پرش به محتوا

خلاصة الأشعار و زبدة الأفکار: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' نمی ' به ' نمی‌'
جز (جایگزینی متن - ' نمی ' به ' نمی‌')
خط ۵۶: خط ۵۶:
نویسنده از ویژگی‌هایی درباره صاحبان تراجم نقل نموده که در کمتر تذکره ای بدین گونه دیده شده است. قطع نظر از تمجیدهایی که درباره شخصیت‌های تذکره به نگارش آورده، جای خرده گیری را باز گذاشته و این دو را در بسیاری از شرح حال‌ها توأم کرده است<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست وسه</ref>.
نویسنده از ویژگی‌هایی درباره صاحبان تراجم نقل نموده که در کمتر تذکره ای بدین گونه دیده شده است. قطع نظر از تمجیدهایی که درباره شخصیت‌های تذکره به نگارش آورده، جای خرده گیری را باز گذاشته و این دو را در بسیاری از شرح حال‌ها توأم کرده است<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست وسه</ref>.


شیوه نگارش و انشای نویسنده در این تذکره، همان شیوه معمول دوران او است که به عبارت پردازی‌های فضل نمایانه، همراه پاره ای از واژه‌های دشوار و مغلق پرداخته، ولی مطلب‌ها فصیح و قابل فهم و خوشایند نوشته شده است و برای کسی که زبان فارسی را خوب فراگرفته باشد، مشکل به نظر نمی رسد<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست وچهار</ref>.
شیوه نگارش و انشای نویسنده در این تذکره، همان شیوه معمول دوران او است که به عبارت پردازی‌های فضل نمایانه، همراه پاره ای از واژه‌های دشوار و مغلق پرداخته، ولی مطلب‌ها فصیح و قابل فهم و خوشایند نوشته شده است و برای کسی که زبان فارسی را خوب فراگرفته باشد، مشکل به نظر نمی‌رسد<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست وچهار</ref>.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
خط ۶۹: خط ۶۹:
فصل دوم: در شرح احوال شعرایی است که بنا به گفته او، در زمان تألیف کتاب خیر مآل رخت هستی از دامگاه فنا به آرامگاه بقا کشیده‌اند و بعضی از آن‌ها را در اوایل سن به صحبت رسیده<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه بیست وشش</ref>.
فصل دوم: در شرح احوال شعرایی است که بنا به گفته او، در زمان تألیف کتاب خیر مآل رخت هستی از دامگاه فنا به آرامگاه بقا کشیده‌اند و بعضی از آن‌ها را در اوایل سن به صحبت رسیده<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه بیست وشش</ref>.
آنچه درباره کتاب باید گفت، عشق و دلبستگی پایان ناپذیری است که نویسنده آن، به شعر و شاعری داشته و چنان مجذوب آن بوده که زندگانی خود را وقف این کار کرده است. وی برای تهیه یک شرح حال از نامه نگاری و تحقیق همه جانبه و دعوت شاعران و یا مسافرت برای دیدارشان خودداری نداشته و به طور مستمر از پی جویی احوال شعرای زمان، چیزی فروگذار نمی کرده است. وی تذکره نویسی را از استاد عنصری آغاز کرده و تا معاصران خویش ادامه داده و در نقل اشعار آنان، سنگ تمام گذاشته است. ازاین رو، کتابت کنندگان این شرح حالات، موفق به تجلید همه آنها نشده و به گونه پراکنده قسمت‌های گوناگون آن در گوشه و کنار کتابخانه‌ها یافته می‌شود<ref>همان، صفحه بیست وسه</ref>.
آنچه درباره کتاب باید گفت، عشق و دلبستگی پایان ناپذیری است که نویسنده آن، به شعر و شاعری داشته و چنان مجذوب آن بوده که زندگانی خود را وقف این کار کرده است. وی برای تهیه یک شرح حال از نامه نگاری و تحقیق همه جانبه و دعوت شاعران و یا مسافرت برای دیدارشان خودداری نداشته و به طور مستمر از پی جویی احوال شعرای زمان، چیزی فروگذار نمی‌کرده است. وی تذکره نویسی را از استاد عنصری آغاز کرده و تا معاصران خویش ادامه داده و در نقل اشعار آنان، سنگ تمام گذاشته است. ازاین رو، کتابت کنندگان این شرح حالات، موفق به تجلید همه آنها نشده و به گونه پراکنده قسمت‌های گوناگون آن در گوشه و کنار کتابخانه‌ها یافته می‌شود<ref>همان، صفحه بیست وسه</ref>.


در این تذکره، از هر شاعری بیت‌های فراوان آورده شده که بعضی از آنان دیوانشان به چاپ رسیده و برخی دیگر یا دیوانی نداشته یا داشته‌اند و به طبع نینجامیده است. در مورد آنان که دیوانشان چاپ شده یا پاره ای از اشعارشان در جایی جداگانه نقل گردیده، پس از ذکر شرح حال، اشعاری نیاورده، به دیوان مطبوع، ارجاع داده شده که بیش از یک مورد درباره محتشم کاشانی نیست، ولی از دیگران اشعاری که تذکره نویس آورده، نقل شده است؛ مگر به طور استثنا، قطعه ای دو سه بیتی سخیف و یا هجو بوده که ممکن است از قلم افتاده باشد<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست وچهار</ref>.
در این تذکره، از هر شاعری بیت‌های فراوان آورده شده که بعضی از آنان دیوانشان به چاپ رسیده و برخی دیگر یا دیوانی نداشته یا داشته‌اند و به طبع نینجامیده است. در مورد آنان که دیوانشان چاپ شده یا پاره ای از اشعارشان در جایی جداگانه نقل گردیده، پس از ذکر شرح حال، اشعاری نیاورده، به دیوان مطبوع، ارجاع داده شده که بیش از یک مورد درباره محتشم کاشانی نیست، ولی از دیگران اشعاری که تذکره نویس آورده، نقل شده است؛ مگر به طور استثنا، قطعه ای دو سه بیتی سخیف و یا هجو بوده که ممکن است از قلم افتاده باشد<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست وچهار</ref>.
خط ۹۶: خط ۹۶:
از ویژگی‌های این تذکره آن است که در ضمن شرح حال برخی از شاعران، درباره پدرشان، اگر شخص نام برداری بوده است، مقداری مطلب نوشته و آگاهی مختصری به دست داده است<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست وهفت</ref>.
از ویژگی‌های این تذکره آن است که در ضمن شرح حال برخی از شاعران، درباره پدرشان، اگر شخص نام برداری بوده است، مقداری مطلب نوشته و آگاهی مختصری به دست داده است<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست وهفت</ref>.


دکتر نقوی مؤلف کتاب «تذکره نویسی پارسی در هند و پاکستان» معتقد است که آنچه تقی الدین درباره شعرای مهاجر به هند و عثمانی نوشته، چون نقل قول از دیگران است و دست اول نیست، مورد اطمینان کامل نمی تواند باشد، هرچند این مطلب از کیفیت ترجمه احوال شاعران نمی کاهد.
دکتر نقوی مؤلف کتاب «تذکره نویسی پارسی در هند و پاکستان» معتقد است که آنچه تقی الدین درباره شعرای مهاجر به هند و عثمانی نوشته، چون نقل قول از دیگران است و دست اول نیست، مورد اطمینان کامل نمی‌تواند باشد، هرچند این مطلب از کیفیت ترجمه احوال شاعران نمی‌کاهد.


== وضعیت کتاب ==
== وضعیت کتاب ==
۶۱٬۱۸۹

ویرایش