رياض المحدثين في ترجمة الرواة و العلماء القميين من المتقدمين و المتأخرين: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - 'ا(' به 'ا (')
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>')
خط ۶۱: خط ۶۱:
برخى از مطالب جالب اثر حاضر كه نشانگر روش و محتواى آن است، به اين صورت است:
برخى از مطالب جالب اثر حاضر كه نشانگر روش و محتواى آن است، به اين صورت است:


#مصحح در مقدمه‌اش كه آن را در تاريخ آغاز شعبان 1423ق نوشته، با اشاره به تاريخ پيدايش شهر قم و تأكيد بر اهميت آن، افزوده است: همين ارزش و اهميت باعث شده كه گروهى از دانشمندان به پژوهش در ابعاد گوناگون اين شهر بپردازند... و يكى از متأخرانى كه به نگارش تاريخ قم پرداخته، مورخ ثقه امين، شيخ محمدعلى بن حسين بن على بن بهاءالدين نائينى اردستانى كچوئى قمى است كه دو كتاب در مورد قم نوشته است: 1. أنوار المشعشعين في ذكر شرافة قم و القميين (3 جلد)؛ 2. أنوار المحدثين في ترجمة الرواة و العلماء القميين... <ref>ر.ك: مقدمه كتاب، ص3-9</ref>. سپس مصحح شرح حال بسيار مختصرى از نويسنده آورده و بعد افزوده است: كتاب «أنوار المحدثين» شرح‌حال‌نگارى اعلام قم از قرن دوم تا قرن سيزدهم هجرى شمرده مى‌شود... <ref>ر.ك: همان، ص10</ref>.
#مصحح در مقدمه‌اش كه آن را در تاريخ آغاز شعبان 1423ق نوشته، با اشاره به تاريخ پيدايش شهر قم و تأكيد بر اهميت آن، افزوده است: همين ارزش و اهميت باعث شده كه گروهى از دانشمندان به پژوهش در ابعاد گوناگون اين شهر بپردازند... و يكى از متأخرانى كه به نگارش تاريخ قم پرداخته، مورخ ثقه امين، شيخ محمدعلى بن حسين بن على بن بهاءالدين نائينى اردستانى كچوئى قمى است كه دو كتاب در مورد قم نوشته است: 1. أنوار المشعشعين في ذكر شرافة قم و القميين (3 جلد)؛ 2. أنوار المحدثين في ترجمة الرواة و العلماء القميين... <ref>ر.ك: مقدمه كتاب، ص3-9</ref> سپس مصحح شرح حال بسيار مختصرى از نويسنده آورده و بعد افزوده است: كتاب «أنوار المحدثين» شرح‌حال‌نگارى اعلام قم از قرن دوم تا قرن سيزدهم هجرى شمرده مى‌شود... <ref>ر.ك: همان، ص10</ref>
#در [[منهج المقال في تحقیق أحوال الرجال|رجال ميرزا]] آمده: احمد بن جعفر بن سفيان بزوفرى، كنيه‌اش ابوعلى و پسرعموى ابوعبدالله است و تلعكبرى از او روايت نقل كرده و سال 365 از او روايتى شنيده و از او اجازه دارد و او از ابوعلى اشعرى روايت مى‌كرد و... مى‌گويم: و در شرح حال عمويش ابوعبدالله بزوفرى، حكايتى خواهد آمد إن‌شاءالله كه دلالت دارد بر اينكه بزوفر يكى از روستاهاى نزديك قم است <ref>متن كتاب، ص48</ref>.
#در [[منهج المقال في تحقیق أحوال الرجال|رجال ميرزا]] آمده: احمد بن جعفر بن سفيان بزوفرى، كنيه‌اش ابوعلى و پسرعموى ابوعبدالله است و تلعكبرى از او روايت نقل كرده و سال 365 از او روايتى شنيده و از او اجازه دارد و او از ابوعلى اشعرى روايت مى‌كرد و... مى‌گويم: و در شرح حال عمويش ابوعبدالله بزوفرى، حكايتى خواهد آمد إن‌شاءالله كه دلالت دارد بر اينكه بزوفر يكى از روستاهاى نزديك قم است <ref>متن كتاب، ص48</ref>
#اسحاق بن محمد بن الحسن بن الحسين قمى: [[شیخ حر عاملی]] در «[[أمل الآمل في علماء جبل عامل|تذكرة المتبحرين]]» درباره او گفته: شيخ ثقه، ابوطالب، اسحاق بن محمد بن الحسن بن الحسين بن بابويه، بر شيخ موفق ابوجعفر، همه تصانيفش را خواند و براى او رواياتى است و احاديث مطولات و مختصرات در اعتقاد، عربى و فارسى. شيخ موفق‌الدين، عبيدالله بن الحسن بن الحسين بن بابويه از او اين مطلب را به ما خبر داد. اين مطلب را [[منتجب‎‌الدین، علی بن عبیدالله|منتجب‌الدين]] گفته است. و در «[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]» آمده: ابوطالب، اسحاق بن محمد بن الحسن بن محمد بن الحسين بن بابويه قمى، از شاگردان [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]](ره) است <ref>ر.ك: همان، ص111</ref>.
#اسحاق بن محمد بن الحسن بن الحسين قمى: [[شیخ حر عاملی]] در «[[أمل الآمل في علماء جبل عامل|تذكرة المتبحرين]]» درباره او گفته: شيخ ثقه، ابوطالب، اسحاق بن محمد بن الحسن بن الحسين بن بابويه، بر شيخ موفق ابوجعفر، همه تصانيفش را خواند و براى او رواياتى است و احاديث مطولات و مختصرات در اعتقاد، عربى و فارسى. شيخ موفق‌الدين، عبيدالله بن الحسن بن الحسين بن بابويه از او اين مطلب را به ما خبر داد. اين مطلب را [[منتجب‎‌الدین، علی بن عبیدالله|منتجب‌الدين]] گفته است. و در «[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]» آمده: ابوطالب، اسحاق بن محمد بن الحسن بن محمد بن الحسين بن بابويه قمى، از شاگردان [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]](ره) است <ref>ر.ك: همان، ص111</ref>
#زكريا بن آدم: در [[منهج المقال في تحقیق أحوال الرجال|رجال ميرزا]] آمده كه: زكريا بن آدم بن عبدالله بن سعد اشعرى قمى، ثقه جليل‌القدر و در نزد [[امام رضا (ع)]] آبرومند بود. [[کشى]] روايت كرده از محمد بن قولويه، از سعد بن عبدالله بن ابى‌خلف، از محمد بن حمزه، از زكريا بن آدم كه گفت: به امام رضا (ع) گفتم: مى‌خواهم از شهر و ديارم خارج شوم؛ چون سفيهان در بينشان زياد شده است. امام فرمود: نكن! چون اهل بيت تو بلاء از آنان دفع مى‌شود به‌خاطر تو؛ همان‌طوركه از اهل بغداد بلاء دفع مى‌شود به‌خاطر حضرت امام كاظم(ع). و همچنين امام رضا (ع) گفت: او (زكريا بن آدم) مأمون بر دين و دنياست <ref>ر.ك: همان، ص283</ref>.
#زكريا بن آدم: در [[منهج المقال في تحقیق أحوال الرجال|رجال ميرزا]] آمده كه: زكريا بن آدم بن عبدالله بن سعد اشعرى قمى، ثقه جليل‌القدر و در نزد [[امام رضا (ع)]] آبرومند بود. [[کشى]] روايت كرده از محمد بن قولويه، از سعد بن عبدالله بن ابى‌خلف، از محمد بن حمزه، از زكريا بن آدم كه گفت: به امام رضا (ع) گفتم: مى‌خواهم از شهر و ديارم خارج شوم؛ چون سفيهان در بينشان زياد شده است. امام فرمود: نكن! چون اهل بيت تو بلاء از آنان دفع مى‌شود به‌خاطر تو؛ همان‌طوركه از اهل بغداد بلاء دفع مى‌شود به‌خاطر حضرت امام كاظم(ع). و همچنين امام رضا (ع) گفت: او (زكريا بن آدم) مأمون بر دين و دنياست <ref>ر.ك: همان، ص283</ref>
#سهل بن يسع بن عبدالله بن سعد اشعرى قمى: در [[منهج المقال في تحقیق أحوال الرجال|رجال ميرزا]] آمده: او ثقه است، ثقه! روايت مى‌كند از امام موسى كاظم(ع) و امام رضا (ع). و در [[رجال نجاشی|«رجال» نجاشى]] آمده: از امام موسى كاظم(ع) و امام رضا (ع) روايت مى‌كند... و در [[رجال شیخ طوسی|«رجال» شيخ]]، آمده: سهل بن يسع بن عبدالله قمى اشعرى، از اصحاب ابوالحسن موسى(ع) بوده است... <ref>ر.ك: همان، ص339</ref>.
#سهل بن يسع بن عبدالله بن سعد اشعرى قمى: در [[منهج المقال في تحقیق أحوال الرجال|رجال ميرزا]] آمده: او ثقه است، ثقه! روايت مى‌كند از امام موسى كاظم(ع) و امام رضا (ع). و در [[رجال نجاشی|«رجال» نجاشى]] آمده: از امام موسى كاظم(ع) و امام رضا (ع) روايت مى‌كند... و در [[رجال شیخ طوسی|«رجال» شيخ]]، آمده: سهل بن يسع بن عبدالله قمى اشعرى، از اصحاب ابوالحسن موسى(ع) بوده است... <ref>ر.ك: همان، ص339</ref>
#سيد محسن بن محمد ديباجى، فقيه صالحى است؛ [[منتجب‎‌الدین، علی بن عبیدالله|منتجب‌الدين]] چنين گفته است. مى‌گويم: از برخى از كتب انساب استفاده مى‌شود كه او مقيم قم بود. نسب وى چنين است: ابوطالب سيد محسن بن محمد بن حمزة بن على بن محمد بن حسين بن محسن بن حسين بن على بن محمد بن [[امام جعفر صادق(ع)]] <ref>همان، ص573</ref>.
#سيد محسن بن محمد ديباجى، فقيه صالحى است؛ [[منتجب‎‌الدین، علی بن عبیدالله|منتجب‌الدين]] چنين گفته است. مى‌گويم: از برخى از كتب انساب استفاده مى‌شود كه او مقيم قم بود. نسب وى چنين است: ابوطالب سيد محسن بن محمد بن حمزة بن على بن محمد بن حسين بن محسن بن حسين بن على بن محمد بن [[امام جعفر صادق(ع)]] <ref>همان، ص573</ref>


گفتنى است نقل چنين قطعاتى از اين كتاب براى آشنايى با روش و محتوا و چگونگى‌هاى نگارش آن است و به همين جهت برخى از موارد ابهام و... كه در متن اصلى عربى موجود است، به‌صورت دقيق به برگردان فارسى نيز منتقل شده و هيچ توضيحى بر آن افزوده نشده است. از اين مطالب كه گزارش شد، به‌روشنى استفاده مى‌شود كه محتوا و سبك نگارش اثر حاضر، قديمى و به روش رجال‌نويسان پيشين است و به‌طور طبيعى نمى‌توان از آن انتظار داشت كه اطلاعات شخصيت‌شناسانه به‌صورت روشمند و پردازش‌شده ذكر شده باشد.
گفتنى است نقل چنين قطعاتى از اين كتاب براى آشنايى با روش و محتوا و چگونگى‌هاى نگارش آن است و به همين جهت برخى از موارد ابهام و... كه در متن اصلى عربى موجود است، به‌صورت دقيق به برگردان فارسى نيز منتقل شده و هيچ توضيحى بر آن افزوده نشده است. از اين مطالب كه گزارش شد، به‌روشنى استفاده مى‌شود كه محتوا و سبك نگارش اثر حاضر، قديمى و به روش رجال‌نويسان پيشين است و به‌طور طبيعى نمى‌توان از آن انتظار داشت كه اطلاعات شخصيت‌شناسانه به‌صورت روشمند و پردازش‌شده ذكر شده باشد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش