واسازی متون جلال آلاحمد: سوژه، نهیلیسم و امر سیاسی
واسازی متون جلال آلاحمد: سوژه، نهیلیسم و امر سیاسی تألیف مجتبی گلستانی (متولد ۱۳۶۰ش)؛ کتابی است که به بازخوانی انتقادی متون جلال آلاحمد با رویکرد واسازی میپردازد. این اثر با استفاده از راهبرد واسازی، به تحلیل متون آلاحمد از منظر سوژه، نهیلیسم و امر سیاسی پرداخته و پیوند این متون را با سنت متافیزیکی و الهیاتی بررسی میکند.
| واسازی متون جلال آلاحمد: سوژه، نهیلیسم و امر سیاسی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | گلستانی، مجتبی (نویسنده) |
| ناشر | نیلوفر |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1394 |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-964-448-639-5 |
| موضوع | آل احمد، جلال، ۱۳۰۲-۱۳۴۸ - نقد و تفسیر,داستانهای فارسی - قرن ۱۴ - تاریخ و نقد |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR ۷۹۳۸/گ۸و۲ ۱۳۹۴ |
ساختار
این کتاب در پنج فصل اصلی به همراه یک پسپیشگفتار تنظیم شده است.
گزارش کتاب
کتاب با یک پسپیشگفتار آغاز میشود که در آن نویسنده به توضیح راهبرد واسازی به عنوان روش اصلی تحلیل متون آلاحمد میپردازد. واسازی در این کتاب نه به عنوان یک روش نظاممند، بلکه به عنوان یک راهبرد خوانش متن در نظر گرفته شده که با هرگونه غایتشناسی مخالفت میورزد و به دنبال کشف معنای قطعی و یگانه در متن نیست.
فصل اول: سیاست مؤلف به بسط راهبرد کتاب در خوانش متون آلاحمد اختصاص دارد. در این فصل، نویسنده با بهرهگیری از دیدگاههای ژاک دریدا درباره واسازی و نوشتار، و نیز نظریههای میشل فوکو و رولان بارت درباره مرگ و کارکرد مؤلف، به تحلیل نقش مؤلف در متون آلاحمد میپردازد. واژگان کلیدی مانند گفتمان، چندصدایی و بینامتنیت از نگاه میشل فوکو، باختین و ژولیا کریستوا در این فصل شرح داده شدهاند.
فصل دوم: سیاست مذکر به تحلیل تقابل مرد/زن در متون آلاحمد میپردازد. نویسنده در این فصل با تمرکز بر داستان بلند سنگی بر گوری، مردسالاری حاکم بر متن را با تکیه بر دو مقوله اعترافنویسی و زندگینامهنویسی بررسی میکند. با استفاده از نظریه روانکاوی ژک لکان و مقوله نام پدر، نتیجه میگیرد که مسئله اصلی متن نه رنج فرزندنداشتن، بلکه رنج پدرنبودن و نداشتن اقتدار پدرسالارانه است.
فصل سوم: سیاست سلامت به واسازی سیاست سلامت در متون آلاحمد اختصاص دارد. این فصل با تحلیل روابط بینامتنی کتاب غربزدگی، به بررسی استعارههای پزشکی و نگاه پزشک در متون آلاحمد میپردازد. نویسنده نشان میدهد که چگونه گفتمان غربزدگی با به کارگیری استعارههای پزشکی در پی دستیابی به جایگاه اقتدارآمیز پزشک برای درمان بلای نهیلیسم و خطر مدرنیته در ایران معاصر است.
فصل چهارم: سیاست حقیقت به تحلیل سه اثر سرگذشت کندوها، مدیر مدرسه و نون والقلم میپردازد. این فصل نشان میدهد که چگونه تلاش برای گسترش تجربه درونی به صورت تجربهای همگانی بحران میآفریند و چگونه این فرآیند حول استعاره دزدزدگی و غارتشدگی به دو گونه ادبیات آرمانشهری و ضدآرمانشهری شکل میبخشد. همچنین پیوند متون آلاحمد با سنت و متون افلاطونی در این فصل بررسی شده است.
فصل پنجم: سیاست سوژه که به گونهای فصل نتیجهگیری کتاب به شمار میرود، به تحلیل برتری استعارههای دیداری در متون آلاحمد میپردازد. نویسنده با استفاده از روانکاوی لکانی نشان میدهد که متون آلاحمد بیشتر از آنکه اقتدارستیز باشند، به اقتدار و دستیابی به جایگاه مقتدر پدر گرایش دارند. این فصل همچنین به بررسی کارکرد نثرنویسی سوژه مؤلف و رئالیسم روایی در ساختن جهان مبتنی بر تقابلهای دوتایی و اقتدارگرایی اختصاص دارد.
این کتاب با ارائه تحلیلی ژرف و چندبعدی از متون آلاحمد، گامی ارزشمند در زمینه مطالعات فرهنگی و نقد ادبی معاصر ایران برمیدارد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات