اثبات كلام خود دليل‌هاى متعددى مى‌آورد. مصنف احكام آب چاه را به تبع ماتن به صورت جداگانه با عنوان «فائدة في أحكام البئر» بيان كرده و با اشاره به اختلاف فقها در باره نجس شدن اين آب با ملاقات نجاست كه برخى نجس دانسته و برخى پاك، به نقل اقوال مختلف و نقد آنها پرداخته و تبيين كلام ماتن كه آب را نجس مى‌داند و ادله آن پرداخته و به بحث مفصل و اختلافى تطهير آب چاه و مقدار آبى كه براى تطهير لازم است خارج شود، مى‌پردازد.


او در پايان اين بخش، آب مضاف را تعريف كرده و به احكام و شرايط آن و احكام و مسايل آب مستعمل كه به نجاست رسيده و قليل باشد و غساله آبى كه به نجاست برخورد كرده و احكام ظرف‌هاى دهان خورده انسان، حيوان حلال گوشت، حيوان حرام گوشت و سگ و خوك و حيوان ممسوخ و احكام مشتبه به نجاست پرداخته است.
او در پايان اين بخش، آب مضاف را تعريف كرده و به احكام و شرايط آن و احكام و مسائل آب مستعمل كه به نجاست رسيده و قليل باشد و غساله آبى كه به نجاست برخورد كرده و احكام ظرف‌هاى دهان خورده انسان، حيوان حلال گوشت، حيوان حرام گوشت و سگ و خوك و حيوان ممسوخ و احكام مشتبه به نجاست پرداخته است.


ركن دوم: طهارتى كه به واسطه آب حاصل مى‌شود (وضو و غسل)
ركن دوم: طهارتى كه به واسطه آب حاصل مى‌شود (وضو و غسل)
خط ۱۰۸: خط ۱۰۸:
مؤلف اين موارد را ذكر كرده و با اشاره به اجماعى بودن مسئله، به فروع و احكامى در باره آن پرداخته است.
مؤلف اين موارد را ذكر كرده و با اشاره به اجماعى بودن مسئله، به فروع و احكامى در باره آن پرداخته است.


پس از ذكر مسايل مربوط به مبطلات وضو، مواردى كه وضو گرفتن براى انسان واجب مى‌شود را بيان كرده است:
پس از ذكر مسائل مربوط به مبطلات وضو، مواردى كه وضو گرفتن براى انسان واجب مى‌شود را بيان كرده است:


1- نماز واجب: (چه شارع مقدس خود واجب كرده باشد چه به واسطه نذر و قسم و احتياط به عهده مكلف آمده باشد).
1- نماز واجب: (چه شارع مقدس خود واجب كرده باشد چه به واسطه نذر و قسم و احتياط به عهده مكلف آمده باشد).
خط ۱۲۲: خط ۱۲۲:
واجبات وضو، عنوان امر سوم است كه در آن به شرح احكام و شرايط واجبات وضو، اعم از نيت، شستن صورت، شستن دو دست تا آرنج، مسح جلو سر، مسح دو پا، رعايت ترتيب در شستن و مسح اعضاى وضو، موالات و پى در پى انجام دادن اين اعمال پرداخته شده است.
واجبات وضو، عنوان امر سوم است كه در آن به شرح احكام و شرايط واجبات وضو، اعم از نيت، شستن صورت، شستن دو دست تا آرنج، مسح جلو سر، مسح دو پا، رعايت ترتيب در شستن و مسح اعضاى وضو، موالات و پى در پى انجام دادن اين اعمال پرداخته شده است.


نگارنده در هر يك از اين 9 مورد پس از توضيح عنوان به ذكر مسايل و فروع و ادله و اصول آنها همت ورزيده و تقريباً همه اقوال مختلف را ذكر كرده است.
نگارنده در هر يك از اين 9 مورد پس از توضيح عنوان به ذكر مسائل و فروع و ادله و اصول آنها همت ورزيده و تقريباً همه اقوال مختلف را ذكر كرده است.


در ادامه به بيان فروع فقهى وضوى جبيره‌اى براى كسانى كه آب براى بدنشان ضرر دارد، ولى مى‌توانند پارچه پاك روى زخم خود بگذارند و وضو بگيرند، پرداخته است.
در ادامه به بيان فروع فقهى وضوى جبيره‌اى براى كسانى كه آب براى بدنشان ضرر دارد، ولى مى‌توانند پارچه پاك روى زخم خود بگذارند و وضو بگيرند، پرداخته است.
خط ۱۲۸: خط ۱۲۸:
سپس به فروع ديگرى مانند اينكه وضو گيرنده خود بايد كارهاى وضو را انجام دهد و اگر ديگرى انجام دهد و يا در امر وضو به وى كمك كند وضويش باطل مى‌شود و نيز به آداب و سنن و مستحبات وضو پرداخته است.
سپس به فروع ديگرى مانند اينكه وضو گيرنده خود بايد كارهاى وضو را انجام دهد و اگر ديگرى انجام دهد و يا در امر وضو به وى كمك كند وضويش باطل مى‌شود و نيز به آداب و سنن و مستحبات وضو پرداخته است.


چهارمين امر مربوط به احكام و مسايل عملى وضو است.
چهارمين امر مربوط به احكام و مسائل عملى وضو است.


در جلد سوم مسايل غسل و اقسام آن مورد بررسى قرار مى‌گيرد و در آن احكام و شرايط غسل جنابت و موجبات اين غسل و نحوه و كيفيت غسل كردن و واجبات غسل و تقسيم آن به ارتماسى و ترتيبى و آداب و سنن و مستحبات غسل كردن و مبطلات غسل جنابت بيان شده است.
در جلد سوم مسائل غسل و اقسام آن مورد بررسى قرار مى‌گيرد و در آن احكام و شرايط غسل جنابت و موجبات اين غسل و نحوه و كيفيت غسل كردن و واجبات غسل و تقسيم آن به ارتماسى و ترتيبى و آداب و سنن و مستحبات غسل كردن و مبطلات غسل جنابت بيان شده است.


پس از آن به اغسال مربوط بانوان، غسل حيض و نفاس و استحاضه و احكام و شرايط بسيار زياد آن و تقسيم بندى خانم‌ها به مبتدئه، صاحب عادت عدديه و وقتيه، مضطربه و كمترين و بيشترين زمانى كه مى‌شود براى ايام حيض در نظر گرفت و اختلافاتى كه فقها در اين زمينه دارند و مفهوم يائسگى و زمان آن و احكام خون‌هايى كه دختر بچه‌ها قبل از بلوغ مى‌بينند و احكام زنانى كه عادت ماهيانه خود را فراموش كرده‌اند و كارهايى كه انجام دادن آنها بر زن حائض حرام است و كارهايى كه به جا آوردن آنها مكروه و مستحب مى‌باشد، پرداخته شده است. احكام و شرايط غسل استحاضه و نفاس در جلد چهارم بيان گرديده است. پس از آن احكام تجهيز ميت اعم از غسل، كفن، دفن و آداب و مستحبات و محرمات و مكروهات آن و هم‌چنين نحوه تيمم دادن ميت به جاى غسل، مورد بررسى فقهى و استدلالى قرار گرفته است.
پس از آن به اغسال مربوط بانوان، غسل حيض و نفاس و استحاضه و احكام و شرايط بسيار زياد آن و تقسيم بندى خانم‌ها به مبتدئه، صاحب عادت عدديه و وقتيه، مضطربه و كمترين و بيشترين زمانى كه مى‌شود براى ايام حيض در نظر گرفت و اختلافاتى كه فقها در اين زمينه دارند و مفهوم يائسگى و زمان آن و احكام خون‌هايى كه دختر بچه‌ها قبل از بلوغ مى‌بينند و احكام زنانى كه عادت ماهيانه خود را فراموش كرده‌اند و كارهايى كه انجام دادن آنها بر زن حائض حرام است و كارهايى كه به جا آوردن آنها مكروه و مستحب مى‌باشد، پرداخته شده است. احكام و شرايط غسل استحاضه و نفاس در جلد چهارم بيان گرديده است. پس از آن احكام تجهيز ميت اعم از غسل، كفن، دفن و آداب و مستحبات و محرمات و مكروهات آن و هم‌چنين نحوه تيمم دادن ميت به جاى غسل، مورد بررسى فقهى و استدلالى قرار گرفته است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش