پرش به محتوا

منية الطالب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'مرحوم نائينى' به 'مرحوم نائينى ')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۷۲: خط ۷۲:




كتاب «منية الطالب» يا «الحاشية على المكاسب» (منية الطالب ج /2 191) از بهترين شروح مكاسب [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] «قده» (م 1281 ق) و از برترين تقريرات درس [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] (م 1355 ق) است. اين كتاب مجموعه‌اى از شروح مكاسب محرمه، بيع، خيارات و قاعدۀ لا ضرر و رسالۀ لباس مشكوك مى‌باشد.
كتاب «منية الطالب» يا «الحاشية على المكاسب» (منية الطالب ج /2 191) از بهترين شروح مكاسب [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] «قده» (م 1281 ق) و از برترين تقريرات درس [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] (م 1355 ق) است. اين كتاب مجموعه‌اى از شروح مكاسب محرمه، بيع، خيارات و قاعدۀ لا ضرر و رسالۀ لباس مشكوك مى‌باشد.


==روش تأليف==
==روش تأليف==




قسمت مكاسب محرمه بصورت تقرير نظريات مستقل و جديد [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] تأليف شده است و از عبارت‌هاى مكاسب شيخ اعظم استفاده نشده است. اما كتاب بيع و كتاب خيارات بصورت شرح بالقول (قوله... أقول) مى‌باشد كه تركيب مزجى عبارت‌هاى شيخ اعظم و حواشى [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] مى‌باشد.
قسمت مكاسب محرمه بصورت تقرير نظريات مستقل و جديد [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] تأليف شده است و از عبارت‌هاى مكاسب شيخ اعظم استفاده نشده است. اما كتاب بيع و كتاب خيارات بصورت شرح بالقول (قوله... أقول) مى‌باشد كه تركيب مزجى عبارت‌هاى شيخ اعظم و حواشى [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] مى‌باشد.


وى در صفحۀ 32 جلد اول چاپ قديمى كتاب مى‌نويسد: فلنرجع إلى تحرير ما أفاد مد ظلّه في كتاب البيع و لمّا كان عنوان بحث كتاب المكاسب لعلم التقي و خاتم الفقهاء الحاج الشيخ مرتضى الأنصاري التستري أعلى الله مقامه فلنحرر ما أفاده مد ظلّه بطريق الحاشية على الكتاب.
وى در صفحۀ 32 جلد اول چاپ قديمى كتاب مى‌نويسد: فلنرجع إلى تحرير ما أفاد مد ظلّه في كتاب البيع و لمّا كان عنوان بحث كتاب المكاسب لعلم التقي و خاتم الفقهاء الحاج الشيخ مرتضى الأنصاري التستري أعلى الله مقامه فلنحرر ما أفاده مد ظلّه بطريق الحاشية على الكتاب.


قاعدۀ لا ضرر نيز كه از قواعد علم اصول فقه مى‌باشد تقريرات درس [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] است. اما رسالۀ حكم نماز در لباس مشكوك تقريرات درس مجدد شيرازى (م 1312 ق) توسط [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] است.
قاعدۀ لا ضرر نيز كه از قواعد علم اصول فقه مى‌باشد تقريرات درس [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] است. اما رسالۀ حكم نماز در لباس مشكوك تقريرات درس مجدد شيرازى (م 1312 ق) توسط [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] است.


==ارزش و اعتبار==
==ارزش و اعتبار==
خط ۸۸: خط ۸۸:
شيخ موسى خوانسارى دربارۀ اين رساله اين گونه مى‌نويسد: «فإنّه رسالة شريفة تحتوي على جملة من القواعد الفقهيّة و المسائل الأصوليّة و الدقائق الحكميّة و تأليف لطيف لم يكتب مثله في الإماميّة. (ص 191 از ج 2، چاپ قديم).
شيخ موسى خوانسارى دربارۀ اين رساله اين گونه مى‌نويسد: «فإنّه رسالة شريفة تحتوي على جملة من القواعد الفقهيّة و المسائل الأصوليّة و الدقائق الحكميّة و تأليف لطيف لم يكتب مثله في الإماميّة. (ص 191 از ج 2، چاپ قديم).


مؤلف كتاب، [[خوانساری نجفی، موسی|شيخ موسى نجفى خوانسارى]] از فضلاى مبرز و بزرگ و از محقق‌ترين و دقيق‌ترين شاگردان [[نایینی، محمدحسین|مرحوم نائينى]] مى‌باشد و به همين دليل كتاب داراى متنى روان و روشى متين همراه با دقتى زياد مى‌باشد.
مؤلف كتاب، [[خوانساری نجفی، موسی|شيخ موسى نجفى خوانسارى]] از فضلاى مبرز و بزرگ و از محقق‌ترين و دقيق‌ترين شاگردان [[نایینی، محمدحسین|مرحوم نائينى]] مى‌باشد و به همين دليل كتاب داراى متنى روان و روشى متين همراه با دقتى زياد مى‌باشد.


همان طور كه مؤلف در پايان كتاب خيارات ذكر نموده است گروهى از علماء و بزرگان از وى خواسته‌اند بلكه به او امر كرده‌اند كه اين كتاب را منتشر نمايد تا يادآور نام [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] باشد و او نيز امر آنها را امتثال نموده است. (منية الطالب ج /2 191).
همان طور كه مؤلف در پايان كتاب خيارات ذكر نموده است گروهى از علماء و بزرگان از وى خواسته‌اند بلكه به او امر كرده‌اند كه اين كتاب را منتشر نمايد تا يادآور نام [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] باشد و او نيز امر آنها را امتثال نموده است. (منية الطالب ج /2 191).


علاوه بر منية الطالب، كتاب المكاسب و البيع توسط آیت‌الله [[آملی، محمدتقی|محمد تقى آملى]] (م 1391 ق) تأليف شده است كه در ابتداى آن تقريظ [[نایینی، محمدحسین|مرحوم نائينى]] «قده» وجود دارد.
علاوه بر منية الطالب، كتاب المكاسب و البيع توسط آیت‌الله [[آملی، محمدتقی|محمد تقى آملى]] (م 1391 ق) تأليف شده است كه در ابتداى آن تقريظ [[نایینی، محمدحسین|مرحوم نائينى]] «قده» وجود دارد.


از [[بروجردی، حسین|آیت‌الله سيد حسين بروجردى]] (م 1381 ق) در مورد كتاب منية الطالب اين چنين نقل شده است: إنّ منية الطالب هو من أفضل تقريرات النائيني. (به نقل از سيد مصطفى صفايى خوانسارى، صفحۀ 10، مقدمۀ ناشر).
از [[بروجردی، حسین|آیت‌الله سيد حسين بروجردى]] (م 1381 ق) در مورد كتاب منية الطالب اين چنين نقل شده است: إنّ منية الطالب هو من أفضل تقريرات النائيني. (به نقل از سيد مصطفى صفايى خوانسارى، صفحۀ 10، مقدمۀ ناشر).


رسالۀ حكم نماز در لباس مشكوك، تقرير درس [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى بزرگ شيرازى]]   (م 1312 ق) است كه به وسيلۀ [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] در سال 1315 ق چركنويس آن پايان يافته است و چند سالى به همين صورت باقى مانده است تا اين كه با تحرير و تقرير جديدى و اضافه شدن مطالب جديدى دوباره توسط [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] نوشته شده است. (آخر جلد 2، صفحۀ 305).
رسالۀ حكم نماز در لباس مشكوك، تقرير درس [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى بزرگ شيرازى]] (م 1312 ق) است كه به وسيلۀ [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] در سال 1315 ق چركنويس آن پايان يافته است و چند سالى به همين صورت باقى مانده است تا اين كه با تحرير و تقرير جديدى و اضافه شدن مطالب جديدى دوباره توسط [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] نوشته شده است. (آخر جلد 2، صفحۀ 305).


بعدها اين رسالۀ كوچك توسط شيخ محمد خوانسارى «قده» به كتاب منية الطالب ضميمه شده است و از آن تاريخ در كنار مباحث ديگر انتشار يافته است. (ج /2 191).
بعدها اين رسالۀ كوچك توسط شيخ محمد خوانسارى «قده» به كتاب منية الطالب ضميمه شده است و از آن تاريخ در كنار مباحث ديگر انتشار يافته است. (ج /2 191).
خط ۱۲۵: خط ۱۲۵:




كتاب منية الطالب پر از نظريات جديد و ابتكارات [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] است كه به چند نمونه اشاره مى‌شود.
كتاب منية الطالب پر از نظريات جديد و ابتكارات [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] است كه به چند نمونه اشاره مى‌شود.


در بحث اقسام كسب و تجارت چهار قسم حرام، مكروه، مستحب و مباح را مؤلف مى‌پذيرد ولى كسب و تجارت واجب را درست نمى‌داند و فقط بالعرض تجارت واجب را صحيح مى‌داند. به عنوان مثال نماز ميت يا صنايعى كه واجب كفايى هستند را به واسطۀ حفظ نظام واجب مى‌داند. (ج 1، ص 2).
در بحث اقسام كسب و تجارت چهار قسم حرام، مكروه، مستحب و مباح را مؤلف مى‌پذيرد ولى كسب و تجارت واجب را درست نمى‌داند و فقط بالعرض تجارت واجب را صحيح مى‌داند. به عنوان مثال نماز ميت يا صنايعى كه واجب كفايى هستند را به واسطۀ حفظ نظام واجب مى‌داند. (ج 1، ص 2).
خط ۱۵۲: خط ۱۵۲:




در مورد رسالۀ حكم نماز در لباس مشكوك كه تقرير درس مجدد شيرازى توسط [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] است، لازم است نكاتى بيان شود.
در مورد رسالۀ حكم نماز در لباس مشكوك كه تقرير درس مجدد شيرازى توسط [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] است، لازم است نكاتى بيان شود.


مقرر بحث در مواردى به استفاده از نظريات [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى بزرگ شيرازى]]   اشاره نموده است. به عنوان نمونه در صفحۀ 228 پس از ذكر عبارت «إن بنى عليه الأستاذ الأكبر نور ضريحه» در حاشيۀ كتاب آمده است: هو فخر البشر و مجدد المذهب في رأس الرابعة عشر حضرة السيد الميرزا محمد حسن حسني عسكرى نوّر ضريحه.
مقرر بحث در مواردى به استفاده از نظريات [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى بزرگ شيرازى]] اشاره نموده است. به عنوان نمونه در صفحۀ 228 پس از ذكر عبارت «إن بنى عليه الأستاذ الأكبر نور ضريحه» در حاشيۀ كتاب آمده است: هو فخر البشر و مجدد المذهب في رأس الرابعة عشر حضرة السيد الميرزا محمد حسن حسني عسكرى نوّر ضريحه.


و در جاى ديگر به استفاده از نظريات استاد ديگرش [[رشتی، حبیب‎ الله بن محمد علی|ميرزا حبيب الله رشتى]] (م 1312 ق) صاحب بدايع الأفكار اشاره دارد: فما أفاده بعض مشايخنا المحققين قدس الله تعالى أسرارهم الزكيّة.
و در جاى ديگر به استفاده از نظريات استاد ديگرش [[رشتی، حبیب‎ الله بن محمد علی|ميرزا حبيب الله رشتى]] (م 1312 ق) صاحب بدايع الأفكار اشاره دارد: فما أفاده بعض مشايخنا المحققين قدس الله تعالى أسرارهم الزكيّة.


در حاشيۀ كتاب آمده است: هو شيخنا الميرزا الرشتي طاب ثراه، منه (ج 2، ص 280، چاپ قديم).
در حاشيۀ كتاب آمده است: هو شيخنا الميرزا الرشتي طاب ثراه، منه (ج 2، ص 280، چاپ قديم).
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش