۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الكوكب الثاقب في أخبار الشعراء و غیرهم من ذوی المناقب: تفاوت میان نسخهها
الكوكب الثاقب في أخبار الشعراء و غیرهم من ذوی المناقب (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۳ فوریهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۵:۴۶
، ۲۳ فوریهٔ ۲۰۱۷جایگزینی متن - 'ابی ' به 'ابی'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'ابی ' به 'ابی') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
== معرفی اجمالی == | == معرفی اجمالی == | ||
'''الکوکب الثاقب فی أخبار الشعراء و غیرهم من ذوی المناقب'''، اثر عبدالقادر بن عبدالرحمن سلوی، با تحقیق عبدالله یاسمی، | '''الکوکب الثاقب فی أخبار الشعراء و غیرهم من ذوی المناقب'''، اثر عبدالقادر بن عبدالرحمن سلوی، با تحقیق عبدالله یاسمی، کتابیاست در ترجمه برخی شعرا، حکما و بزرگان معروف که به زبان عربی و در سال 1176ق نوشته شده است. | ||
در مقدمه محقق، با استفاده از محتوای مطالب، دو امر، سبب تألیف کتاب معرفی شده است: علاقه مؤلف به ادبیات و نیز رغبت یکی از حکامی که نویسنده هم عصر او بوده که به دلیل عدم تصریح به نام وی، شناخته شده نیست و احتمالا سلطان محمد بن عبدالله علوی (1204ق) یا بای علی پاشا حاکم تونس (1169ق) باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص58</ref>. | در مقدمه محقق، با استفاده از محتوای مطالب، دو امر، سبب تألیف کتاب معرفی شده است: علاقه مؤلف به ادبیات و نیز رغبت یکی از حکامی که نویسنده هم عصر او بوده که به دلیل عدم تصریح به نام وی، شناخته شده نیست و احتمالا سلطان محمد بن عبدالله علوی (1204ق) یا بای علی پاشا حاکم تونس (1169ق) باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص58</ref>. | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
نویسنده، باب اول را به بحث از طبقات شعرا و تعلیم و تعلم شعر اختصاص داده و شعرا را به سه طبقه جاهلی، مخضرم (شاعری که جاهلیت و اسلام را دریافته باشد) و اسلامی تقسیم کرده و سپس اسلامی را نیز سه صنف دانسته و شعرای مربوط به هر طبقه را، در همان طبقه ذکر کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص19-31</ref>. | نویسنده، باب اول را به بحث از طبقات شعرا و تعلیم و تعلم شعر اختصاص داده و شعرا را به سه طبقه جاهلی، مخضرم (شاعری که جاهلیت و اسلام را دریافته باشد) و اسلامی تقسیم کرده و سپس اسلامی را نیز سه صنف دانسته و شعرای مربوط به هر طبقه را، در همان طبقه ذکر کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص19-31</ref>. | ||
پس از این تقسیمات، به بیان اهمیت شعر پرداخته شده است. نویسنده، معتقد است که شعر فی الجمله، پسندیده و مورد ترغیب بوده و سپس، به میل و رغبت پیامبر(ص) به استماع اشعار امیة بن | پس از این تقسیمات، به بیان اهمیت شعر پرداخته شده است. نویسنده، معتقد است که شعر فی الجمله، پسندیده و مورد ترغیب بوده و سپس، به میل و رغبت پیامبر(ص) به استماع اشعار امیة بن ابیصلت و نیز رغبت سایر سلف صالح به شنیدن اشعار، اشاره کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص79</ref>. | ||
باب دوم که مهم ترین و بیشترین حجم مطالب کتاب را در خود جای داده است، دربردارنده شرح حال 129 شاعر میباشد که با ترجمه نابغه جعدی آغاز و با ترجمه ابن خطیب سلمانی، به انجام رسیده است. این شعرا را میتوان به سه دسته زیر تقسیم کرد: | باب دوم که مهم ترین و بیشترین حجم مطالب کتاب را در خود جای داده است، دربردارنده شرح حال 129 شاعر میباشد که با ترجمه نابغه جعدی آغاز و با ترجمه ابن خطیب سلمانی، به انجام رسیده است. این شعرا را میتوان به سه دسته زیر تقسیم کرد: | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
اغلب شعرای معرفی شده، از مشاهیر شعرا میباشند، از جمله حطیئه، فرزدق، جریر، بشار، ابونواس، ابن خطیب و... و بسیاری نیز از جمله ی فقها، قضات، علما، کاتبان، ولات، امرا، ملوک و... بوده که به شاعری معروف نیستند و اشعار کمی از آنها نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص81</ref>. | اغلب شعرای معرفی شده، از مشاهیر شعرا میباشند، از جمله حطیئه، فرزدق، جریر، بشار، ابونواس، ابن خطیب و... و بسیاری نیز از جمله ی فقها، قضات، علما، کاتبان، ولات، امرا، ملوک و... بوده که به شاعری معروف نیستند و اشعار کمی از آنها نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص81</ref>. | ||
برخی از شعرای معرفی شده در این باب، عبارتند از: ولید بن عقبة بن | برخی از شعرای معرفی شده در این باب، عبارتند از: ولید بن عقبة بن ابیمعیط<ref>متن کتاب، ج1، ص74</ref>؛ یزید بن معاویه<ref>همان، ص53</ref>؛ ولید بن یزید بن عبدالملک بن مروان<ref>همان، ص66</ref>؛ کمیت<ref>همان، ص130</ref>؛ قاضی یحیی بن اکتم<ref>همان، ص259</ref>؛ بهلول مجنون<ref>همان، ص304</ref>؛ سیف الدولة بن حمدان<ref>همان، ج2، ص322</ref> و... | ||
نویسنده باب سوم را به مسائل مربوط به جنگ و اموری همچون تدبیر و لزوم بیداری و هوشیاری در آن و... اختصاص داده و با استفاده از آیه شریفه: «و أعدوا لهم ما استطعتم من قوة و من رباط الخیل ترهبون به عدو الله و عدوکم» (انفال: 60)، به تشریح این مطالب پرداخته است. در ادامه، برخی از قواعد، تدابیر و نصایحی که شناخت و اتباع از آنها در جنگ ضروری است، توضیح داده شده است که از جمله آنها عبارتند از: | نویسنده باب سوم را به مسائل مربوط به جنگ و اموری همچون تدبیر و لزوم بیداری و هوشیاری در آن و... اختصاص داده و با استفاده از آیه شریفه: «و أعدوا لهم ما استطعتم من قوة و من رباط الخیل ترهبون به عدو الله و عدوکم» (انفال: 60)، به تشریح این مطالب پرداخته است. در ادامه، برخی از قواعد، تدابیر و نصایحی که شناخت و اتباع از آنها در جنگ ضروری است، توضیح داده شده است که از جمله آنها عبارتند از: | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
باب هفتم، پیرامون سفاهت و حلم بوده و ضمن بیان شرافت حلم و علو قیمت و جایگاه آن با استفاده از آیات، روایات و اقوال حکما، علما و شعرا، به این نکته اشاره شده است که سزاوارترین مردم به حلم، والیان و صاحبان علم میباشند<ref>ر.ک: همان</ref>. | باب هفتم، پیرامون سفاهت و حلم بوده و ضمن بیان شرافت حلم و علو قیمت و جایگاه آن با استفاده از آیات، روایات و اقوال حکما، علما و شعرا، به این نکته اشاره شده است که سزاوارترین مردم به حلم، والیان و صاحبان علم میباشند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
در باب هشتم، به ذکر ملوک بنی امیه و چگونگی تشکیل حکومت ایشان و | در باب هشتم، به ذکر ملوک بنی امیه و چگونگی تشکیل حکومت ایشان و اسبابیکه پس از قتل خلیفه دوم منجر به ظهور این سلسله شد پرداخته شده و نیز به اختلافات میان امام علی(ع) و معاویه و تبعیت باقی ملوک بنی امیه از روش معاویه و انحطاط و زوال این حکومت و روی کار آمدن بنی عباس، اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص38-48</ref>. | ||
باب نهم، به ذکر خلفای بنی عباس تا انتهای حکومتشان اختصاص یافته و با اعتماد بر کتاب «رقم الحلل فی نظم الدول» ابن خطیب، به ترتیب خلفای بنی عباس، معرفی شدهاند<ref>ر.ک: همان، ص84</ref>. | باب نهم، به ذکر خلفای بنی عباس تا انتهای حکومتشان اختصاص یافته و با اعتماد بر کتاب «رقم الحلل فی نظم الدول» ابن خطیب، به ترتیب خلفای بنی عباس، معرفی شدهاند<ref>ر.ک: همان، ص84</ref>. | ||