۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أربعة كتب إسماعيلية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)'
جز (جایگزینی متن - 'حسين صابرى' به 'حسين صابرى ') |
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
امامى است كه از ديده پيروانش پنهان است، از نظر اسماعيليان با هجرت محمد بن اسماعيل از مدينه دوران ستر امامت آغاز و با استقرار خلافت فاطمى به پايان رسيده است و از آنجا كه لفظ دور مطرح شد و در كتاب كرارا خواهد آمد مورد بررسى قرار مى‌دهيم. | امامى است كه از ديده پيروانش پنهان است، از نظر اسماعيليان با هجرت محمد بن اسماعيل از مدينه دوران ستر امامت آغاز و با استقرار خلافت فاطمى به پايان رسيده است و از آنجا كه لفظ دور مطرح شد و در كتاب كرارا خواهد آمد مورد بررسى قرار مى‌دهيم. | ||
اسماعيليان قديم معتقد بودند كه تاريخ بشر در هفت دوره هريك با طول زمان معينى به پايان مى‌رسد هر دوره با پيامبرى كه آورنده وحى و شريعتى دارد آغاز مى‌شود. | اسماعيليان قديم معتقد بودند كه تاريخ بشر در هفت دوره هريك با طول زمان معينى به پايان مى‌رسد هر دوره با پيامبرى كه آورنده وحى و شريعتى دارد آغاز مى‌شود. | ||
براساس اين نظريه در شش دوره تاريخ اوليه بشر شش ناطق ظهور كرده است كه اينان همان پيامبران اولو العزم، حضرت آدم(ع)، نوح(ع)، ابراهيم(ع) موسى (ع)، عيسى (ع) و حضرت محمد(ص)هستند.امامان متمّم اين 6 دوره عبارتند از هنيد، هود، تارخ ادّ، حزيمه و جناب ابوطالب و براى هريك از اين 6 باطن نخستين يك وصى روحانى كه اساس وصايت و يا امام مستقر هست كه عبارتند از شيث، سام، اسماعيل، هارون، ايوشح،شمعون و حضرت على (ع).هابيل براى دوره اوّل و اسحاق براى دوره سوم عهده‌دار نقش اساس(امام مستودع)بوده‌اند.مبدأ دوره ششم از نظر اسماعيليان با رسالت حضرت محمد(ص)آغاز مى‌شود. | براساس اين نظريه در شش دوره تاريخ اوليه بشر شش ناطق ظهور كرده است كه اينان همان پيامبران اولو العزم، حضرت آدم(ع)، نوح(ع)، ابراهيم(ع) موسى(ع)، عيسى(ع) و حضرت محمد(ص)هستند.امامان متمّم اين 6 دوره عبارتند از هنيد، هود، تارخ ادّ، حزيمه و جناب ابوطالب و براى هريك از اين 6 باطن نخستين يك وصى روحانى كه اساس وصايت و يا امام مستقر هست كه عبارتند از شيث، سام، اسماعيل، هارون، ايوشح،شمعون و حضرت على(ع).هابيل براى دوره اوّل و اسحاق براى دوره سوم عهده‌دار نقش اساس(امام مستودع)بوده‌اند.مبدأ دوره ششم از نظر اسماعيليان با رسالت حضرت محمد(ص)آغاز مى‌شود. | ||
در اين دوره نيز دو گروه امامان مستقر و مستودع به انجام وظيفه پرداخته‌اند، امامان مستقر كه هفت نفرند عبارتند از:امام حسين (ع)، امام على بن الحسن (ع)، امام محمد بن على (ع)، امام جعفر بن محمّد(ع)، اسماعيل بن جعفر و محمد بن اسماعيل براساس اختلاف انظار ميان برخى از انشعابات اسماعيلى گاه [[امام على (ع)]]سر سلسله امامان هفت‌گانه ياد مى‌شود و در نتيجه امام حسن (ع) مستودع خواهد بود و گاه [[امام على (ع)]] اساس دوره شناخته مى‌شود و آنگاه سلسله امامان مستقر از امام حسن (ع) | در اين دوره نيز دو گروه امامان مستقر و مستودع به انجام وظيفه پرداخته‌اند، امامان مستقر كه هفت نفرند عبارتند از:امام حسين(ع)، امام على بن الحسن(ع)، امام محمد بن على(ع)، امام جعفر بن محمّد(ع)، اسماعيل بن جعفر و محمد بن اسماعيل براساس اختلاف انظار ميان برخى از انشعابات اسماعيلى گاه [[امام على(ع)]]سر سلسله امامان هفت‌گانه ياد مى‌شود و در نتيجه امام حسن(ع) مستودع خواهد بود و گاه [[امام على(ع)]] اساس دوره شناخته مى‌شود و آنگاه سلسله امامان مستقر از امام حسن(ع) | ||
آغاز مى‌گردد و آنچه مسلم است در اين دوره (پيامبرى حضرت محمد(ص))، محمد بن اسماعيل امام هفتم دوره، امام متمّم، اساس،صامت وصى و ناطق دوره بعدى (دور هفتم كه دور معادى آخر ناميده مى‌شود) است كه مقاله «رسالة تحفة المرتاد و غصة الاضداد» به‌طور كامل شرح اين ادوار پرداخته است. | آغاز مى‌گردد و آنچه مسلم است در اين دوره (پيامبرى حضرت محمد(ص))، محمد بن اسماعيل امام هفتم دوره، امام متمّم، اساس،صامت وصى و ناطق دوره بعدى (دور هفتم كه دور معادى آخر ناميده مى‌شود) است كه مقاله «رسالة تحفة المرتاد و غصة الاضداد» به‌طور كامل شرح اين ادوار پرداخته است. | ||
بعد از انديشه امامت كه انديشه‌اى محورى و شاخص در فرقه اسماعيلى بود به شاخص دوم اين فرقه تأويل مى‌پردازيم.تأويل مفهومى بنيادين در انديشه اسماعيليه است و بر فرآيندى معرفتى،شهودى اطلاق مى‌شود كه ناظر به يك معرفت‌شناسى و جهان‌شناسى خاص است بر يك جمله مى‌توان گفت كه اين‌فرآيند نوعى گذر از معناهاى ظاهرى شريعت و قرآن به معناهاى باطنى آنهاست.اهمّيتى خاصى كه اسماعيليان براى باطن و حقايق مكتوم در باطن دين قائل بودند، آنان به عنوان سخن‌گويان اصلى سنّت باطنى در ميان مسلمانان شناخته شدند و به باطنيّه شهرت يافتند. | بعد از انديشه امامت كه انديشه‌اى محورى و شاخص در فرقه اسماعيلى بود به شاخص دوم اين فرقه تأويل مى‌پردازيم.تأويل مفهومى بنيادين در انديشه اسماعيليه است و بر فرآيندى معرفتى،شهودى اطلاق مى‌شود كه ناظر به يك معرفت‌شناسى و جهان‌شناسى خاص است بر يك جمله مى‌توان گفت كه اين‌فرآيند نوعى گذر از معناهاى ظاهرى شريعت و قرآن به معناهاى باطنى آنهاست.اهمّيتى خاصى كه اسماعيليان براى باطن و حقايق مكتوم در باطن دين قائل بودند، آنان به عنوان سخن‌گويان اصلى سنّت باطنى در ميان مسلمانان شناخته شدند و به باطنيّه شهرت يافتند. | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
كتاب مبين،قرآن، امانت،يتيم، ارم،ظلّ،صلاة و ربّ در انعام59/،فرقان30/، احزاب72/ | كتاب مبين،قرآن، امانت،يتيم، ارم،ظلّ،صلاة و ربّ در انعام59/،فرقان30/، احزاب72/ | ||
فجر17/،فجر7/، مرسلات30/،قيامت31/،فجر27/ و 28،فرقان55/،قيامت22/ و 23 | فجر17/،فجر7/، مرسلات30/،قيامت31/،فجر27/ و 28،فرقان55/،قيامت22/ و 23 | ||
انفطار6/، به على (ع)(ناطق)تأويل شده است. | انفطار6/، به على(ع)(ناطق)تأويل شده است. | ||
3-تأويل آيات به ناطقان و امامان | 3-تأويل آيات به ناطقان و امامان | ||
فقراء و مساكين در آيه'''انّما الصدقان للفقراء و المساكين'''-آسمانهاى هفت‌گانه و زمين‌هاى هفت‌گانه | فقراء و مساكين در آيه'''انّما الصدقان للفقراء و المساكين'''-آسمانهاى هفت‌گانه و زمين‌هاى هفت‌گانه | ||
'''خلق سبع السموات و من الأرض مثلهنّ'''-مساجد در آيه'''انّما يعمر مساجد اللّه و انّ المساجد للّه''' | '''خلق سبع السموات و من الأرض مثلهنّ'''-مساجد در آيه'''انّما يعمر مساجد اللّه و انّ المساجد للّه''' | ||
ركّع و سجود در آيه'''بيتى للطائفين و العاكفين و الرّكّع و السّجود''' | ركّع و سجود در آيه'''بيتى للطائفين و العاكفين و الرّكّع و السّجود''' | ||
4-تأويل آيات به امامان (ع) | 4-تأويل آيات به امامان(ع) | ||
العالمين عليها توبه60/-زبور، حجّ، نمل، عاكفين، آيات محكمات و مساجد در سوره انبياء105/ | العالمين عليها توبه60/-زبور، حجّ، نمل، عاكفين، آيات محكمات و مساجد در سوره انبياء105/ | ||
حجّ27/، نحل68/، بقرة125/، آل عمران7/، توبه18/ و جنّ18/ | حجّ27/، نحل68/، بقرة125/، آل عمران7/، توبه18/ و جنّ18/ | ||
بعضى از آيات به‌طور خالص به هريك از ائمه تأويل شده است آيه'''التين و الزيتون'''و'''الشفع و الوتر'''به | بعضى از آيات به‌طور خالص به هريك از ائمه تأويل شده است آيه'''التين و الزيتون'''و'''الشفع و الوتر'''به | ||
امام حسن (ع) و امام حسين (ع) و در آيه'''الّذين يؤمنون بالغيب و يقيمون الصلوة'''(بقرة3/) مراد از صلوةامام حسين (ع) و امامان از ذريه او هستند.عنبا و قضبا،زيتونا و نخلا و حدائق غلبا و فاكهة و ابّا در | امام حسن(ع) و امام حسين(ع) و در آيه'''الّذين يؤمنون بالغيب و يقيمون الصلوة'''(بقرة3/) مراد از صلوةامام حسين(ع) و امامان از ذريه او هستند.عنبا و قضبا،زيتونا و نخلا و حدائق غلبا و فاكهة و ابّا در | ||
سوره عبس آيه 24 تا 30 امام حسين (ع) و امامان بعد از او تا امام هفتم(ع)تأويل شده است. | سوره عبس آيه 24 تا 30 امام حسين(ع) و امامان بعد از او تا امام هفتم(ع)تأويل شده است. | ||
5-تأويل آيات به حضرت زهراء(س) | 5-تأويل آيات به حضرت زهراء(س) | ||
ليل در آيه'''و الليل اذا يسر'''-مشكوة در آيه'''مثل نوره كمشكوة''' | ليل در آيه'''و الليل اذا يسر'''-مشكوة در آيه'''مثل نوره كمشكوة''' | ||
| خط ۱۲۵: | خط ۱۲۵: | ||
و نور36/)، باب،داعى، ماذون و مستجيب تأويل شده است. | و نور36/)، باب،داعى، ماذون و مستجيب تأويل شده است. | ||
8-غطاء، عاد،ثمود،فرعون،فحشاء، منكر، بغى در سوره ق22/،فجر6/،9،10،11 و نحل90/ | 8-غطاء، عاد،ثمود،فرعون،فحشاء، منكر، بغى در سوره ق22/،فجر6/،9،10،11 و نحل90/ | ||
تأويل به مخالفان على (ع)شده است. | تأويل به مخالفان على(ع)شده است. | ||
==نمونه‌هايى از قسم دوم(تأويلات عددى)== | ==نمونه‌هايى از قسم دوم(تأويلات عددى)== | ||
1)تأويل لفظ جلاله اللّه | 1)تأويل لفظ جلاله اللّه | ||