لؤلؤ و مرجان در شرط پله اول و دوم منبر روضه‌خوانان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''لؤلؤ و مرجان در شرط پله اول و دوم منبر روضه‌خوانان'''، تألیف [[نوری، حسین بن محمدتقی|حسین بن‌ محمدتقی‌ نوری طبرسی]] (1254-1320ق)، پیرامون شرایط روضه‌خوانی که به زبان فارسی و در سال 1319ق، نگارش آن پایان یافته است <ref>ر.ک: متن کتاب، ص282</ref>.

کتاب با دو مقدمه از ویراستار و نویسنده آغاز شده و مطالب در دو‌ فصل مفصل، به دو پیش شرط لازم و ضروری برای عاشوراپژوهی‌ و عزاداری، اختصاص یافته است: اول اخلاص و دوم با تفصیل بیشتری صداقت <ref>ر.ک: آلاندوزلی، محمد، ص172</ref>.

در مقدمه نخست، توضحیات مختصری پیرامون کتاب و نویسنده آن ارائه گردیده است <ref>مقدمه، ص9-19</ref>.

در مقدمه نویسنده، بر ثواب گریستن و گریاندن در‌ عزای‌ امام‌ حسین(ع) تأکید شده و از تاریخ روضه‌خوانی سخن رفته است <ref>ر.ک: آلاندوزلی، محمد، ص172</ref>.

# دوگانگی و تضاد در گفتار و کارکرد <ref>همان</ref>.

در ضمن‌ از چگونگی ارتزاق از راه دین و مزدورانه روضه‌خوانی کردن و حرام‌ بودن‌ مزدخواهی در عبادت، مباحث مفیدی به میان آمده است که با تنبیه و توبیخ شدید‌ روضه‌خوانان‌ ریاکار و دین‌فروش، نوشته شده است. در پایان فصل، با عنوان‌ چند‌ تنبیه، نخست این پرسش به پیش کشیده شده است که آیا ریاکاری در عزاداری می‌تواند‌ جایز‌ باشد؟! که ضمن تخطئه این تصور باطل، تحریف رایجی که در ترجمه‌ و توضیح تباکی، متداول و معروف است، یادآوری‌ می‌گردد‌ و سپس با مراجعه به متون حدیثی،‌ تفسیر‌ و ترجمه صحیحی از تباکی، ارائه می‌شود؛ آن‌چنان‌که دیگر شائبه‌ تزویر‌ و ریا پیش نمی‌آید‌ و تباکی را‌ از‌ تصنعی‌ و تکلفی بودن می‌رهاند <ref>همان</ref>.

در تنبیه دوم و سوم نیز به ترتیب از حرام بودن دروغ‌ و افسانه‌سازی در روضه‌خوانی و از وظیفه بانیان و عزاداران‌ در گرامیداشت روضه‌خوانان‌ و مادحان حسینی سخن گفته شده است که با آوردن روایت‌هایی در تکریم‌ شاعران‌ مرثیه‌سرا همچون کمیت اسدی‌ و دعبل‌ خزاعی، توضیح داده‌ شده‌ است <ref>همان</ref>.

اما در فصل دوم‌ که‌ بیش از سه‌چهارم کتاب را در بر می‌گیرد، از شرط دوم؛ یعنی‌ درستی‌ و راست‌گویی، سخن گفته شده‌ است‌ که در‌ پنج‌ مقام‌ و چند تنبیه و یک خاتمه به سامان رسیده است. در مقام اول با مراجعه به آیات قرآن و احادیث‌ و اخبار، ضرورت صدق نشان داده‌ شده‌ و راست‌گویی‌ از زبان دین،‌ ستوده‌ شده است و به این ترتیب، همگان، به‌ویژه مادحان اهل‌بیت و عاشقان امام حسین‌(ع)،‌ پیش‌ از هر چیز به راستی و درستی‌ فراخوانده‌ شده‌اند‌ <ref>همان</ref>.

مقام دوم در مذمت دروغ گفتن و مفاسد آن در دنیا و آخرت است که نخست با ده‌ دلیل، بدتر بودن دروغ‌گویی از شراب‌خواری نشان داده شده است و سپس با آوردن ده‌ها شاهد از قرآن و حدیث، چهل مفسده از مفاسد دروغ‌گویی، یادآوری‌ می‌‌شود. در مقام سوم نیز به همان ترتیب پیشین از دروغ بستن بر خداوند، پیامبر(ص) و ائمه(ع) سخن رفته که «بزرگ‌ترین گناه» و «ستم‌ بزرگ‌تر» است و از هر بدی، بدتر آنکه انسان، خودخواهی خود را با خرج کردن خدا، ارضا کند <ref>همان</ref>.

نویسنده در مقام چهارم، از اقسام و انواع دروغ و از حکم شرعی و وضعی هریک به‌تفصیل سخن‌ گفته‌ و در ضمن، مباحث مربوط،‌ مثل‌ دروغ مصلحت‌آمیز، توریه، زبان حال و... مطرح شده و درهرحال، ساختن روایت، گناه و حرام دانسته شده است که جعل حدیث به‌هیچ‌وجه جایز نیست و در‌ مقام پنجم از مراتب صدق و صادقان، سخن رفته که راست‌گویی از نازل‌ترین درجات آن است که هرکه این نیز ندارد عدمش به ز وجود <ref>ر.ک: همان</ref>.

# علل تحریف و دروغ‌سازی در وقایع‌ عاشورا <ref>ر.ک: همان، ص172-173</ref>.

و آیات و احادیث دیگر، چنین است: از آنها دوری باید و شنیدن سخنانشان نشاید؛ {{متن قرآن|فأعرض عنهم حتی يخوضوا في حديث غیره|سوره= نساء |آیه=68}}<ref>ر.ک:همان، ص173</ref>.

# پیمان بستن اصحاب به رهبری حبیب بن مظاهر در شب عاشورا بر اینکه‌ نگذارند که فردا کسی از بنی هاشم پیش از ایشان به میدان رود و صدر و ذیل داستان که شاخه و برگ زیادی دارد <ref>ر.ک: همان، ص173-174</ref>.

در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع <ref>ر.ک: پاورقی، ص72</ref> و اشاره به اختلاف نسخ <ref>ر.ک: همان، ص73</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است <ref>ر.ک: همان، ص79</ref>.