پرش به محتوا

قلائد المرجان في الناسخ و المنسوخ في القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>'
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>')
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>')
خط ۴۹: خط ۴۹:




موضوع نسخ، از مهم‌ترين مباحث علوم قرآن، علوم حديث و علم اصول فقه و موضوعى است كه مرتبط با عقيده است؛ چرا كه فهم صحيح تناسخ رسالات آسمانى و تناسخ احكام جز با ادراك كامل عقيده و شريعت ممكن نيست <ref>مقدمه محقق، ص 5</ref>
موضوع نسخ، از مهم‌ترين مباحث علوم قرآن، علوم حديث و علم اصول فقه و موضوعى است كه مرتبط با عقيده است؛ چرا كه فهم صحيح تناسخ رسالات آسمانى و تناسخ احكام جز با ادراك كامل عقيده و شريعت ممكن نيست<ref>مقدمه محقق، ص 5</ref>


محقق كتاب با اين عبارت و شرح و توضيح نسخ، مقدمه ارزشمندى را تنظيم كرده است. تعريف نسخ، مفهوم و تاريخ نسخ، شرح حال مؤلف و اساتيد و آثار او، توضيح نسخه‌ها و شيوه مؤلف در نگارش كتاب، از جمله مطالب مقدمه سامى عطا حسن را تشكيل مى‌دهد. در بخش تاريخچه نسخ، آثار تأليف‌شده در موضوع نسخ، به ترتيب قرن ذكر شده است.
محقق كتاب با اين عبارت و شرح و توضيح نسخ، مقدمه ارزشمندى را تنظيم كرده است. تعريف نسخ، مفهوم و تاريخ نسخ، شرح حال مؤلف و اساتيد و آثار او، توضيح نسخه‌ها و شيوه مؤلف در نگارش كتاب، از جمله مطالب مقدمه سامى عطا حسن را تشكيل مى‌دهد. در بخش تاريخچه نسخ، آثار تأليف‌شده در موضوع نسخ، به ترتيب قرن ذكر شده است.
خط ۵۵: خط ۵۵:
نويسنده، كتاب را با مقدمه مختصرى آغاز كرده است، سپس عباراتى منسوب به على(ع)، ابن عباس و حذيفة بن اليمان كه دلالت بر وجوب معرفت ناسخ و منسوخ دارد، ذكر مى‌كند. محقق كتاب، در مقدمه‌اش خلاصه ابواب كتاب را شرح داده كه به ترتيب ابواب ارائه مى‌شود:
نويسنده، كتاب را با مقدمه مختصرى آغاز كرده است، سپس عباراتى منسوب به على(ع)، ابن عباس و حذيفة بن اليمان كه دلالت بر وجوب معرفت ناسخ و منسوخ دارد، ذكر مى‌كند. محقق كتاب، در مقدمه‌اش خلاصه ابواب كتاب را شرح داده كه به ترتيب ابواب ارائه مى‌شود:


#نويسنده، در باب اول كتاب معناى نسخ در لغت و شرع را توضيح مى‌دهد، سپس اقسام ناسخ و منسوخ در قرآن و آنچه كه جايز است ناسخ يا منسوخ باشد را با ذكر مثال توضيح مى‌دهد. اقسام نسخ در پنج مورد ذكر شده است: نسخ قرآن به قرآن، اولين موردى است كه به اجماع ثابت شده است. نسخ سنت به قرآن يا قرآن به سنت متواتره از موارد اختلافى بين علماء است. مورد چهارم، نسخ سنت به سنت است كه مورد اتفاق علماء است. نسخ قرآن به اجماع يا اجماع به اجماع را نيز اكثر علماء منع كرده‌اند <ref>متن كتاب، ص 109 - 114</ref>
#نويسنده، در باب اول كتاب معناى نسخ در لغت و شرع را توضيح مى‌دهد، سپس اقسام ناسخ و منسوخ در قرآن و آنچه كه جايز است ناسخ يا منسوخ باشد را با ذكر مثال توضيح مى‌دهد. اقسام نسخ در پنج مورد ذكر شده است: نسخ قرآن به قرآن، اولين موردى است كه به اجماع ثابت شده است. نسخ سنت به قرآن يا قرآن به سنت متواتره از موارد اختلافى بين علماء است. مورد چهارم، نسخ سنت به سنت است كه مورد اتفاق علماء است. نسخ قرآن به اجماع يا اجماع به اجماع را نيز اكثر علماء منع كرده‌اند<ref>متن كتاب، ص 109 - 114</ref>
#در ابتداى باب دوم كتاب، اسامى سوره‌هاى مشتمل بر ناسخ و منسوخ (25 سوره)، تنها منسوخ (40 سوره) يا ناسخ (6 سوره) ذكر شده است. پس از آن، ضوابط نسخ ذكر شده است. پس از آن، آيات مشتمل برنسخ به ترتيب سور ارائه شده است <ref>متن كتاب، ص 124 - 288</ref>
#در ابتداى باب دوم كتاب، اسامى سوره‌هاى مشتمل بر ناسخ و منسوخ (25 سوره)، تنها منسوخ (40 سوره) يا ناسخ (6 سوره) ذكر شده است. پس از آن، ضوابط نسخ ذكر شده است. پس از آن، آيات مشتمل برنسخ به ترتيب سور ارائه شده است<ref>متن كتاب، ص 124 - 288</ref>
#در باب آخر كتاب، برخى از مباحث علوم قرآنى ذكر شده است. اولين مطلب اين است كه ترتيب سوره‌ها به نص است يا به اجتهاد. در ادامه به نزول قرآن، جمع قرآن، ذكر عدد حروف، كلمات و آيات قرآن كريم، مكى و مدنى بودن اشاره شده است <ref>مقدمه محقق، ص 82 - 83</ref>
#در باب آخر كتاب، برخى از مباحث علوم قرآنى ذكر شده است. اولين مطلب اين است كه ترتيب سوره‌ها به نص است يا به اجتهاد. در ادامه به نزول قرآن، جمع قرآن، ذكر عدد حروف، كلمات و آيات قرآن كريم، مكى و مدنى بودن اشاره شده است<ref>مقدمه محقق، ص 82 - 83</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==




محقق كتاب، بين سه نسخه از كتاب را مطابقت داده و اختلاف نسخ را در پاورقى كتاب ذكر كرده است <ref>مقدمه محقق، ص 84</ref>
محقق كتاب، بين سه نسخه از كتاب را مطابقت داده و اختلاف نسخ را در پاورقى كتاب ذكر كرده است<ref>مقدمه محقق، ص 84</ref>


فهارس آيات، احاديث نبوى، مصادر و مراجع و فهرست موضوعات در انتهاى كتاب آمده است.
فهارس آيات، احاديث نبوى، مصادر و مراجع و فهرست موضوعات در انتهاى كتاب آمده است.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش