۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'سيبويه' به 'سيبويه '
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'سيبويه' به 'سيبويه ') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
مباحث با سير تاريخى آغاز شده پس از مقدمه مطالب در شش باب تدوين و تفصيل آن در فهرست موضوعات آمده است. | مباحث با سير تاريخى آغاز شده پس از مقدمه مطالب در شش باب تدوين و تفصيل آن در فهرست موضوعات آمده است. | ||
منشا پيدايش و سير اجمالى علوم قرائت، فقه، كلام و رابطه آنها با نحوه معرفى زواياى مختلف زندگانى و آثار و شخصيت ابوعلى، مباحث قرائت تا عصر او نزد | منشا پيدايش و سير اجمالى علوم قرائت، فقه، كلام و رابطه آنها با نحوه معرفى زواياى مختلف زندگانى و آثار و شخصيت ابوعلى، مباحث قرائت تا عصر او نزد [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] ، [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]]، ابن مجاهد و مقايسهاى بين نظريات و مسائل اختلافى او با ساير علماء و جايگاه او در بين علما مطرح شده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
باب اول شامل سه فصل پيرامون تبيين احوال سياسى اجتماعى و علمى عصر بوعلى، معرفى زندگانى، شخصيت علمى و اخلاقى و آثار ابوعلى، اثبات تشيّع او، مصادر تحقيق، آشنايى ابوعلى به زبان فارسى، متاثر بودن قرائتش از عمرو البصرى با استفاده از نصوص، مقابله بين آراء بصريون و كوفيون و آنچه در كتاب ابوعلى آمده و نظريات او در مسائل نحوى اشاره و بصرى بودن مذهب او، اساتيد، شاگردان و تاريخ وفات ميباشد. مولف اشارهاى به گوناگونى قرائت در عصر ابوعلى داشته و با جمع كردن قراعات صحيح و شاذ و بحث از اسنادشان، مختار ابن مجاهد و بيان روش سيبويه در احتجاج بر قرائات، دليل ابوعلى را در اختيار قرائات هفتگانه بررسى و بعد از بيان روش او در كتاب الحجه، شرح كلمات غريب قرآن، روش تفسير نصوص قرآنى و تعليل روش او با استناد به شاهد مثالها، مى نويسد: ابن خروف اندلسى در احتجاج به احاديث و استشهاد به علم لغت، نحو و صرف، متاثر از ابوعلى و قرآن كريم، احاديث شريف، اشعار قديمى عربى، لهجههاى عربى، تقديم سماع و روايت از عرب برقياس، تطبيق قياس بر آنچه قراء نقل كردهاند و عبارت سيبويه در كتابش، مواد علمى مورد احتجاج ابوعلى در كتاب حجت مى باشد. ايشان مقارنهاى بين مباحث ابوعلى با احتجاج كنندگان برقرائات فراء، زجّاج، ابن سرّاج، ابن خالويه كرده و كتب ايشان را ذكر و مورد بررسى قرار داده است، به طور مثال ميفرمايد: در معانى قرآن كتاب معانى فرّاء كشف از مذهب قرّاء كوفى در احتجاج و پيروى از روش گذشتگان داشته و اغلب موارد بر مذهب بصريون ميباشد.. | باب اول شامل سه فصل پيرامون تبيين احوال سياسى اجتماعى و علمى عصر بوعلى، معرفى زندگانى، شخصيت علمى و اخلاقى و آثار ابوعلى، اثبات تشيّع او، مصادر تحقيق، آشنايى ابوعلى به زبان فارسى، متاثر بودن قرائتش از عمرو البصرى با استفاده از نصوص، مقابله بين آراء بصريون و كوفيون و آنچه در كتاب ابوعلى آمده و نظريات او در مسائل نحوى اشاره و بصرى بودن مذهب او، اساتيد، شاگردان و تاريخ وفات ميباشد. مولف اشارهاى به گوناگونى قرائت در عصر ابوعلى داشته و با جمع كردن قراعات صحيح و شاذ و بحث از اسنادشان، مختار ابن مجاهد و بيان روش [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] در احتجاج بر قرائات، دليل ابوعلى را در اختيار قرائات هفتگانه بررسى و بعد از بيان روش او در كتاب الحجه، شرح كلمات غريب قرآن، روش تفسير نصوص قرآنى و تعليل روش او با استناد به شاهد مثالها، مى نويسد: ابن خروف اندلسى در احتجاج به احاديث و استشهاد به علم لغت، نحو و صرف، متاثر از ابوعلى و قرآن كريم، احاديث شريف، اشعار قديمى عربى، لهجههاى عربى، تقديم سماع و روايت از عرب برقياس، تطبيق قياس بر آنچه قراء نقل كردهاند و عبارت [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] در كتابش، مواد علمى مورد احتجاج ابوعلى در كتاب حجت مى باشد. ايشان مقارنهاى بين مباحث ابوعلى با احتجاج كنندگان برقرائات فراء، زجّاج، ابن سرّاج، ابن خالويه كرده و كتب ايشان را ذكر و مورد بررسى قرار داده است، به طور مثال ميفرمايد: در معانى قرآن كتاب معانى فرّاء كشف از مذهب قرّاء كوفى در احتجاج و پيروى از روش گذشتگان داشته و اغلب موارد بر مذهب بصريون ميباشد.. | ||
باب چهارم تحت عنوان تاثيرپذيرى مخالفين از ابوعلى در احتجاجات براى قرائات هفتگانه است و پس از معرفى مخالفين مذهب ابوعلى و راههاى متاثر شدن آنان، آثار تاثير پذير بودن ايشان در كتب و مباحث قرآنى و قرائت قرآن و سبك استدلالهاى آنها و ارتباط آنها با روش ابوعلى از سيبويه به بعد، به تبيين تاثير سه تن از متاخرين با نامهاى ابن جنى، مكى بن ابى طالب و ابى عمرو الدانى پرداخته و مستدلين قرائات را بر دو دستهى اثر و قياس تقسيم كردهاند. نگارنده پس از اقامه دليل براينكه واضح نحو ابوالاسود است به روش او در نقطه گذارى مصحف اشاره و به نقطه شروع مباحث بصريّون و كوفيّون در نحو و ارتباط مباحث نحوى از زبان ابوالاسود تا ابوعلى را تبيين مى كند. نگارنده با بررسى كتب ابوعلى و سير بحثهاى مهم آن و تبيين ظهور شخصيت نحوى او، اساتيدى كه بر آنها اعتماد و اصولى كه تقرير كرده، مصادر و روشى كه ملتزم بوده، اعتراضات و ابتكارات، مسائل بلاغى و اختلافى كه به آنها احتجاج كرده، هريك از كتابهاى ابوعلى را مشتمل بر خصوصيّتى مى داند و به نظريات واقعى او در «مسائل المشكله» و «البغداديات» و سائر كتبش اشاره و كتاب «اغفال» را مسائلى مى داند كه در آن ابوعلى به بررسى برخى نظريات زجاج پرداخته نه ابن سرّاج و پس از معرفى آثار او و ارزش علمى آنها، جايگاه ابوعلى بين بزرگان نحوى معاصر او، و مقايسهى بين نظريات او و سيرافى، رمانى و زجاج، در باب بعد به ميزان تاثيرپذيرى مخالفين نحوى ابوعلى در مسائل اصلى، فرعى، مسائل اختلافى و اعراب در قالب مثالهايى از ابن جنّى در خصائص، ابن شجرى در امالى، ابن انبارى در الانصاف و ابى البقاء العكبرى در اعراب القرآن پرداخته و در آخر، محققين را دعوت به پژوهش پيرامون ساير جوانب علمى ابوعلى مى كند. | باب چهارم تحت عنوان تاثيرپذيرى مخالفين از ابوعلى در احتجاجات براى قرائات هفتگانه است و پس از معرفى مخالفين مذهب ابوعلى و راههاى متاثر شدن آنان، آثار تاثير پذير بودن ايشان در كتب و مباحث قرآنى و قرائت قرآن و سبك استدلالهاى آنها و ارتباط آنها با روش ابوعلى از [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] به بعد، به تبيين تاثير سه تن از متاخرين با نامهاى ابن جنى، مكى بن ابى طالب و ابى عمرو الدانى پرداخته و مستدلين قرائات را بر دو دستهى اثر و قياس تقسيم كردهاند. نگارنده پس از اقامه دليل براينكه واضح نحو ابوالاسود است به روش او در نقطه گذارى مصحف اشاره و به نقطه شروع مباحث بصريّون و كوفيّون در نحو و ارتباط مباحث نحوى از زبان ابوالاسود تا ابوعلى را تبيين مى كند. نگارنده با بررسى كتب ابوعلى و سير بحثهاى مهم آن و تبيين ظهور شخصيت نحوى او، اساتيدى كه بر آنها اعتماد و اصولى كه تقرير كرده، مصادر و روشى كه ملتزم بوده، اعتراضات و ابتكارات، مسائل بلاغى و اختلافى كه به آنها احتجاج كرده، هريك از كتابهاى ابوعلى را مشتمل بر خصوصيّتى مى داند و به نظريات واقعى او در «مسائل المشكله» و «البغداديات» و سائر كتبش اشاره و كتاب «اغفال» را مسائلى مى داند كه در آن ابوعلى به بررسى برخى نظريات زجاج پرداخته نه ابن سرّاج و پس از معرفى آثار او و ارزش علمى آنها، جايگاه ابوعلى بين بزرگان نحوى معاصر او، و مقايسهى بين نظريات او و سيرافى، رمانى و زجاج، در باب بعد به ميزان تاثيرپذيرى مخالفين نحوى ابوعلى در مسائل اصلى، فرعى، مسائل اختلافى و اعراب در قالب مثالهايى از ابن جنّى در خصائص، ابن شجرى در امالى، ابن انبارى در الانصاف و ابى البقاء العكبرى در اعراب القرآن پرداخته و در آخر، محققين را دعوت به پژوهش پيرامون ساير جوانب علمى ابوعلى مى كند. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||