۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
شرح المقاصد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '،س' به '، س'
جز (جایگزینی متن - '،م' به '، م') |
جز (جایگزینی متن - '،س' به '، س') |
||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
فصل اول:اين فصل به مباحث وجود و عدم اختصاص يافته است.مولف ابتدا اثبات مى‌كند كه تصور هم وجودى بديهى است و هم وجودى مشترك است بين همۀ موجودات و زائد است بر ذات.سپس او وجود را به عينى،ذهنى،لفظى و خطى تقسيم كرده و وجود ذهنى را اثبات مى‌كند.او قائل است كه وجود مرادف ثبوت است، معدوم ثبوت ندارد و هرگونه واسطه بين وجود و عدم را نفى مى‌كند.او ادلۀ قائلين به حال را بيان كرده و به تك‌تك آنها جواب مى‌دهد.او اثبات مى‌كند كه تمايز اعدام تنها در عقل است و هريك از وجود و عدم مى‌توانند محمول يا رابطه واقع شوند. | فصل اول:اين فصل به مباحث وجود و عدم اختصاص يافته است.مولف ابتدا اثبات مى‌كند كه تصور هم وجودى بديهى است و هم وجودى مشترك است بين همۀ موجودات و زائد است بر ذات.سپس او وجود را به عينى،ذهنى،لفظى و خطى تقسيم كرده و وجود ذهنى را اثبات مى‌كند.او قائل است كه وجود مرادف ثبوت است، معدوم ثبوت ندارد و هرگونه واسطه بين وجود و عدم را نفى مى‌كند.او ادلۀ قائلين به حال را بيان كرده و به تك‌تك آنها جواب مى‌دهد.او اثبات مى‌كند كه تمايز اعدام تنها در عقل است و هريك از وجود و عدم مى‌توانند محمول يا رابطه واقع شوند. | ||
فصل دوم:اين فصل به مباحث ماهيت اختصاص يافته است.مولف ابتدا ماهيت را تعريف | فصل دوم:اين فصل به مباحث ماهيت اختصاص يافته است.مولف ابتدا ماهيت را تعريف كرده، سپس آن را به «ماهيت به شرط شىء»،«شرط لا»و «لا بشرط»تقسيم مى‌كند.در ادامه هريك از اين اقسام را تعريف و اثبات مى‌كند.او در تقسيم ديگرى ماهيت را به بسيط و مركب تقسيم كرده و اثبات مى‌كند كه ماهيت مجعول است. | ||
فصل سوم:مولف در اين فصل به لواحق وجود و ماهيت مى‌پردازد.او طى پنج منهج از تعين، وجوب و امتناع و امكان،قدم و حدوث، وحدت و كثرت، عليت و معلوليت بحث مى‌كند. | فصل سوم:مولف در اين فصل به لواحق وجود و ماهيت مى‌پردازد.او طى پنج منهج از تعين، وجوب و امتناع و امكان،قدم و حدوث، وحدت و كثرت، عليت و معلوليت بحث مى‌كند. | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
الفصل الثالث:مولف در اين فصل كه به مباحث«كيف»اختصاص دارد، ابتدا كيف را تعريف كرده و آن را به چهار قسم تقسيم مى‌كند:كيفيات محسوسه،كيفيات نفسانية،كيفيات مختصه به كم و كيفيات استعداديه.سپس هريك از آنها را تعريف كرده و انواع آنها را بيان مى‌كند.او در ذيل كيفيات نفسانيه بحث نسبتا مفصلى دربارۀ علم و ادراك بيان مى‌كند. | الفصل الثالث:مولف در اين فصل كه به مباحث«كيف»اختصاص دارد، ابتدا كيف را تعريف كرده و آن را به چهار قسم تقسيم مى‌كند:كيفيات محسوسه،كيفيات نفسانية،كيفيات مختصه به كم و كيفيات استعداديه.سپس هريك از آنها را تعريف كرده و انواع آنها را بيان مى‌كند.او در ذيل كيفيات نفسانيه بحث نسبتا مفصلى دربارۀ علم و ادراك بيان مى‌كند. | ||
الفصل الرابع:اين فصل به مسائل پيرامون«أين»اختصاص يافته است.مولف‌ابتدا أين را تعريف كرده و اقوال فلاسفه را در مورد آن بيان مى‌كند سپس مباحثى پيرامون | الفصل الرابع:اين فصل به مسائل پيرامون«أين»اختصاص يافته است.مولف‌ابتدا أين را تعريف كرده و اقوال فلاسفه را در مورد آن بيان مى‌كند سپس مباحثى پيرامون حركت، سكون و اقسام حركت بيان مى‌كنند. | ||
الفصل الخامس:مولف در اين فصل مابقى اعراض،يعنى اضافه، متى، وضع، ملك، أن يفعل و أن ينفعل را مورد بحث قرار داده است. | الفصل الخامس:مولف در اين فصل مابقى اعراض،يعنى اضافه، متى، وضع، ملك، أن يفعل و أن ينفعل را مورد بحث قرار داده است. | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
فصل دوم:در اين فصل از صفات سلبيه خداوند همچون جسم نبودن خداوند، عرض نبودن خداوند،جوهر نبودن خداوند، محدود نبودن خداوند و...بحث شده است. | فصل دوم:در اين فصل از صفات سلبيه خداوند همچون جسم نبودن خداوند، عرض نبودن خداوند،جوهر نبودن خداوند، محدود نبودن خداوند و...بحث شده است. | ||
فصل سوم:مولف در اين فصل از صفات ثبوتيه حق تعالى بحث مى‌كند.او طى 7 مبحث ابتداء زيادت صفات خداوند را بر ذاتش اثبات | فصل سوم:مولف در اين فصل از صفات ثبوتيه حق تعالى بحث مى‌كند.او طى 7 مبحث ابتداء زيادت صفات خداوند را بر ذاتش اثبات كرده، سپس قدرت خداوند، علم و اراده‌اش و سميع، بصير و حى بودنش را شرح مى‌دهد.او در ادامه از كلام بارى تعالى و صفاتى كه در آنها اختلاف است(همچون بقاء كه اشعرى در حق واجب تعالى قائل است)سخن مى‌گويد. | ||
فصل چهارم:در اين فصل مولف طى بحثى از رؤيت خداوند در آخرت و جواز آن سخن گفته و در بحثى ديگر از علم به حقيقت خداوند تعالى بحث نموده است. | فصل چهارم:در اين فصل مولف طى بحثى از رؤيت خداوند در آخرت و جواز آن سخن گفته و در بحثى ديگر از علم به حقيقت خداوند تعالى بحث نموده است. | ||