والفجر مقدماتی؛ دستگیری مرکزیت حزب توده و افزایش تیرگی روابط با شوروی

والفجر مقدماتی؛ دستگیری مرکزیت حزب توده و افزایش تیرگی روابط با شوروی ، تألیف نویسنده معاصر علیرضا لطف‌الله‌زادگان، گزارش 60 روز از دوران جنگ ایران و عراق و ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی اقدامات عراق و رژیم حاکم بر آن در دوره زمانی یکم دی 1361 تا سی‌ام بهمن 1361 است.

والفجر مقدماتی
والفجر مقدماتی؛ دستگیری مرکزیت حزب توده و افزایش تیرگی روابط با شوروی
پدیدآورانلطف الله زادگان، علیرضا (نويسنده)
عنوان‌های دیگردستگيری مركزيت حزب توده و افزايش تيرگی روابط با شوروی
ناشرسپاه پاسداران انقلاب اسلامی. مرکز اسناد دفاع مقدس
مکان نشرایران - تهران
سال نشر1392ش
چاپ1
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
/ر۹و۲ 1602 DSR
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

ساختار

مطالب کتاب، به‌صورت گزارش‌های موضوعی در قالب روزشمار تدوین و تنظیم شده است؛ به این صورت که هر روز به‌منزله یک فصل تلقی شده و شامل چندین گزارش، تفسیر و تحلیل از وقایع مربوط به آن روز می‌باشد. برخی از توضیحات ضروری درباره بعضی گزارش‌ها که در قالب متن روزشمار نمی‌گنجید، در پاورقی یا در ضمیمه پایان همان روزشمار آمده است[۱]‏.

سبک نگارش

کتاب بر مبنای گزارش‌نویسی دقیق و مستند است و دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد:

  1. تمرکز بر گزارش‌های روزانه و موضوعی در بازه زمانی مشخص (۶۰ روز) از جنگ ایران و عراق.
  2. پوشش‌ ابعاد نظامی و سیاسی در کنار مسائل اقتصادی و فرهنگی مرتبط با عراق و رژیم حاکم بر آن.
  3. استناد به اسناد و اطلاعات مربوط به جلسات فرماندهی و تصمیمات عملیاتی نیروهای مسلح ایران[۲]‏.

گزارش محتوا

  • مقدمه کتاب، شامل جمع‌بندی مهم‌ترین موضوعاتی است که در گزارش‌های مختلف در سراسر کتاب بدان‌ها پرداخته شده است[۳]‏.
  • منطقه‌ی عملیاتی والفجر مقدماتی در حقیقت، یک خشکی کاسه‌ای‌شکل در خاک عراق است که از شمال غربی تا جنوب غربی در هور الهویزه و شعبات آن محصور بوده و در منطقه‌ مرزی ایران و عراق بین فکه تا چزابه قرار دارد. پل غزیله در نزدیکی شهر حلفائیه، بهترین راه ارتباطی این منطقه و عقبه حداقل ۲ لشکر عراق بود. بر اساس این توافق و مذاکرات فشرده‌ای که در چندین جلسه بین فرماندهان ارتش و سپاه انجام شد، سرانجام مقرر شد دو قرارگاه نجف و کربلا در منطقه‌‌ای مرزی در حد فاصل فکه و هور العظیم با هدف آزادسازی العماره، عملیات آفند‌ی را در دو مرحله اجرا کنند[۴]‏.

از شاخص‌ترین وقایع غیر نظامی این دوره‌ی ۶۰ روزه، می‌توان به موضوعات زیر اشاره کرد:

  1. روند مذاکرات مقامات مسئول جمهوری اسلامی ایران و ژاپن درباره‌ تکمیل پروژه‌ پتروشیمی و اظهارات و مواضع دو طرف و علل تعلل طرف ژاپنی در تکمیل این پروژه.
  2. بررسی اجلاس سه‌جانبه جمهوری اسلامی ایران، لیبی و سوریه و بیانیه مشترک صادرشده در آن؛ نقش این اجلاس در شکست کوشش‌های عربستان برای نزدیک کردن عراق و سوریه و همچنین شکست ایده جنگ عرب و فارس که کشورهایی چون عراق و عربستان آن را دنبال می‌کردند.
  3. ادامه میانجی‌گری دولت الجزایر؛ سفر وزیر خارجه این کشور به ایران و عراق و پیامدهای این سفر؛ تأثیرات اقدامات سازمان کنفرانس اسلامی که در دوره قبل صورت گرفته و در کتاب 22 روزشمار به آن اشاره شده است؛ مباحث مربوط به انتشار اخبار پرداخت غرامت به ایران و بازتاب آن در محافل خبری کشورهای عرب منطقه.
  4. روابط فرانسه و عراق و سفر «طارق عزیز» نماینده‌ ویژه عراق به فرانسه؛ توافقات دو کشور در پی این سفر و تسهیلاتی که دولت فرانسه برای خروج عراق از بحران اقتصادی در نظر گرفت؛ بررسی علل هم‌گرایی دو کشور و گسترش آن.
  5. بررسی روابط متشنج عراق و کویت؛ تلاش نافرجام کویت برای جلب رضایت عراق و افزون‌خواهی عراق برای تصرف جزیره‌ «بوبیان» کویت؛ پادرمیانی عربستان برای چشم‌پوشی کویت از بخشی از حاکمیت خود در جزیره‌ی بوبیان و فعالیت نظامی عراق در این جزیره[۵]‏.

نمونه روزشمار: چهارشنبه 1 دی 1361: گروهی از نیروهای داوطلب شهرستان کاشان، امروز در دومین اعزام خود با بدرقه گرم مردم این شهر، عازم جبهه‌های جنگ شدند.

مردم برخی شهرها نیز کمک‌های نقدی و جنسی‌ا‌شان را به محل‌های درنظرگرفته‌شده تحویل دادند که کمک‌های نقدی عبارت بود از: یک میلیون ریال کمک نقدی دانش‌آموزان روستاهای بابل در طول آذرماه؛ 4930400 ریال کمک نقدی کارکنان و فرهنگیان آموزش و پرورش بابل و...[۶]‏.

پانویس

  1. ر.ک: پیشگفتار، ص13
  2. ر.ک: متن کتاب، ص471 -472
  3. ر.ک: پیشگفتار، ص13
  4. ر.ک: مقدمه، ص17
  5. ر.ک: همان، ص16
  6. ر.ک: متن کتاب، ص48

منابع مقاله

پیشگفتار، مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها