۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تحفة الدستور (فرهنگ اعداد کلمات): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف '
جز (جایگزینی متن - 'تاليف' به 'تألیف') |
جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف ') |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
كتاب مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم مصحح، مقدمه | كتاب مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم مصحح، مقدمه مؤلف ، سه مقصد و يك خاتمه است. | ||
در مقدمه مصحح،شرح حال نويسنده، ويژگى‌هاى كتاب، پيشينه تألیف فرهنگ تحفه الدستور و مطالب مفيد ديگرى آمده است. در سه مقصد نيز تا عدد 999 و در خاتمه تا عدد 1072 ذكر شده است. | در مقدمه مصحح،شرح حال نويسنده، ويژگى‌هاى كتاب، پيشينه تألیف فرهنگ تحفه الدستور و مطالب مفيد ديگرى آمده است. در سه مقصد نيز تا عدد 999 و در خاتمه تا عدد 1072 ذكر شده است. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
به گفته مصحح، مبتكر تألیف فرهنگ اعداد الفاظ، مير رفيع الدين حيدر معمايى طباطبايى كاشانى است كه در سال 1000ق كتاب خويش را تألیف نمود. وى از ماده‌تاريخ‌سازان معروف و مشهور و بلامنازع بود و گفته‌اند كه بيشتر ماده تاريخهايش را فى البداهه مى‌سروده است. | به گفته مصحح، مبتكر تألیف فرهنگ اعداد الفاظ، مير رفيع الدين حيدر معمايى طباطبايى كاشانى است كه در سال 1000ق كتاب خويش را تألیف نمود. وى از ماده‌تاريخ‌سازان معروف و مشهور و بلامنازع بود و گفته‌اند كه بيشتر ماده تاريخهايش را فى البداهه مى‌سروده است. | ||
تحفة الدستور، هر چند در رديف فرهنگ‌هاى فارسى به شمار مى‌آيد اما كاملاً متفاوت با آنها است و هيچ شباهت و وجه تشابهى با ديگر فرهنگ‌ها ندارد از آن‌رو كه هيچ يك از واژه‌هاى آمده در آن معنا نشده و كسى كارى با معناى لغوى آن ندارد، بلكه مدخلهاى اين فرهنگ بر مبناى عدد است كه | تحفة الدستور، هر چند در رديف فرهنگ‌هاى فارسى به شمار مى‌آيد اما كاملاً متفاوت با آنها است و هيچ شباهت و وجه تشابهى با ديگر فرهنگ‌ها ندارد از آن‌رو كه هيچ يك از واژه‌هاى آمده در آن معنا نشده و كسى كارى با معناى لغوى آن ندارد، بلكه مدخلهاى اين فرهنگ بر مبناى عدد است كه مؤلف آن را از عدد (3) آغاز و به عدد (1070) كه سال تألیف كتاب است- به انجام مى‌رساند. ظاهراً دو مدخل عددى (1071) و (1072) را نيز مؤلف دنبال كرده، سه واژه را براى عدد (1071) آورده و براى مدخل عددى (1072) واژه‌اى را ضبط نكرده و جاى واژه‌هاى مقابل آن خالى است. | ||
مؤلف در برابر هر مدخل عددى، واژه‌هاى يافته خويش را بر حسب چند حرفى بودن با عناوين: دو حرف، سه حرف، چهار حرف و... آورده و ضبط كرده است. | |||
كاربرد اين فرهنگ در درجه اول براى سرايندگان ماده‌تاريخ‌ساز است كه از آن در هنگام ساختن ماده تاريخى استفاده مى‌كنند. معمولاً سراينده، ماده تاريخ خود را در قالب مصراع و يا عبارت با توجه به موضوع مربوط مى‌سازد كه گاه مطابق با سال واقعه نيست؛ از اين‌رو سراينده با مراجعه به اين فرهنگ، اگر كمبود عددى نسبت به سال واقعه داشته باشد، با افزودن يا تغيير دادن واژه‌اى مناسب و در خور موضوع، عدد كسرى آن را جبران مى‌نمايد و يا چنانچه از نظر عددى تاريخ مورد نظر، افزون از سال واقعه باشد واژه‌هاى مناسب با عدد كمتر را برمى‌گزيند تا به تاريخ مورد نظر خويش دست يابد. | كاربرد اين فرهنگ در درجه اول براى سرايندگان ماده‌تاريخ‌ساز است كه از آن در هنگام ساختن ماده تاريخى استفاده مى‌كنند. معمولاً سراينده، ماده تاريخ خود را در قالب مصراع و يا عبارت با توجه به موضوع مربوط مى‌سازد كه گاه مطابق با سال واقعه نيست؛ از اين‌رو سراينده با مراجعه به اين فرهنگ، اگر كمبود عددى نسبت به سال واقعه داشته باشد، با افزودن يا تغيير دادن واژه‌اى مناسب و در خور موضوع، عدد كسرى آن را جبران مى‌نمايد و يا چنانچه از نظر عددى تاريخ مورد نظر، افزون از سال واقعه باشد واژه‌هاى مناسب با عدد كمتر را برمى‌گزيند تا به تاريخ مورد نظر خويش دست يابد. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
نكته قابل ذكر ديگر اينكه حدود سى چهل درصد از واژه‌هاى آمده در اين فرهنگ، افعالى با زمانهاى صرف شده آنهاست كه در فرهنگ‌هاى ديگر نيست. | نكته قابل ذكر ديگر اينكه حدود سى چهل درصد از واژه‌هاى آمده در اين فرهنگ، افعالى با زمانهاى صرف شده آنهاست كه در فرهنگ‌هاى ديگر نيست. | ||
نكته ديگر اينكه به گفته مصحح در مقدمه، | نكته ديگر اينكه به گفته مصحح در مقدمه، مؤلف در اين كتاب دچار برخى اشتباهات املايى و نيز اشتباه در محاسبه شده كه در مقدمه مذكور بدانها اشاره شده است. | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||