۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
رياضة النفس: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'حكيم ترمذى' به 'حكيم ترمذى '
جز (جایگزینی متن - 'ابوعبدالله محمد بن على بن الحسن بن بشر' به 'ابوعبدالله محمد بن على بن الحسن بن بشر ') |
جز (جایگزینی متن - 'حكيم ترمذى' به 'حكيم ترمذى ') |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
'''رياضة النفس و يليه نحو القلوب'''، به زبان عربى، نوشته [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ابوعبدالله محمد بن على بن الحسن بن بشر]] ، مشهور به حكيم ترمذى است و در پى آن، كتاب «نحو القلوب»، تأليف ابوالقاسم [[قشیری، عبدالکریم بن هوازن|عبدالكريم بن هوازن قشيرى]] قرار گرفته است. هر دو كتاب به زبان عربى و در موضوع عرفان عملى است و در يك جلد(با ترتيب مذكور) به چاپ رسيده است. | '''رياضة النفس و يليه نحو القلوب'''، به زبان عربى، نوشته [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ابوعبدالله محمد بن على بن الحسن بن بشر]] ، مشهور به [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|حكيم ترمذى]] است و در پى آن، كتاب «نحو القلوب»، تأليف ابوالقاسم [[قشیری، عبدالکریم بن هوازن|عبدالكريم بن هوازن قشيرى]] قرار گرفته است. هر دو كتاب به زبان عربى و در موضوع عرفان عملى است و در يك جلد(با ترتيب مذكور) به چاپ رسيده است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
حكيم ترمذى در كتاب «رياضة النفس»، كيفيت رياضت نفس و مجاهدت و سير الى الله را بيان كرده و نحوه‌ى جهاد صديقين را مورد بررسى قرار مى‌دهد. اين اثر، حاوى مطالب زير است: | [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|حكيم ترمذى]] در كتاب «رياضة النفس»، كيفيت رياضت نفس و مجاهدت و سير الى الله را بيان كرده و نحوه‌ى جهاد صديقين را مورد بررسى قرار مى‌دهد. اين اثر، حاوى مطالب زير است: | ||
وقتى ظاهر انسان به سبب شهوات و معاصى آلوده مى‌گردد، اين آلودگى از ظاهر به باطن سرايت كرده و قلب انسان را كه همان حقيقت اوست، خراب كرده و نابود مى‌سازد و بالعكس وقتى ظاهر انسان متصف به صفات عاليه شد، اين صفات، كم‌كم در جان او رسوخ كرده و حقيقت وى را يك‌پارچه نورانى مى‌كند؛ در اين صورت، قلب، حلاوت محبت و نور توحيد را درمى‌يابد. | وقتى ظاهر انسان به سبب شهوات و معاصى آلوده مى‌گردد، اين آلودگى از ظاهر به باطن سرايت كرده و قلب انسان را كه همان حقيقت اوست، خراب كرده و نابود مى‌سازد و بالعكس وقتى ظاهر انسان متصف به صفات عاليه شد، اين صفات، كم‌كم در جان او رسوخ كرده و حقيقت وى را يك‌پارچه نورانى مى‌كند؛ در اين صورت، قلب، حلاوت محبت و نور توحيد را درمى‌يابد. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
آدمى بر اساس توجه تام به مبدأ اعلى و مجاهده‌ى صحيح مى‌تواند به نور معرفت و سلطان عقل دست يابد. رياضت در اصطلاح حكماء، إعراض از شهوات و هواهاى نفسانى است و در اثر رياضت، قلب از رذايل فاصله گرفته و به فضايل روى مى‌آورد و در اين حالت، فرح محمود، آن را فرامى‌گيرد. | آدمى بر اساس توجه تام به مبدأ اعلى و مجاهده‌ى صحيح مى‌تواند به نور معرفت و سلطان عقل دست يابد. رياضت در اصطلاح حكماء، إعراض از شهوات و هواهاى نفسانى است و در اثر رياضت، قلب از رذايل فاصله گرفته و به فضايل روى مى‌آورد و در اين حالت، فرح محمود، آن را فرامى‌گيرد. | ||
فرح محمود بر دو قسم است: فرح بالله و فرح بفضل الله. در اولى، ذكر نفس در ذكر مولا غايب است، ولى در دومى، ذكر نفس همراه ذكر مولاست. حكيم ترمذى در اين بخش به آياتى اشاره مى‌كند كه بيان‌گر فرح صديقين و انبياء مى‌باشد. | فرح محمود بر دو قسم است: فرح بالله و فرح بفضل الله. در اولى، ذكر نفس در ذكر مولا غايب است، ولى در دومى، ذكر نفس همراه ذكر مولاست. [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|حكيم ترمذى]] در اين بخش به آياتى اشاره مى‌كند كه بيان‌گر فرح صديقين و انبياء مى‌باشد. | ||
اهل مجاهده دو فرقه‌اند: يكى، فرقه‌اى كه به حفظ جوارح و اداى فرائض مى‌پردازند و با دل به‌سوى خدا سير مى‌نمايند، پس بر هيچ چيز عروج نمى‌كنند جز آنكه به خدا مى‌رسند و ديگرى، فرقه‌اى كه با رنج و زحمت بسيار به حفظ جوارح و اداى فرائض مى‌پردازند، ولى پياپى در خطا مى‌افتند و برمى‌خيزند. | اهل مجاهده دو فرقه‌اند: يكى، فرقه‌اى كه به حفظ جوارح و اداى فرائض مى‌پردازند و با دل به‌سوى خدا سير مى‌نمايند، پس بر هيچ چيز عروج نمى‌كنند جز آنكه به خدا مى‌رسند و ديگرى، فرقه‌اى كه با رنج و زحمت بسيار به حفظ جوارح و اداى فرائض مى‌پردازند، ولى پياپى در خطا مى‌افتند و برمى‌خيزند. | ||
حكيم ترمذى بعد از بيان فرق اهل مجاهده، به كيفيت محافظت از جوارح پرداخته و بيان مى‌كند كه اعضاء و جوارح چگونه حضرت آدم(ع) را به معصيت سوق داده؛ به‌طورى كه باعث اخراج وى از بهشت شدند. | [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|حكيم ترمذى]] بعد از بيان فرق اهل مجاهده، به كيفيت محافظت از جوارح پرداخته و بيان مى‌كند كه اعضاء و جوارح چگونه حضرت آدم(ع) را به معصيت سوق داده؛ به‌طورى كه باعث اخراج وى از بهشت شدند. | ||
در مشرب عرفان سير دو نوع است: سير الى الله و سير فى الله. براى سير الى الله نهايتى هست، ولى براى سير فى الله نهايتى وجود ندارد. عبدتا رسيدن به منزل دار السلام بايد سير و سلوك كند و در ابتداى اين كار بايد خود را به روزه گرفتن عادت دهد تا نفس براى عبوديت و سير آماده گردد. | در مشرب عرفان سير دو نوع است: سير الى الله و سير فى الله. براى سير الى الله نهايتى هست، ولى براى سير فى الله نهايتى وجود ندارد. عبدتا رسيدن به منزل دار السلام بايد سير و سلوك كند و در ابتداى اين كار بايد خود را به روزه گرفتن عادت دهد تا نفس براى عبوديت و سير آماده گردد. | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
كتاب، توسط ابراهيم شمس الدين، تحقيق و تصحيح شده است. وى در آغاز كتاب «رياضة النفس»، به معرفى حكيم ترمذى و علم تصوف و در آغاز كتاب «نحو القلوب»، به معرفى استاد قشيرى پرداخته است. | كتاب، توسط ابراهيم شمس الدين، تحقيق و تصحيح شده است. وى در آغاز كتاب «رياضة النفس»، به معرفى [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|حكيم ترمذى]] و علم تصوف و در آغاز كتاب «نحو القلوب»، به معرفى استاد قشيرى پرداخته است. | ||
در پايان كتاب «رياضة النفس»، مراجع و فهرست موضوعات و در پايان كتاب «نحو القلوب»، فهرست محتويات ذكر شده است. | در پايان كتاب «رياضة النفس»، مراجع و فهرست موضوعات و در پايان كتاب «نحو القلوب»، فهرست محتويات ذكر شده است. | ||