۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
جز (جایگزینی متن - 'ابن نديم' به 'ابن نديم ') |
||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
سال تولد اسكافى همچون ديگر جزئيات زندگىاش روشن نيست و دانستههاى ما از سرگذشت وى به اشارههاى جسته گريختهاى محدود مىشود كه در لابهلاى روايتهاى منابع تاريخى و كلامى به چشم مىخورد. | سال تولد اسكافى همچون ديگر جزئيات زندگىاش روشن نيست و دانستههاى ما از سرگذشت وى به اشارههاى جسته گريختهاى محدود مىشود كه در لابهلاى روايتهاى منابع تاريخى و كلامى به چشم مىخورد. | ||
ظاهراً در جوانى به علم كلام علاقهمند مىشود و در حوزه درسى متكلمان به فراگيرى اين علم مىپردازد. ديرى نمىپايد كه پدر و مادرش به سبب تنگى معيشت، او را وادار مىكنند كه درس و بحث را كنار گذاشته، به پيشه خياطى بپردازد، اما جعفر بن حرب (د 236ق)، متكلم نامدار مكتب بغداد كه به استعداد او پى برده بود، محروم ماندن وى را از تحصيل برنتافت و با پرداخت مقدارى پول به خانوادهاش بهطور ماهيانه، شرايط ادامه تحصيل را براى اسكافى فراهم كرد. از جملههاى ستايشآميزى كه ابن نديم درباره اسكافى به كار برده، چنين برمىآيد كه در دانشاندوزى و كسب كمالات پيشرفت حيرتانگيزى داشته است. | ظاهراً در جوانى به علم كلام علاقهمند مىشود و در حوزه درسى متكلمان به فراگيرى اين علم مىپردازد. ديرى نمىپايد كه پدر و مادرش به سبب تنگى معيشت، او را وادار مىكنند كه درس و بحث را كنار گذاشته، به پيشه خياطى بپردازد، اما جعفر بن حرب (د 236ق)، متكلم نامدار مكتب بغداد كه به استعداد او پى برده بود، محروم ماندن وى را از تحصيل برنتافت و با پرداخت مقدارى پول به خانوادهاش بهطور ماهيانه، شرايط ادامه تحصيل را براى اسكافى فراهم كرد. از جملههاى ستايشآميزى كه [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] درباره اسكافى به كار برده، چنين برمىآيد كه در دانشاندوزى و كسب كمالات پيشرفت حيرتانگيزى داشته است. | ||
اسكافى از قرار معلوم در دوران خلافت معتصم عباسى (218 - 227ق) شهرت و اعتبارى يافته بود، چرا كه معتصم او را به دربار پذيرفته بود و احترام بسيارى برايش قائل بود؛ چندانكه وقتى اسكافى در مجلس معتصم سخن مىگفت، همه خود را موظف مىدانستند كه تا پايان سخنرانى خاموش بمانند. برخى روايتها نشان مىدهند كه اسكافى تا واپسين سالهاى عمرش همچنان اين اعتبار را حفظ كرده بود. | اسكافى از قرار معلوم در دوران خلافت معتصم عباسى (218 - 227ق) شهرت و اعتبارى يافته بود، چرا كه معتصم او را به دربار پذيرفته بود و احترام بسيارى برايش قائل بود؛ چندانكه وقتى اسكافى در مجلس معتصم سخن مىگفت، همه خود را موظف مىدانستند كه تا پايان سخنرانى خاموش بمانند. برخى روايتها نشان مىدهند كه اسكافى تا واپسين سالهاى عمرش همچنان اين اعتبار را حفظ كرده بود. | ||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
اسكافى را بر اساس طبقهبندى اعتزاليان، در طبقه هفتم جاى دادهاند. ناگفته نماند كه اين طبقهبندى ساختگى است، چرا كه قاضى عبدالجبار و برخى ديگر از اعتزاليان كوشيدهاند تا پيشينه فرقه معتزله را به بزرگان دين كه پيش از واصل بن عطا مىزيستند، برسانند؛ چنانكه خود واصل را در طبقه چهارم جاى دادهاند. بدين قرار، اسكافى در واقع به طبقه چهارم معتزله تعلق دارد. | اسكافى را بر اساس طبقهبندى اعتزاليان، در طبقه هفتم جاى دادهاند. ناگفته نماند كه اين طبقهبندى ساختگى است، چرا كه قاضى عبدالجبار و برخى ديگر از اعتزاليان كوشيدهاند تا پيشينه فرقه معتزله را به بزرگان دين كه پيش از واصل بن عطا مىزيستند، برسانند؛ چنانكه خود واصل را در طبقه چهارم جاى دادهاند. بدين قرار، اسكافى در واقع به طبقه چهارم معتزله تعلق دارد. | ||
گفتنى است كه محمدباقر محمودى در 1402ق، در بيروت کتابى با عنوان «المعيار و الموازنة» به نام اسكافى منتشر كرده است، اما هيچ دليل موجهى در دست نيست تا انتساب اين کتاب را به اسكافى درست بدانيم، چرا كه اولاً ابن نديم اين عنوان را از آثار فرزند اسكافى دانسته و ثانياً محمودى در مقدمه کتاب نه از مشخصات نسخه سخنى گفته و نه حتى يك دليل براى صحت انتساب اين کتاب به اسكافى ذكر كرده است. | گفتنى است كه محمدباقر محمودى در 1402ق، در بيروت کتابى با عنوان «المعيار و الموازنة» به نام اسكافى منتشر كرده است، اما هيچ دليل موجهى در دست نيست تا انتساب اين کتاب را به اسكافى درست بدانيم، چرا كه اولاً [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] اين عنوان را از آثار فرزند اسكافى دانسته و ثانياً محمودى در مقدمه کتاب نه از مشخصات نسخه سخنى گفته و نه حتى يك دليل براى صحت انتساب اين کتاب به اسكافى ذكر كرده است. | ||
== تأليفات == | == تأليفات == |
ویرایش